ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အျပစ္မဲ့ျပည္သူ ၃ ဦးအား အေၾကာင္းမဲ့ ရိုက္သတ္

၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၁၁ ရက္

တအာင္းေဒသ၊ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕နယ္၊ ေတာင္ပုလုရြာ ေအာက္ဖက္ မန္စံလမ္းခဲြတြင္ ဧၿပီလ ၉ ရက္ေန႔ ေန႔လည္ခင္းတြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ အျပစ္မဲ့ ရြာသား ၃ ဦးအား ရိုက္သတ္ခဲ့သည္။

ဧၿပီလ ၉ ရက္ေန႔ ေန႔လည္တြင္ (၁) ကိုဝင္းႀကိဳင္  အသက္ (၃၉) ႏွစ္ မန္ေကာင္းေက်းရြာ (လူမ်ဳိး) ဗမာ၊ (၂) ကိုစန္းဝင္း အသက္ (၃၇) ႏွစ္ စံဟိန္းေက်းရြာ   (လူမ်ဳိး) ရွမ္း၊ (၃) ကိုအိုက္လြန္း အသက္ (၃၃) ႏွစ္ (အဘ) ဦးဆန္လူ ေတာ့ဆန္ေက်းရြာ (လူမ်ဳိး)  ရွမ္း တို႔ ၃ ဦးသည္ မန္စံရြာဖက္မွ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕သို႔ ကား ျဖင့္ တက္လာရာ မန္စံေက်းရြာ အနီးတြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားသျဖင့္ လမ္းမေပၚတြင္ ကားပစ္ထားကာ လမ္းေအာက္ ေခ်ာက္ထဲတြင္ သြားေရာက္ပုန္းခိုခဲ့သည္။

တိုက္ပြဲသံတိတ္သြားခ်ိန္တြင္ ကားရပ္ထားသည့္ လမ္းမေပၚ ျပန္တက္ရာ ထိုေနရာတြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ေရာက္ရွိ ေနရာယူထားၿပီး ၄င္းတို႔ ၃ ဦးအား ခ်က္ခ်င္းဖမ္းဆီးကာ ရိုက္ႏွက္စစ္ေဆးခဲ့သည္။ ထိုသို႔ရိုက္နက္ စစ္ေဆးရာတြင္ လက္လြန္သြားသျဖင့္ ေနရာတြင္ပင္ ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။ ၄င္းတို႔ ၃ ဦး၏ အေလာင္းအားလည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ ေသနတ္ျဖင့္ ထပ္မံပစ္ခတ္ကာ TNLA စစ္အကၤ်ီ ၀တ္ေပးထား ခဲ့သည္။ 

ထိုသို႔ျပဳလုပ္ၿပီး ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ ေက်းရြာထဲသို႔ သြားကာ မိမိအဖြဲ႔မွ TNLA ႏွင့္ တိုက္ပြဲျဖစ္ၿပီး TNLA ဖက္ ၃ ဦးက်တယ္ ယင္းတို႔၏ ေသနတ္ ၃ လက္ ရရွိထားေၾကာင္း မင္းတို႔သြားၾကည့္ၾကဟု လိမ္လည္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ 

ရြာသားမ်ားသည္ ထိုေန႔တြင္ ခ်က္ခ်င္းမသြားေသးဘဲ ဧၿပီလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ စံဟိန္ရြာ၊ မန္စံရြာႏွင့္ ေတာင္ပုလု ရြာတို႔မွ ရြာသားမ်ား သြားေရာက္သၿဂၤိဳလ္မည္ဟု စုေပါင္းသြာၾက ကာ အေလာင္းအားေတြ႔ရွိရာတြင္ TNLA အေလာင္းမဟုတ္ဘဲ မန္စံေက်းရြာမွ ျပန္လာၾကသည့္ ကားသမားမ်ား ျဖစ္ၾကေၾကာင္း အံ့ၾသထိတ္လန္႔ဖြယ္ရာ ေတြ႔ရွိရသည္။ ထိုအေလာင္းတြင္လည္း ၄င္းတို႔၏ ကိုယ္ေပၚတြင္ TNLA စစ္ယူနီေဖာင္း အက်ၤီ ျပန္၀တ္ေပးထားသည္ကိုလည္းေတြ႔ရွိရသည္ဟု ေဒသခံမ်ားထံမွ သိရွိရသည္။ ေက်းရြာသားမ်ားမွ အဆိုပါအေလာင္းအား ေျမျမႈပ္ သၿဂၤိဳလ္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ဖိအားေပးခံေနရသလား

ျမန္မာနိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းကို လႈပ္ခါခဲ့သည့္ ကိုးကန႔္ ေဒသတိုက္ပြဲမ်ားက ပဋိပကၡ ျမင့္မားလာျခင္း၏ အေတြ႕ အႀကဳံသစ္ဟု ဆိုနိုင္ၿပီး သိသာသည့္ အခ်က္မွာ ျမန္မာ တပ္မေတာ္ ေတြ႕ႀကဳံေနရသည့္ အခက္အခဲကို လ်စ္လ်ဴရႈ႕ထား၍ မရေတာ့ ျခင္းျဖစ္သည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္ကျဖစ္ခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲမ်ားၿပီးေနာက္ ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လ ၆ရက္ေန႕က လက္နက္ အျပည့္ အစုံ တပ္ဆင္ ထားသည့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တို႔က  ေလာက္ကိုင္ ၿမိဳ႕ကိုဝင္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ရာ နာရီပိုင္းအတြင္း လူ ၃၀ခန႔္ ေသဆုံးခဲ့သလို ေျမာက္ပိုင္း ပိုက်ေသာ စစ္စခန္းမ်ားလည္း တၿပိဳင္နက္ တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ရျခင္းျဖင့္ တေက်ာ့ျပန္ တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ ထြက္ေပၚလာသည္။

တခ်ိန္ထဲမွာ မဟာမိတ္ ပေလာင္လက္နက္ကိုင္(TNLA) ကလည္း သံလြင္ျမစ္အေနာက္ျခမ္း လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ကာ စခန္းမ်ားကိုတိုက္ခိုက္ၿပီး မႏၲေလး-မူဆယ္ အေဝးေျပးလမ္းမႀကီးကို ပိတ္ဆို႔လိုက္သည္။

ျမန္မာတပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ အေျခအေနကို ျပန္လည္ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ရန္ ႀကိဳးစား တိုက္ခိုက္ေနရၿပီး၊ ဒါဇင္ႏွင့္ ခ်ီကာ က်ဆံုးမႈမ်ား ရွိသလို ကိုးကန႔္တပ္ဖြဲ႕မွလည္း အတည္မျပဳနိုင္ သည့္ အေရအတြက္မ်ား က်ဆဳံးခဲ့ရသည္။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚဝါရီလက ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ကိုးကန႔္တိုက္ပြဲမ်ား၌  ျမန္မာတပ္မေတာ္မွ အခ်က္ အခ်ာက် သည့္ ေတာင္ ကုန္းမ်ားကို ျပန္လည္သိမ္းယူရန္ ၃လခန႔္ ၾကာျမင္ခဲ့သလို ရာႏွင့္ခ်ီေသဆုံး ကာ အမ်ားအျပား ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။

ယခုတိုက္ပြဲမ်ားသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚဝါရီလက  ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ကိုးကန႔္တိုက္ပြဲမ်ားႏွင့္ ဆင္တူေသာ္လည္း ကြဲျပား ျခားနားသည့္ အခ်က္မွာ စစ္ေရး၊ နိုင္ငံေရး အေျခအေနပင္ ျဖစ္သည္။

ကိုးကန႔္တပ္ဖြဲ႕(MNDAA) ၊ ပေလာင္(တအာင္း) အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ TNLA ၊ ရခိုင့္တပ္မေတာ္ AA ႏွင့္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ KIA တို႔ ပါဝင္ သည့္ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖြဲ႕မွာ အင္အား ၁ ေသာင္းခန႔္ ရွိေနၿပီး နယ္ေျမ လက္လွမ္းမီမႈ၊ စစ္ဆင္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ ႐ြက္မႈ၊ ၿမိဳ႕ျပေဒသမ်ားကို တိုက္ခိုက္ရန္ အသင့္ျဖစ္မႈတို႔က မႀကဳံစဖူး ျမင့္မားေနသည္။

ထိုေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖြဲ႕ကို  ၂၀၁၆  နိုဝင္ဘာလတြင္ တရားဝင္ဖြဲ႕စည္းၿပီးေနာက္ နယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရး အခ်က္အျခာက်သည့္ မူဆယ္ႏွင့္ သံလြင္အေနာက္ျခမ္းၿမိဳ႕ အမ်ားအျပားကို အခ်ိန္ကိုက္တိုက္ခိုက္ၿပီး၊ မႏၲေလး- မူဆယ္ လမ္းမႀကီး ယာယီျဖတ္ေတာက္နိုင္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ မျမင္သာသည့္ အခ်က္က ျမန္မာ စစ္တပ္၏ တ ျဖည္းျဖည္းႀကီးထြားလာေသာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာႏွင့္ စြမ္းရည္ အၾကပ္အတည္းပင္ျဖစ္ၿပီး၊ စစ္ေျမျပင္လက္ဦးမႈ ဆုံးရႈံးကာ ေက်ာ္လႊားနိုင္ရန္ မစဥ္းစားနိုင္ဘဲ အရည္အခ်င္းမီ တုန႔္ျပန္ ရန္ ျပင္ဆင္မထားေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ား ရင္ဆိုင္ေနရျခင္းျဖစ္ သည္။

ျမန္မာစစ္တပ္သည္ အဓိကလူမ်ိဳးစုမ်ားကို တျဖည္းျဖည္း အင္အားပြန္းပဲ့ေအာင္ တိုက္ေသာစစ္မွာ ေသြးခြဲေရး အေပၚ တြင္အေျခခံၿပီး၊ ၎၏အင္အားမ်ားကို ရန္သူတဦးထံတြင္အာ႐ုံစိုက္ တိုက္ခိုက္ကာ က်န္သူမ်ားကို တရားဝင္ ႏွင့္တရားမဝင္ အပစ္ရပ္ေရး စာခ်ဳပ္မ်ားျဖင့္ ၾကားေနျပဳလုပ္ျခင္း ပင္ျဖစ္သည္။

၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားက ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ုံး KNU ကိုတိုက္စဥ္ KIA ႏွင့္အပစ္ရပ္ထားၿပီး၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း KIA ကိုတိုက္စဥ္ KNU ႏွင့္အပစ္ရပ္သည္။ ဝ ျပည္ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရး တပ္မေတာ္ UWSA ကိုလည္းအပစ္ရပ္ကာ စီးပြားေရး လုပ္ေစခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ထိုကဲ့သို႔ေသာေခတ္မွာ ကုန္ဆုံးသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းျခင္းက ယင္းေသြးခြဲ ေရး လမ္းစဥ္ကို အၿပီးသတ္ရန္ ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္။ ထို႔အတြက္ UWSA “ဝ” သည္ နိုင္ငံေရး အမာခံျဖစ္လာၿပီး အင္အားစုငယ္ မ်ားကို ပိုမိုေထာက္ပံ့ေနသည့္ အဖြဲ႕ျဖစ္ လာသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ေဖေဖၚဝါရီလက UWSA သည္ လူမ်ိဳးစု တပ္ဖြဲ႕မ်ား ညီလာခံကို ၎တို႔ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသတြင္ က်င္းပၿပီး၊ တနိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ NCA ကို ဖ်က္သိမ္းကာ ကုလသမဂၢႏွင့္ တ႐ုတ္တို႔ ဦးေဆာင္ သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္သစ္ျဖင့္ အစားထိုးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ရာ လူမ်ိဳးစုအုပ္စုမ်ား၏ အမည္မခံေသာ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာသည္။

ဤႀကီးမားေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ားၾကား ျမန္မာစစ္တပ္၏ အေရွ႕ေျမာက္ေဒသအေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ စြမ္းမွာ ခ်ိနဲ႕လာကာ စစ္တပ္အေနျဖင့္ နိုင္ငံ၏ က်ယ္ျပန႔္ေသာ အစိတ္အပိုင္းတြင္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ အားနည္းေစသည္။

ေထာက္ပံေရးလမ္းေၾကာင္းအေနျဖင့္ ၾကည့္ပါက ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း လားရွိုးတြင္ ေလဆိပ္တခု သာရွိျခင္း၊ အဓိက လမ္းမႀကီး ၂ခုမွာ သူပုန္မ်ား မၾကာခဏပိတ္ဆို႔ခံရျခင္း၊ စစ္သည္ႏွင့္  လက္နက္ႀကီးမ်ားကို စစ္မ်က္ႏွာအေရာက္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ပို႔ေဆာင္ေနရျခင္းမ်ားက အႏၲရာယ္ႀကီးကာ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားသည္။

ထိုျပႆနာကို ကိုးကန႔္တြင္ အဆိုးဆုံးရင္ဆိုင္ေနရကာ ေလဆိပ္မရွိသည့္ ေလာက္ကိုင္သို႔ အင္အားျဖည့္ရန္ လမ္း မႀကီး တခုႏွင့္ ရဟတ္ယာဥ္မ်ားကိုသာ အားကိုးေနရသည္။

စတုရန္ ကီလိုမီတာ ၁ေသာင္းေက်ာ္ က်ယ္ၿပီး နိုင္ငံေရးအရ အေရးပါေသာ ကိုးကန႔္ ေဒသ၌ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ေခ်ာင္ ပိတ္မိကာ ေအာင္ျမင္ေအာင္လည္း မတိုက္နိုင္၊ ဆုတ္ခြာ ၍လည္း မျဖစ္သည့္ အေျခအေနဟု ဆိုရမည္။

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အတြက္ ဒုတိယ စိန္ေခၚမႈမွာ လူအင္အား ျဖစ္ၿပီး၊ တိုင္းျပည္ကို ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွ ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့သည့္ စစ္တပ္ တြင္ အင္အား ၃ သိန္းရွိေသာ္လည္း တိုက္ရည္ခိုက္ရည္ရွိ သည့္ တပ္ဖြဲ႕အင္အား ခ်ိနဲ႕ေနသည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္သည္။ တပ္ရင္း တရင္းလွ်င္ ယခင္က စစ္သည္အင္အား ၈၀၀ နီးပါးရွိေသာ္လည္း ယခုအခါ ၂၀၀ခန႔္သာ ရွိသည္။

ထိုတပ္မ်ား၏ တာဝန္ ၂ရပ္မွာ  အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ျပရန္ နယ္စပ္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တပ္စြဲေရး၊ သူပုန္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ေရး၊ အႀကိမ္ႀကိမ္ေသာ ထိုးစစ္မ်ားကို လ်င္ျမန္စြာ တုန႔္ျပန္ေရး ပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ကိုးကန႔္တိုက္ပြဲမ်ားတြင္ ေျခလ်င္ တပ္မ်ား အေသအေပ်ာက္မ်ားၿပီး၊ ခြင့္ရက္မရသည့္အတြက္ တိုက္ခိုက္နိုင္မႈ စြမ္းရည္အကန႔္အသတ္ထက္ ပိုရွည္ကာ အေျခအေန ကို တိုးတက္ေအာင္ မလုပ္နိုင္ပဲျဖစ္ေနသည္။

ထိုသို႔ လႈပ္ရွားနိုင္စြမ္းႏွင့္ လူအင္အား ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ အက်ိဳးဆက္ ၂ ခု ျဖစ္လာကာ ပထမ အခ်က္မွာ ထိုးစစ္ဆင္ နိုင္မႈ က်ဆင္းလာျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ လက္နက္ႀကီးႏွင့္ ေလေၾကာင္းခအင္အားအေပၚ အလြန္အမင္း မွီခိုလာျခင္းသည္လည္း ဒုတိယ အခ်က္ျဖစ္လာသည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ားက စကာ ေလယာဥ္၊ ရဟတ္ယာဥ္မ်ား၏ အနီးကပ္ပစ္ကူကို ယူလာရၿပီး၊ ေခတ္မမွီေတာ့သည့္ တ႐ုတ္ လုပ္  A-5 ႏွင့္ F-7 ေလယာဥ္မ်ားကို သုံး၍ တိုက္ရျခင္းက တ႐ုတ္ပိုင္နက္ကို က်ည္က်ေရာက္ေစၿပီး သံတမန္ေရးျပႆနာ ျဖစ္နိုင္သည္ကလည္း အဟန႔္အတားျဖစ္ေနသည္။

တတိယအခ်က္မွာကား ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ႀကီးမားေသာ ေထာက္လွမ္းေရး စြမ္းရည္ အက်ပ္အတည္းကို ရင္ဆိုင္ေနရ ကာ ၂၀၁၅ မွ ၂၀၁၇ခုႏွစ္အတြင္း တပ္ဖြဲ႕ဝင္ ရာခ်ီသည့္  သူပုန္တို႔၏ ထိုးစစ္ကို ျမန္မာတပ္မေတာ္ အႀကိမ္ႀကိမ္ အငိုက္မိ ေနျခင္းက ထိုအခ်က္ကို ျပေနသည္။

စစ္တပ္သည္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေဒသတြင္ ေထာက္လွမ္းေရး စြမ္းရည္ကင္းမဲ့ေနကာ ရန္သူက စိတ္ႀကိဳက္လႈပ္ရွားေနၿပီး အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္ရာ ၿမိဳ႕ မ်ားကိုပါ တိုက္လာျခင္းျဖစ္သည္။

မၾကာမီလာေတာ့မည့္ ေမလ မိုးက်ပါက ျမန္မာတပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ ခဏတာ သက္သာရာရမည္ျဖစ္ရာ ပြင့္လင္းရာသီ မတိုင္မီ နည္းဗ်ဴအဆင့္ဆင့္ ျပင္ဆင္ခြင့္ေပးေစကာမူ ျမန္မာနိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း၏ လက္ေတြ႕အေျခအေနမွာ စစ္တပ္ အေနျဖင့္ မႀကဳံစဖူး ဖိအားေပးခံေနရသည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္ ၿပီး၊ နိုဝင္ဘာလ ပြင့္လင္းရာသီ ေရာက္ပါ  ယခုခံစားေနရ သည့္ အေတြ႕အႀကဳံသစ္မ်ားကို ထပ္မံခံစားရမည္ျဖစ္သည္။

[Nikkei Asian Review တြင္ ေဖာ္ျပသည့္ Anthony Davis ၏ Military under increasing strain in northern Myanmar ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုထားျခင္းျဖစ္ ၿပီး Anthony Davis သည္ ထိုင္းအေျခစိုက္ စာေရးဆရာ တဦးျဖစ္ၿပီး လုံၿခဳံေရး သုေတသနႏွင့္ ကာကြယ္ေရးစာေစာင္ Jane’s အတြက္ ေရးသားေနသူျဖစ္သည္။]

By ဧရာဝတီ 30 March 2017

မူရင္း Link -

http://asia.nikkei.com/Features/The-lady-in-question/Military-under-increasing-strain-in-northern-Myanmar

ဧရာဝတီ မွကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။#BurmaDemocracy

Palaung villagers flee as Burmese army detains 300

Burmese government forces stand accused of detaining more than 300 ethnic Palaung villagers in northern Shan State, and compelling hundreds more to flee their homes.

Thaw Bi Ta, a Buddhist monk from the village of Man Lwal, told DVB on Monday that he has accepted 20 villagers from Ma Lan village into his monastery, while dozens of others were detained and beaten by Burmese army troops in Ma Lan.

“The villagers told me that their family members were beaten by soldiers and held inside the monastery in Ma Lan,” he said. “They say the soldiers will not allow the villagers to leave the monastery. We are now considering how to rescue them.”

Clashes were reported between the Burmese army and Ta’ang National Liberation Army (TNLA) up until Sunday near Ma Lan village. Residents have said that many houses were damaged or destroyed as the Burmese troops used heavy weapons.

Ma Lan locals said that Burmese army infantry battalions 501 and 503 entered their village without provocation and beat some village elders. More than 100 people fled to the nearby villages of Ma Lwal and Nam Lin to escape the shelling.

Local man Moe Kyaw said that no fatalities have been reported to date.

Another local villager, Hla Myint, told DVB that the Burmese units accused various residents of having links to the TNLA or of protecting its soldiers.

The Northern Alliance released a statement on 23 June, accusing the Burmese army of launching offensive operations against its members. The Northern Alliance comprises: TNLA, Kachin Independence Army (KIA), Myanmar Nationalities Democratic Alliance Army, and Arakan Army.

During the past week, government forces have clashed with ethnic armed groups in Kachin, Arakan and Shan states, said the statement, adding that the Alliance believes the offensives will continue.

In Tanai Township, northern Kachin State, the Burmese army recently conducted a clearance operation in areas close to mines controlled by the KIA, forcing thousands of miners and their families to evacuate the sites.

DVB

Myanmar: Release journalists immediately

The Myanmar authorities must immediately release three journalists, who were detained while carrying out their work in conflict-afflicted northern Shan State, Amnesty International said today.

Aye Nai and Pyae Phone Naing, both reporters for the Democratic Voice of Burma (DVB), and Thein Zaw (aka Lawi Weng), a reporter for the Irrawaddy newspaper, were arrested along with four other people they were travelling with. At present there is no information as to the identities of the four other detainees.

“These journalists must be immediately and unconditionally released, and allowed to resume their work freely and without fear. Their arrests send a chilling message to Myanmar’s already embattled media,” said James Gomez, Amnesty International’s Director for Southeast Asia and the Pacific.

Amnesty International has learned that the group was arrested by soldiers at a military checkpoint at Payargyi village, in northern Shan State’s Namhsan township, at approximately 3:30pm local time. The journalists were in the area to report on a drug burning ceremony to mark today’s International Day against Drug Abuse and Illicit Trafficking.

These journalists must be immediately and unconditionally released, and allowed to resume their work freely and without fear. Their arrests send a chilling message to Myanmar’s already embattled media

James Gomez, Director for Southeast Asia and the Pacific

A statement posted on Facebook, by the Commander-in-Chief of the Myanmar Armed Forces, says the group was arrested for being in contact with the Ta’ang National Liberation Army (TNLA).

The TNLA is one of several ethnic armed groups currently locked in a conflict with the Tatmadaw, Myanmar’s military forces, in northern Myanmar.

The statement threatened to take action against the group “according to the law”. There are fears that the seven people arrested may be charged with the vague and repressive Unlawful Associations Act, often used to arbitrarily arrest and detain people in ethnic and conflict affected areas, both predominantly along Myanmar’s borders.

The space for journalists to do their critically important work is under threat as the authorities continue to invoke a slew of draconian laws to silence, arrest and imprison them and restrict access to areas where the military operates.

“These arrests are a crude attempt to intimidate journalists by a military that cannot seem to abide even the faintest criticism. Fearful of any scrutiny of its role in northern Myanmar, where they stand accused of war crimes, the army is doing its best to stop journalists and other observers from accessing these areas,” said James Gomez.

Background

In a report released earlier this month, Amnesty International documented how civilians from minority ethnic groups in Kachin and northern Shan States are suffering appalling abuses, including possible war crimes, at the hands of the Tatmadaw.

https://www.amnesty.org/en/latest/news/2017/06/myanmar-ethnic-minorities-face-violations-in-northern-conflict/

“All the Civilian Suffer”: Conflict, Displacement and Abuse in Northern Myanmar details how soldiers from Myanmar’s Armed Forces have carried out torture, enforced disappearances, extrajudicial executions, indiscriminate shelling of civilian villages, and put punitive restrictions on movement and humanitarian access.

Amnesty International also documented human rights abuses carried out by ethnic armed groups operating in the area, including the TNLA, such as abductions, forced recruitment and forced taxation of civilians.

“ဖက္ဒရယ္တေစၦ – ခြဲမထြက္ရ”နဲ႔ ရဲထြန္း (သီေပါ)၏ နလဗိန္းတံုးဆန္မႈ

“ဖက္ဒရယ္တေစၦ” သည္ “ခြဲမထြက္ရ” ဟူေသာ ဝတ္႐ံုသစ္လဲကာ “၂၁ ရာစုပင္လံု စင္ျမင့္”ေပၚကေန ပြဲထြက္လာခဲ့ၿပီ။ ပုိ၍ လူလည္က်ေသာ အသံုးအႏႈန္းကို တမင္တကာေရြးသံုးပံု ေပၚပါတယ္။ “ခြဲမထြက္ရ” ဆုိတာကို လက္မခံ/ျငင္းပယ္ရင္ “ခြဲထြက္ ေရးသမား/ခြဲထြက္ေရးလႈပ္ရွားမႈ” ဆိုတဲ့ ေခ်ာက္ထဲ တမင္တြန္းခ်ဖို႔ အကြက္ခ် ႀကံစည္ထားတဲ့ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။

ဤသည္မွာ ဘက္တစ္ဖက္သာျဖစ္ၿပီး အျခားဘက္တစ္ဖက္မွာ “ျပည္ေထာင္စုက ခြဲမထြက္ဘူး” ဆုိတဲ့ ကတိ၊ အာမခံခ်က္ကို မေပးဘူးဆိုရင္ “ကိုယ္ပုိင္အေျခခံဥပေဒ၊ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင္တုိ႔” မေပးႏုိင္ဘူးဆိုတဲ့ အၾကပ္ကုိင္မႈဘက္ ျဖစ္ပါတယ္။

သုိ႔ျဖင့္ စစ္အုပ္စုက ဒီခ်ဳပ္အစုိးရႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ကို အသံုးခ်၊ ျမွဴဆြယ္၊ ေတာေခ်ာက္ခုိင္းၿပီး NCA ပုိက္ကြန္ထဲ၊ ထိုမွတဆင့္ “၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒ” က်ံဳးထဲ ေမာင္းသြင္းေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေက်ာ့ကြင္း ဒီအခင္းအက်င္း၊ ဒီအကြက္ကို ျမင္တဲ့ (UWSP/UWSA) ဝျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးပါတီ အမွဴးျပဳတဲ့ ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္မ်ားက NCA မဟုတ္တဲ့ အျခားလမ္းကို စင္ၿပိဳင္ တင္လာျခင္းျဖစ္မယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။

စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို စဥ္းစားတဲ့အခါ လံုးဝ အေျခမခံသင့္တဲ့ (ဖ်က္သိမ္းပစ္ရမယ့္) ရပ္တည္ ခ်က္ ၃ခု ရွိပါတယ္။

၁။ စစ္အုပ္စုအတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္ ၊ အနာဂတ္ အက်ိဳးစီးပြားကို ေရရွည္ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရးဆုိတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္

၂။ စစ္အုပ္စုက စစ္တပ္ကို တစ္လက္ကုိင္တပ္အျဖစ္ ခ်ဳပ္ကုိင္ၿပီး ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ စတဲ့ နယ္ပယ္ေပါင္းစံုကို ထာဝစဥ္ဗိုလ္က် လႊမ္းမုိးခ်ဳပ္ကိုင္ထားႏုိင္ေရးဆုိတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္

၃။ ဗမာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒကို ပံုစံမ်ိဳးစံုနဲ႔ က်င့္သံုးႏုိင္ေရးကို ဦးတည္ေဇာင္းေပးတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္

ထာဝစဥ္ မ်က္ႏွာမူၿပီး အစဥ္ရပ္တည္ကုိင္စြဲရမယ့္ ဦးတည္ခ်က္ (ဝါ) ရပ္တည္ခ်က္ ၃ခုမွာ

၁။ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုျပည္သူမ်ား၏ တန္းတူေရး၊ ညီညြတ္ေသြးစည္းေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဘက္စံုအက်ိဳးစီးပြား ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးကို စဥ္ဆက္မျပတ္ မ်က္ႏွာမူေရး။

၂။ လက္ရွိပကတိတည္ရွိေနတဲ့ လူမ်ိဳးေရးဖြဲ႔တည္မႈ၊ ေနထိုင္မႈမ်ားအေပၚ လက္ေတြ႔မူတည္ၿပီး (သမုိင္းေၾကာင္း၊ ပထဝီ၊ ပကတိ လူမႈဘဝဖြဲ႔တည္မႈ အေနအထား) စဥ္းစားေဖာ္ေဆာင္ေရး။

၃။ အနာဂတ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပုံစံနဲ႔အႏွစ္သာရဟာ မွီတင္းေနထုိင္ၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံုျပည္သူမ်ားရဲ႕ တန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ကို အျပည့္အဝအာမခံႏုိင္ၿပီး ဘက္ေပါင္းစံု တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ဘက္ညီမွ်တေစၿပီး အစဥ္ ဦးတည္သြားေစႏုိင္ေရး။

အထက္ပါ ဦးတည္ခ်က္(ဝါ) ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကေန အစခ်ီၿပီး အနာဂတ္ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကုိ စဥ္းစားႀကံဆရပါလိမ့္မယ္။ သုိ႔မွသာ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ျပည္သူမ်ားဘံုအက်ိဳးစီးပြားကို တကယ္တမ္း လက္ေတြ႔ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ယူဆ ေမွ်ာ္ လင့္ပါတယ္။

ထုိသုိ႔မဟုတ္ဘဲ။

အနာဂတ္ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို “၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ”၊ “တပ္မေတာ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရမူ ၆ ခ်က္ ”၊ “(NCA) စာခ်ဳပ္ ေဘာင္” တို႔ကို အေသရပ္တည္ဆုပ္ကုိင္ၿပီး ပါဝင္ေဆြးေႏြးမယ္။ သုိ႔တည္းမဟုတ္ အေျခခံအျဖစ္ အတင္းအၾကပ္ ထည့္သြင္းရမယ္လို႔ဆို ရင္ ဘယ္ခရီးမွ ေပါက္ေရာက္ႏုိင္လိမ့္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္တန္းတူတဲ့၊ ေသြးစည္းညီညြတ္တဲ့ အနာဂတ္ဖက္ဒရယ္ ျပည္ ေထာင္စုကို ေသြး႐ိုးသား႐ိုး ဦးတည္႐ိုး မွန္တယ္ဆုိရင္ ဒီအခ်က္ ၃ခ်က္ကို ျပတ္ျပတ္သားသား စြန္႔လႊတ္ရဲဖို႔ လိုပါတယ္။

ဒီအေျခခံအခ်က္ ၃ခ်က္ကို အေသကုိင္စြဲထားေနသမွ် အျခားတစ္ဖက္ကေန ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး ေသြး ႐ိုးသား႐ိုး ပါဝင္ေဆြးေႏြးသူေတြကို “ျပည္ေထာင္စုၿဖိဳခြဲသူေတြ၊ ခြဲထြက္ေရးသမားေတြအျဖစ္” အဆိုးျမင္ၿပီး သံုးသပ္ အကဲျဖတ္ ေနမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မ်က္မွန္စိမ္းနဲ႔တူတဲ့ အဆုိပါ အေျခခံအခ်က္ ၃ခ်က္ (၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ၊ တပ္မေတာ္၏ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးမူ ၆ခ်က္၊ (NCA)စာခ်ဳပ္ေဘာင္)ကို စြန္႔ပယ္ဖုိ႔ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ဖက္ဒရယ္အေရး ဦးတည္ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ အစည္းအ ေဝးခမ္းမ အျပင္ဘက္မွာ ေခတၱခဏျဖစ္ျဖစ္ ထားပစ္ခဲ့ၾကဖို႔ မုခ် လိုအပ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ တမ်ိဴးသားလံုးနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ အေရးအရာညီလာခံဆုိတာမွာ အေသးစိတ္ေတြ ေဆြးေႏြးဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ မူ သေဘာေဆာင္တဲ့ က်ယ္ျပန္႔လႊမ္းၿခံဳတဲ့အခ်က္ေတြကိုသာ “အားလံုး”အၾကားမွာ အေက်အလည္ ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးရမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ အဲဒီလို မူေတြ၊ က်ယ္ျပန္႔လႊမ္းၿခံဳႏုိင္ၿပီး အားလံုးက တညီတညြတ္တည္း သေဘာတူတဲ့ အခ်က္ေတြအေပၚမွာ လမ္းညြန္ ခ်က္ေတြအေပၚမွာ ဥပေဒကိစၥအေသးစိတ္ေတြကို သက္ဆုိင္ရာ ဘာသာရပ္အလိုက္ ကြ်မ္းက်င္သူေတြက လုိအပ္သလို အေသး စိတ္ ျဖည့္ဆည္းေဆာင္ရြက္ေပးၾကဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

မိမိတို႔ တမိ်ဳးသားလံုးဆုိင္ရာ ညီလာခံႀကီးကေန ဆံုးျဖတ္၊ သတ္မွတ္၊ ခ်မွတ္ေပးလုိက္တဲ့ မူေတြ၊ လမ္းညြန္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီ၏၊ မညီ၏ဆုိတာကိုသာ သက္ဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ လူမ်ိဳးစုေခါင္းေဆာင္မ်ားက အေသအခ်ာ စစ္ေဆးၾကည့္ရႈၾကရ မွာျဖစ္ၿပီး မကိုက္ညီပါက လိုအပ္လွ်င္ လိုအပ္သလို ျပင္ဆင္တည့္မတ္ျဖည့္စြက္ ညြန္ျပေပးရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ေဆြးေႏြးဖက္တဦး၊ ေဆြးေႏြးဖက္ပါတီ၊ ေဆြးေႏြးဖက္အစုအဖြဲ႔တစ္ခုက တင္ျပေနတာကို စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ေလ့လာနား ေထာင္ ဆန္းစစ္ျခင္းမျပဳေသးဘဲ “ျပည္ေထာင္စုၿဖိဳခြဲေရးသမား၊ ခြဲထြက္ေရးသမား” လို႔ အလြယ္တကူ တံဆိပ္မကပ္သင့္ပါဘူး။ ထုိ႔အျပင္ သတင္းစာ၊ ေရဒီယုိ၊ ႐ုပ္သံ၊ ဆုိရွယ္မီဒီယာမ်ိဳးစံုကေနၿပီးေတာ့ “ခြဲထြက္ေရးအႏၱရာယ္” ဆုိၿပီး ေဆးလိပ္မီးပြားေလး က် တာေလာက္ကို ဟီ႐ိုးရွီးမားၿမိဳ႕ေပၚ အႏုျမဴဗံုးႀကဲခ်လိုက္သလိုမ်ိဳး ေရးႀကီးခြင္က်ယ္ မလုပ္သင့္ပါဘူး။

ဒီလိုလုပ္ရပ္မ်ိဳး၊ ဒီလိုအာေဘာ္မ်ိဳး “ေၾကးမံုသတင္းစာ” ကေန စျဖန္႔ေနတာ သတိျပဳမိပါတယ္။

ရဲထြန္း(သီေပါ) ရဲ႕ “ဆုိဗီယက္ေခတ္ လူမ်ိဳးအေျချပဳ ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ ၿပိဳကြဲမႈအႏၱရာယ္” —ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ေဆာင္းပါးေတြ ဆက္တိုက္ ေဖာ္ျပလာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ “သက္ဆုိင္ရာ ေဆာင္းပါးရွင္ရဲ႕ အာ ေဘာ္ပါလုိ႔ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေနေစကာမူ” အစိုးရပုိင္သတင္းစာက အေရးတယူေဖာ္ျပတယ္ဆုိတာ အစိုးရအာေဘာ္နဲ႔နီးစပ္လို႔၊ အစုိး ရက သေဘာတူ၊ အစုိးရက ႏွစ္ၿခိဳက္လို႔ေဖာ္ျပတာပဲ မဟုတ္ပါလား။

ရဲထြန္း(သီေပါ)ရဲ႕ေဆာင္းပါးအာေဘာ္က “လူမ်ိဳးအေျချပဳဖက္ဒရယ္”ကို “ၿပိဳကြဲမႈအႏၱရာယ္”နဲ႔ ေျခာက္လွန္႔ထားတဲ့ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါတယ္။ ရဲထြန္း(သီေပါ)က ႀကိဳးစားပမ္းစား ဝီကီအားကိုးနဲ႔ ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စုႀကီးၿပိဳကြဲရတာကို လူမ်ိဳးစုေတြခြဲထြက္ တာေၾကာင့္လုိလုိ အရွက္မဲ့စြာဆုိထားေလရဲ႕။ တန္းရွိတဲ့ေလ့လာသူ၊ ေလ့လာေရးသမားက ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စု ဘာေၾကာင့္ ၿပိဳကြဲရတယ္ဆုိတာ ခ်က္ခနဲသိေပမယ့္ ရဲထြန္း(သီေပါ)မွာ ဖက္ဒရယ္ၿပိဳကြဲမႈ အစိမ္းသရဲပူးဝင္ေနေလေတာ့ ဒါကို ျမင္ရွာပံု မရ ဘူး။ ျမင္ေသာ္လည္း က်ားက်ား မီးယပ္လုပ္ခ်င္ပံု ေပၚေနပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္ ရဲထြန္း(သီေပါ) ႏွပ္ေၾကာင္းေပးထားတဲ့အခ်က္က “ခြဲထြက္ခြင့္”ကို အေျခခံဥပေဒထဲမွာ တရားဝင္ထည့္သြင္း ေရးဆြဲခဲ့လို႔၊ လီနင္ေနာက္ပုိင္းေခတ္လူေတြက “ခြဲထြက္ခြင့္ျပ႒ာန္းခ်က္”ကို ေစာေစာစီးစီး ဘာေၾကာင့္ မျပင္ဆင္ခဲ့သလဲ ဆုိတဲ့ အခ်က္ ျဖစ္တယ္။

ဒီအခ်က္က တကယ္ေတာ့ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒ၊ အခန္း ၁၀ (ခြဲထြက္ႏုိင္ေသာအခြင့္အေရး – Right of Secession) ပုဒ္မ ၂၀၁ နဲ႔ ၂၀၂ ကို ေျပာခ်င္တာျဖစ္တယ္။ ရဲထြန္း (သီေပါ) က ခြဲထြက္ခြင့္ေပးခဲ့တဲ့ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း”ကို အျပစ္ပံုခ်ခ်င္လို႔ “လီနင္” ကေန အစခ်ီေနတာျဖစ္တယ္။ ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စုက ၁၉၂၂ မွာ ခြဲထြက္ခြင့္ရွိတာကို ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္း ေရးသားျပ႒ာန္းတဲ့ ၁၉၂၄၊ ၁၉၃၆၊ ၁၉၇၇ ဆုိဗီယက္ယူနီယံ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲမွာ ဆက္လက္ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းခဲ့တာကို ရဲထြန္း(သီေပါ)အေနနဲ႔ မၾကည္မျဖဴ မလိုမုန္းထားျဖစ္ေနတာက မဖံုးႏုိင္မဖိႏုိင္ေအာင္ ထင္ရွားပါတယ္။

ဒီအခါမွာ ရဲထြန္း(သီေပါ) ဆက္လက္ ဟန္မေဆာင္ႏုိင္ေတာ့ဘဲ သူ႔ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ သူ႔သေဘာထား ပြင့္က်သြားေစတဲ့ ေမးခြန္း ကို မိုက္မိုက္ကန္းကန္း ထုတ္ေဖာ္ေမးတဲ့ ဘဝကို သက္ဆင္းက်ေရာက္သြားေတာ့တာပါပဲ။

သူ႔ရဲ႕အလြန္ နလဗိန္းတုန္းဆန္ၿပီး မိုက္မဲလွတဲ့ေမးခြန္းကေတာ့ “ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒပါ ခြဲထြက္ခြင့္ႏွင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းပြဲအေပၚ မည္သုိ႔မွတ္ခ်က္ေပးလိုပါသလဲ”တဲ့။

“မိုက္မဲတဲ့ ေမးခြန္းအတြက္ လိမၼာတဲ့အေျဖေပးရန္ မလို” ဆုိတဲ့ ေမာင္ေကာင္းထိုက္(ႏွီးပေဒါ)ရဲ႕ စကားေလးနဲ႔ နိဂံုးခ်ဳပ္ ေပးလုိက္ပါတယ္။

ရဲထြန္း(သီေပါ)ကား သူ၏ ေမးခြန္းျဖင့္ သူ၏ နဗိန္းတုံးဆန္မႈကို အတိအလင္း ေဖာ္ျပခဲ့ေလၿပီ။

အစိုးရပုိင္ “ေၾကးမံံုသတင္းစာ”သည္လည္း ရဲထြန္း(သီေပါ)၏ နလံုးဗိန္းတုံးအျမင္ကို စက္တင္ ပံုႏွိပ္ ေဖာ္ျပ ျဖန္႔ေဝခဲ့ေလၿပီတ ကား။

​ေမာင္​​ေက်ာ္​စြာ

( ​ေကအိုင္​စီ )

ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ – (၂၁) ရာစုပင္လုံ (ဒုတိယအစည္းအေ၀း) ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေကအဲန္ယူ-ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး ဒုတိယဥကၠဌေဟာင္း ပဒိုေနာ္စီဖိုးရာစိန္၏ သုံးသပ္ခ်က္

ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ – (၂၁) ရာစုပင္လုံ ဒုတိယအစည္းအေ၀းကို ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ေမလ ၂၄ရက္ မွ ၂၉ရက္ေန႔အထိ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအစည္းအေ၀း၏ ရလဒ္မွာ အစုိးရအစုအဖြဲ႔ကုိယ္စားလွယ္၊ လႊတ္ ေတာ္အစုအဖြဲ႔ကုိယ္စားလွယ္၊ တပ္မေတာ္အစုအဖြဲ႔ကိုယ္စားလွယ္၊ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ အစည္းမ်ား အစုအဖြဲ႔ကုိယ္စားလွယ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား အစုအဖြဲ႔ကုိယ္စားလွယ္မ်ားက လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾက သည့္ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ဤျပည္ေထာင္စု သေဘာတူစာခ်ုဳပ္သည္ တုိင္းရင္း သားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ားအားလုံးအတြက္ မည္သည့္အာမခံခ်က္မွ် မေဆာင္ၾကဥ္းေပးပါ။ စင္စစ္ အနာဂတ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ စစ္မွန္သည့္ ဒီမုိကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ ေဆာက္ေရးအတြက္ စုိးရိမ္စရာမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ 

အေၾကာင္းရင္းမွာ –
၁။ ဤျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ – (၂၁) ရာစုပင္လုံ ဒုတိယအစည္းအေ၀းသုိ႔ ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ တက္ ေရာက္ပါ၀င္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည့္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွာ KNU၊ DKBA၊ KPC၊ CNF၊ PLNO ႏွင့္ ABSDF (၆)ဖြဲ႔သာျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အစည္းအေ၀းရလဒ္ျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးရာတြင္ NCA ကို လက္မွတ္ေရးထုိးထားသည့္ RCSS ႏွင့္ ALP တုိ႔ ပါ၀င္ျခင္းမရွိပါ။ အေၾကာင္းမွာ အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏုိင္္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ၎တုိ႔၏ ျပည္နယ္အသီးသီး၌ တုိင္းရင္းသားျပည္သူ မ်ားႏွင့္ က်င္းပျပဳလုပ္ခြင့္မရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ NCA ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆုိင္ရာ မူေဘာင္တြင္လည္း ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ မျပဳလုပ္မီ အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို အရင္ျပဳလုပ္ရမည္ဟု ေဖၚျပထားပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေကအဲန္ယူ-ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး ဒုတိယဥကၠဌ ပဒိုေစာကြယ္ထူး၀င္းက ျပည္ေထာင္စုသေဘာ တူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထုိးရာတြင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း (၆)ခုကိုသာ ကိုယ္ စားျပဳပါသည္။

၂။ NCA ကို လက္မွတ္ေရးထုိးထားသည့္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားျဖစ္ေစ၊ လက္ မွတ္မေရးထုိးရေသးသည့္ တုိင္းရင္းသားလက္္္္္္္္္္္္္္္္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားျဖစ္ေစ ထိုအစည္းအေ၀းမွ ရရွိလာသည့္ရလဒ္မ်ားကို ကုိယ္စားျပဳ လက္မွတ္ေရးထုိးရန္ မည္သည့္ပုဂိၢဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုမွ် လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာ ေပးအပ္ထားခဲ့ျခင္းမရွိပါ။ အေၾကာင္းမွာ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေန ျဖင့္ ၎တုိ႔အခ်င္းခ်င္းအၾကား UPDJC ၏ မူ၀ါဒအဆိုျပဳခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၿပီး သေဘာတူညီ ခ်က္ ရယူခဲ့ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

၃။ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္ အစိတ္အပုိင္း (၁)တြင္ပါရွိသည့္ မူ၀ါဒဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ (၃၇)ခ်က္ကို မည္သုိ႔မည္ပုံ သေဘာတူဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်သည္မွာ ရွင္းလင္းမႈမရွိေခ်။ အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ က႑အလုိက္ ေခါင္းစဥ္မ်ားကို တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ အခ်ိန္ကုန္လူပင္ပမ္းခံ ေဆြးေႏြးၿပီးေနာက္ ရရွိလာသည့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ျပည္ေထာင္စု သေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္ မေတြ႔ရပါ။ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္ ေဖၚျပသည့္ သေဘာတူညီခ်က္အခ်ဳိ႕မွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒမွ တုိက္႐ုိက္ရယူထားသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႕အခ်က္အလက္မ်ားမွာ စကားလုံးအခ်ဳိ႕ကို ေျပာင္းလဲထားျခင္းသာျဖစ္ၿပီး ၎တုိ႔၏အဓိပၸါယ္မွာ ကရင္တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တျခားတုိင္းရင္းသားမ်ား စုစည္းေဖၚ ျပသည့္အျမင္မ်ားနွင့္ ကုိက္ညီမႈမရွိေခ်။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤသေဘာတူညီခ်က္မ်ားသည္ တုိင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ စစ္ မွန္သည့္အာမခံခ်က္မ်ား မဟုတ္ေသးေပ။

၄။ အစုအဖြဲ႔မ်ားက ၎တုိ႔အၾကား သေဘာတူညီခ်က္မ်ားရရွိသည္အထိ ေဆြးေႏြးညိႇႏႈိင္းႏုိင္ခဲ့ျခင္းမရွိသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးညိႇႏႈိင္းရန္ သေဘာထားရွိပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ UPDJC က ထုိကိစၥရပ္မ်ား ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ခ်မွတ္ ဆုံးျဖတ္ေပးခဲ့သည္။

၅။ UPDJC ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ျခင္းယႏၲရားကို ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆုိင္ရာ မူေဘာင္တြင္ ရွင္းလင္းစြာ ေဖၚျပထား ျခင္းမရွိပါ။ UPDJC ၏ ယခင္အစည္းအေ၀း ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ခ်မွတ္ရာတြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ တပ္မေတာ္ အစု အဖြဲ႔၏ အျမင္သေဘာထားမ်ားကသာ အဓိကလႊမ္းမိုးေနရာယူသည္။ တပ္မေတာ္အစုအဖြဲ႔၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အျခား အစုအဖြဲ႔မ်ားက နာခံရသည့္သေဘာ ေပၚလြင္ေနသည္။ တစ္ႏုိင္ငံလုံး၏အေရး အထူးသျဖင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ ကံၾကမၼာသည္ လူနည္းစု သို႔မဟုတ္ လူတစ္စု၏လက္ထဲ၌သာရွိပါက ဤၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္သည္ မွားယြင္းေန ၿပီဟု ဆိုရမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္းႏွင့္ ျပဳျပင္ျခင္းမ်ားကုိ ျပဳလုပ္ရမည္။ သို႔မဟုတ္ တရားမွ်တေသာ နည္းလမ္းသစ္ကို ရွာေဖြရမည္။

၆။ ႏုိင္ငံေရးက႑၊ စီးပြားေရးက႑၊ ေဒသႏၲရဖြ႔ံၿဖိဳးေရး၊ လူမႈေရးက႑၊ ေျမယာႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္က႑တုိ႔ ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားတြင္ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ စိုးစဥ္းမွ်မပါရွိပါ။ သာမန္ ေရးသားခ်မွတ္ေနက် ေယဘုယ်က်ေသာ ကိစၥမ်ားသာပါသည္။ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးႏွင့္ တန္းတူညီမွ် မႈအတြက္ အာမခံခ်က္မ်ား မပါရွိပါ။

၇။ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္ သုံးႏႈန္းထားသည့္ “ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရး”သည္ “တုိင္းရင္းသား အခြင့္အ ေရး”ႏွွင့္ မတူညီပါ။ တုိင္းရင္းသားမ်ားက “တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရး”အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနျခင္းသည္ “ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရး”အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနျခင္းမဟုတ္ပါ။ ဤအခြင့္အေရးႏွစ္ရပ္သည္ မတူညီပါ။ “ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရး”မ်ားအတြက္ တိုင္းရင္းသားမ်ားက အသက္၊ ေသြး၊ ေခၽြး ေျမာက္မ်ားစြာေပးဆပ္ၿပီး ႀကိဳးပမ္း လာခဲ့ၾကျခင္း မဟုတ္ပါ။ ဥပေဒက ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးစီ၌ တန္းတူညီမွ်မႈ အခြင့္အေရးႏွင့္ ပုိင္ဆုိင္ခြင့္ရွိသည္ဟု ျပ႒ာန္းထားေသာ္လည္းပဲ တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးကို လႊမ္္းၿခံဳျခင္းမရွိပါ။ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကို ဥပေဒ သို႔မဟုတ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပဒတြင္ ျပ႒ာန္းထားျခင္းမရွိပါက တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ မည္သည့္အာမခံခ်က္မွ် မရွိပါ။

အႀကံျပဳခ်က္မ်ား
၁။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ၾကည့္ပါက NCA ကုိ လက္မွတ္ေရးထိုးထားသည့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတာ္ လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဗမာ့တပ္မေတာ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လက္ရွိအစိုးရေသာ္လည္း ေကာင္း တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအားလုံး NCA အဆင့္တြင္ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရး ထုိးၿပီး NCA အတုိင္း လုိက္နာလုပ္ေဆာင္ၾကရမည္ဟု ဆုိၾကပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎တုိ႔ကုိယ္၌ကပင္လွ်င္ NCA ပါ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားအတုိင္း လုိက္နာလုပ္ေဆာင္ျခင္းမရွိပါ။ 

ဥပမာ NCA အခန္း(၅)၊ အပုိဒ္(၂၀) တြင္ တစ္ဆင့္ခ်င္းစီ လုပ္ေဆာင္ရမည့္ ႏုိင္ငံေရးလမ္းျပေျမပုံကို ေအာက္ပါအ တုိင္း ေဖၚျပထားပါသည္။
(၁) NCA ကုိလက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း
(၂) ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာမူေဘာင္ကို ေရးဆြဲျခင္းႏွင့္ အတည္ျပဳျခင္း
(၃) အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို က်င္းပျခင္းႏွင့္
(၄) ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ (၂၁ရာစုပင္လုံဟုလည္း ယခုအစုိးရက ေခၚဆုိသည္။)ကို က်င္းပျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။
ထုိအဆင့္ (၄)ဆင့္ကိုပင္လွ်င္ တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ ၿပီးေျမာက္သည္အထိ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုိက္နာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၾကျခင္း မရွိပါ။

၂။ ေနာက္အခ်က္တစ္ခ်က္မွာ လက္ရွိအစုိးရက အာဏာရလာၿပီးေနာက္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္ကို ျပန္ လည္သုံးသပ္ရန္ ဆုံးျဖတ္ခ်မွတ္ခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား အားလုံးက ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္းကို လုပ္ေဆာင္၍ မၿပီးျပတ္ေသးသကဲ့သို႔ မူေဘာင္တစ္ခုလုံးကိုလည္း အတည္ျပဳ ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးပါ။ လက္ရွိကာလတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို တစ္ပုိင္းတစ္စသာ အတည္ျပဳထားသည့္ မူေဘာင္ကို အေျခခံၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ 

၃။ ထုိနည္းလည္းေကာင္း ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာမူေဘာင္အတြက္ ေရးဆြဲခ်မွတ္သည့္ terms of reference အားလုံးကုိလည္း အတည္မျပဳရေသးပါ။ ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ သက္ဆိုင္သူမ်ား အခ်င္းခ်င္းအၾကား ရွင္းလင္းမႈ မရွိသကဲ့သို႔၊ အဖြဲ႔အစည္းကိုလည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျပန္လည္တင္ျပျခင္း မျပဳလုပ္ႏုိင္သည့္အတြက္ အားလုံးက နားမလည္ၾကပါ။ ဥပမာ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို မည္သုိ႔ေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ျခင္း ယႏၲရားျဖင့္ ေဖၚ ေဆာင္သည္မွာ မရွင္းလင္းသကဲ့သို႔ ၿပီးခဲ့သည့္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ ဒုတိယအစည္းအေ၀းကို မည္သုိ႔ မည္ပုံက်င္းပသည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ညီလာခံတက္ေရာက္ခဲ့သည့္ က်မတုိ႔၏ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက မရွင္းျပ တတ္ပါ။ သုိ႔ျဖစ္၍ ညီလာခံတက္ေရာက္ခဲ့သည့္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားအတြက္ မည္သို႔အဓိပၸါယ္ရွိပါသနည္း။ ညီလာခံ ႏွင့္ပတ္သက္၍ သိနားလည္ျခင္းမရွိဘဲ ညီလာခံကို တက္ေရာက္ေထာက္ခံေပးသည့္ သေဘာသာ သက္ေရာက္ သည္။

၄။ လမ္းျပေျမပုံအရ အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ျပဳလုပ္ၿပီးမွသာ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းေရးညီလာခံကို ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္သည္။ စင္စစ္ NCA ကို လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအ ဖြဲ႔အစည္း (၈)ဖြဲ႔တြင္ အခ်ဳိ႕အဖြဲ႔မ်ားက အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို မျပဳလုပ္ရေသးပါ။ စင္စစ္ တပ္မ ေတာ္က အဖြဲ႔ (၈)ဖြဲ႔ထဲမွ (၂)ဖြဲ႔ကို ၎တုိ႔၏ဆႏၵအတုိင္း အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို က်င္းပျပဳလုပ္ ခြင့္ မေပးေသာေၾကာင့္ ထိုအဖြဲ႔မ်ားက မျပဳလုပ္ရေသးပါ။ သုိ႔ေသာ္ အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို က်င္းပျပဳလုပ္ၿပီးေသာ က်န္ (၆)ဖြဲ႔ျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ေရွ႕တုိးၿပီး ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ၾကသည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ တပ္မေတာ္၊ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ (၈)ဖြဲ႔သည္ NCA မွ ေသြဖည္သြားၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ NCA မွာ ပ်က္ယြင္းသြားၿပီျဖစ္သည္။

သုိ႔ျဖစ္၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေရွ႕ဆက္ ေဆာင္ရြက္ရန္အလုိ႔ငွာ NCA ကို ျပန္လည္သုံးသပ္မည္ေလာ သုိ႔မဟုတ္ လမ္းေၾကာင္းအသစ္ ေဖၚေဆာင္မည္ေလာ။ က်မတို႔ စဥ္းစားၾကရေပမည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ NCA လမ္းေၾကာင္း အတုိင္း ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္မည္ဆုိပါက NCA ကိုျပန္လည္သုံးသပ္ၿပီး လုိအပ္ခ်က္မ်ားကို ျပဳျပင္ျဖည့္စြက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔နည္းတူ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာမူေဘာင္ႏွင့္ ၎၏ terms of reference ကို ျပန္ လည္သုံးသပ္ျပဳျပင္ျဖည့္စြက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းကို ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္။ ယခင္ကကဲ့သို႔ အလ်င္စလုိ မလုပ္ေဆာင္သင့္ပါ။ ယခင္ကကဲ့သုိ႔သာ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ပါက ယခုၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ဧကန္အမွန္ ပ်က္ယြင္းသြားေပလိမ့္မည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္း ျပဳလုပ္မည္ဆုိပါက ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ – ၂၁ရာစုပင္လုံ ဒုတိယအစည္းအေ၀း၏ ရလာဒ္ျဖစ္ေသာ ၂၀၁၇ခုႏွစ္၊ ေမလ ၂၉ရက္တြင္ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾက သည့္ မူ၀ါဒဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ (၃၇)ခ်က္ပါ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပဳျပင္မႈမ်ား ျပဳ လုပ္ရေပမည္။

(၁) ပဒိုေစာကြယ္ထူး၀င္း ကုိယ္စားျပဳလက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့သည့္ ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ “တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အစုအဖြဲ႔ကုိယ္စားလွယ္” ဟူသည့္အသုံးအႏႈန္းကို “တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ (၆)ဖြဲ႔ အစုအဖြဲ႔ကိုယ္စားလွယ္” ျဖင့္ ျပင္ဆင္ေရးသားရမည္။

(၂) ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾကသည့္ အစုအဖြဲ႔မ်ားအေနျဖင့္ ေနာင္ပါ၀င္လာမည့္ အစု အဖြဲ႔မ်ား ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္လုိေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားရွိပါက ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ႏုိင္မည့္အေၾကာင္း သေဘာတူညီ ခ်က္တစ္ရပ္ကိုပါ လက္မွတ္ေရးထုိးၾကရန္ လုိအပ္ပါသည္။ သုိ႔မွသာလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အတူတကြ ေရွ႕ ဆက္ေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္ရန္အတြက္ အာမခံခ်က္ရွိေပမည္။ မိမိတုိ႔အေနျဖင့္ NCA မူၾကမ္းကို လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၿပီး ေနာက္ ၎ကို ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္၍ မရေတာ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ဳိးကို ေနာက္တစ္ဖန္ မႀကံဳေတြ႔လိုပါ။ မိမိတုိ႔အေနျဖင့္ ဤသို႔ အလိမ္အညာခံရသည့္ အေတြ႔အႀကံဳ ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အထက္တြင္ေဖၚျပခဲ့ေသာ သေဘာတူညီခ်က္ မ်ဳိးကို ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။

Com from_ KIC news,

ႏိုင္ငံတကာသတင္းစာမ်က္ႏွာမွ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္၏ ရက္စက္႐ုတ္မာမႈသတင္း

Myanmar soldiers' torture caught on video

Scenes from the video clearly show Tatmadaw (Myanmar army) men kicking, beating and intimidating villagers. (Twitter/Fortify Rights)

Human rights advocates are calling on Myanmar’s government to investigate a video that appears to show soldiers kicking, beating and threatening to kill six captives.

The video, which seems to show soldiers repeatedly kicking the men in the head as they interrogate them, surfaced on Facebook over the weekend. Based on the speakers’ accents, the military uniforms and the place names mentioned, it appears to have been shot in Shan state, where rebels are fighting government forces.

The savage attack was shown on an 86-second video apparently taken on a phone.

A Fortify Rights Twitter post showing the video said, "#Myanmar Army soldiers savagely beat ethnic men, authorities should urgently investigate"

Before you click: This video shows several attacks of severe brutality. Viewer discretion is advised.

"The government should investigate, and they should hold the perpetrators accountable," Matthew Smith, chief executive of Fortify Rights, an advocacy group based in Thailand, said on Tuesday. "This is one of the rare cases where we can see the soldiers committing torture in one of the conflict zones. It is certainly incumbent on the authorities to take action."

Spokesmen for the Myanmar Ministry of Defence and for Aung San Suu Kyi, the de facto leader of Myanmar's government, said Tuesday that they were too busy to answer questions about the video.

The Myanmar military, known as the Tatmadaw, has been battling ethnic rebels for decades in many parts of the country.

Suu Kyi has made establishing peace a high priority since she took office last year, but in many areas the fighting has only increased. A peace conference that she convened in a bid to achieve national reconciliation ended this weekend without substantial progress.

Suu Kyi has no authority over the armed forces under the Constitution, drafted by the military, which ruled the country outright for decades.

The video is the second in recent months that appears to show security forces in Myanmar abusing captives. A video that surfaced in December seemed to depict border police officers in the state of Rakhine beating two unarmed men, members of the persecuted Rohingya minority. That video led to the arrest of four officers.

Smith said he believed the episode captured in the latest video had occurred recently, and he expressed concern about the welfare of the captives.

Men are shown tied up and sitting on the ground in the 17-minute video, which appears to have been shot by a member of a local militia who speaks with a Shan accent. It is unclear how it ended up on Facebook.

One officer, apparently in command, questions the men about weapons. He hits one in the face with a helmet, shouting, "Where are the guns?"

"Even though you don't have a gun, you are still part of the resistance," the officer says, according to a translation provided by Fortify Rights. "If you say you don't have anything, I'm going to break all your teeth."

The interrogators kick and strike the men and threaten to kill them if they do not comply. "I will cut your throat and kill you," one soldier says.

At one point, the officer tells a detainee that if they find guns, he will cut out his tongue. At another point, he waves a machete and threatens to cut a captive's throat.

Just before the video ends, he warns, "We won't set you free."

Copy from - http://m.bangkokpost.com/news/world/1259318/myanmar-soldiers-torture-caught-on-video?refer=http%3A%2F%2Fm.facebook.com%2F

ျမန္မာစစ္တပ္မွ အပစ္မဲ့အရပ္သား သတ္ျဖတ္ခံရမႈ

၂၇၊ ၅၊ ၂၀၁၇ (စေနန႕) မွာ မုိင္းေခါင္ေက်းရြာ Maihkawng RC camp စစ္ေျပးဒုကၡသည္စခန္း မွ (၁) ကိုမရန္ဘရန္ဆုိင္း အသက္ -၂၂ ႏွစ္ (၂) ကို အင္ခြမ္ဂမ္ေအာင္ အသက္-၃၁ ႏွစ္ (၃) ကို လဗ်ေနာ္ခြမ္ အသက္-၂၇ ႏွစ္ တုိ႕သည္ မုိင္းေခါင္ရြာမွ ၃ မုိင္ခန္႕ ေ၀းေသာ ခါ့ပရာရန္ ရြာ ဘက္သို႕ ႏြားလည္းႏွင့္ ထင္းသယ္ရန္ သြားေသာအခါ (ခ လ ရ- ၃၁၉) မွ ရဲေဘာ္မွာ ေတာထဲသို႕ ဖမ္းစီးေခၚေဆာင္သြားသည္ ကို မိုင္းေခါင္စစ္ေျပးဒုကၡသည္အခ်ိဳ႕ေတြ႕ ကာစခန္း တာ၀န္ခံအားသြားေျပာသည္။ စခန္းတာ၀န္ခံမွ (ခ လ ရ - ၃၁၉) တပ္ရင္းမွဴးအားသြားေရာက္ေမးေသာအခါ သူမသိေၾကာင္းေျပာသည္။ စခန္းတာ၀န္ခံႏွင့္ ၄င္းတုိ႕၏မိသားစုမ်ား ဒုကၡသည္မ်ား မေန႕က ေနကုန္လိုက္ရွာသည္၊ ယေန႕ (၂၈၊ ၅၊ ၂၀၁၇) ရက္နံနက္ေစာေစာ ကတည္းမလည္းလိုက္ရွာၾကသည္။ ယေန႕ နံနက္ (၂၈၊ ၅၊ ၂၀၁၇) ေန႕လည္ အခ်ိန္ စခန္းမွ (၃) မိုင္ခန္႕အကြာ တြင္ ေတာထဲတေနရာ၌ ေျမၾကီးဖို႕ထားေသာ ေျမၾကီး ကိုျပန္တူးေသာအခါ ၄င္းတုိ႕ အေလာင္း (၃) ေလာင္း ကိုေတြ႕ရသည္ ဟု မိုင္းေခါင္ RC camp မွေျပာၾကားေၾကာင္းသိရသည္ ။

27.5.2027 (bat-6) ya shani Maihkawng RC camp Man Je Muklum na

1. Nhkum Gam Awng (asak 31 ning),

2. Maran Brang Seng (asak-22 ning),

3. Labya Naw Hkum (asak-27 ning) ni gaw Mai hkawng na deng (3) ram tsan ai Hka Pra Yang mare de nga leng hte hpun htaw sa wa ai shaloi HLY (ခ လ ရ-319) ni rim mat ai. Dai hpe Maihkawng IDP camp ni mu dat nna camp up hpe sa tsun ai . camp up mung

Tatyin mu (တပ္ရင္းမွဴး )wa hpe camp up sa tsun yang shi nchye ai nga da lo. Camp up hte camp masha ni gaw mani mana mung tam daihpawt mung jau kaw na tam ai shaloi daini gaw ga gaput da ai dhara langai mu nna alai yu yang dai masha marai (3) a mang hpe mu ai da.

Nang Pu

ဓါးကိုင္ၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္မွုေတြ လုပ္ၿပီး ညႇင္းပန္း ႏွိပ္စက္ေန

ရွမ္းျပည္နယ္က ကြတ္ခိုင္ ၿမိဳ႕နယ္ က နမ့္ဖက္ကာရြာသားေတြကို အစိုးရစစ္တပ္က ရိုက္ႏွက္ ႏွိပ္စက္တယ္ ဆိုတဲ့ ႐ုပ္သံဖိုင္ တခုကို Fortify Rights ေဖာ္တီဖိုင္း ရိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္လိုက္ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြက အျမန္ဆုံး စုံစမ္းစစ္ေဆးေပးဖို႔ ဒီအဖြဲ႕က ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။

အဲဒီ ဗီဒီယို ဖိုင္ က အရွည္ အားျဖင့္ ၁၇ မိနစ္ေက်ာ္ ရွိၿပီး စစ္သား ေတြက ရြာသားေတြကို ရိုက္ႏွက္ ေနတာေတြ၊ စစ္ဉီးထုပ္ အမာစား နဲ႔ ရိုက္ႏွက္ ေနတာေတြ၊ ဓါးကိုင္ၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္မွုေတြ လုပ္ၿပီး ညႇင္းပန္း ႏွိပ္စက္ ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

စစ္သားေတြရဲ့ ဝတ္စားဆင္ယင္မွု ကို ၾကည့္ခ်င္း အားျဖင့္ လက္ရွိ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ေနတဲ့ စစ္သား ေတြ ျဖစ္ၿပီး ကြတ္ခိုင္ ၿမိဳ႕နယ္မွာ အေၿခ စိုက္တဲ့ တပ္ရင္း ၈၈ ရဲ့ အမွတ္ တံဆိပ္ေတြကို တပ္ဆင္ ထားတယ္လို႔ Fortify Rights အဖြဲ႕ ဘက္က ေျပာပါတယ္။

သူတို႔ ကိုင္ေဆာင္ထား တဲ့ လက္နက္ေတြ ကလည္း လက္ရွိ စစ္တပ္မွာ သုံးစြဲ ေနတဲ့ လက္နက္ေတြ ျဖစ္ၿပီး အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုခု က ပုံမွား ရိုက္တာမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

အဲဒီ ႐ုပ္သံဖိုင္ထဲက စစ္သားေတြရဲ့ ျမန္မာ စကား ပီပီသသ ေျပာၾကားမွု ေၾကာင့္ ဒါကလည္း စစ္တပ္ ကို အသြင္ သ႑န္ယူ ပုံမွား ရိုက္ လုပ္ႀကံတာ မ်ိဳး မျဖစ္နိုင္ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

ရြာသားေတြကို အစိုးရ စစ္တပ္ က ဆက္လက္ ဖမ္းဆီးထားၿပီး ဘယ္ေနရာမွာ ထိန္းသိမ္း ထားတယ္ ဆိုတာကေတာ့ ေလာေလာဆယ္မွာ မသိရေသးဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

ဒီဗီဒီယိုကို ၾကည့္ခ်င္း အားျဖင့္ စစ္တပ္ က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မွု ေတြ လုပ္ေနတယ္ဆိုတာ သုံးသပ္လို႔ ရတယ္လို႔ ဒီအဖြဲ႕ရဲ့ ျမန္မာ နိုင္ငံ ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ နစ္ကီဒိုင္းမြန္း ေျပာပါတယ္။

စြပ္စြဲလိုက္ၿပီး အခုလို ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေနရာမွာ ဆက္လက္ စစ္ေဆးမွုေတြ ျပဳလုပ္ဖို႔လိုၿပီး တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ဘက္ကေရာ အစိုးရစစ္တပ္ဘက္ကပါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုမယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

BBC Burmese

http://www.bbc.com/burmese

ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး (၂)

အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး
(မိုးမခ) ေမ ၁၁၊ ၂၀၁၇

ဒီေန႔ကမၻာေပၚရွိ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသထဲမွာတည္ရွိတဲ့ (၇၀)ႏွစ္သား ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာ ႏုုိင္ငံေတာ္ဟု ေခၚတြင္တဲ့တုိင္းျပည္ဟာ ျပည္ေထာင္စုလုိ႔ျဖစ္တည္လာကတည္းက ပီျပင္တဲ့ႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ မျမင္ေတြ႔ရေသးပါ။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ မတုိင္မီ ပေဒသရာဇ္ေခတ္၊ ကုိလုိနီေခတ္ဘ၀တေလွ်ာက္လုံး နယ္ေျမလုစစ္ပြဲေတြရဲ့အနိဌာရုံေတြနဲ႔ရွိေနခဲ့ၾကၿပီး၊ ၿဗိတိသွ်ကုိလုုိနီနယ္ခ်ဲ့ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္မွာလည္း ျပည္ေထာင္စုအတြင္း မွီတင္းေနထုိင္ၾကတဲ့ မတူကြဲျပားတဲ့ တုိင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ တဖန္စစ္ခင္းေနၾက ရျပန္ပါတယ္။ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ တုိင္းျပည္တြင္းမွာရွိၾကတဲ့ သန္း(၅၀)ေက်ာ္ေသာ လူမ်ဳိးစုံျပည္သူလူထုႀကီးဟာျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ့ အက်ဳိးဆက္ကုိ တုိက္ရုုိက္ သြယ္၀ုိက္ တနည္းမဟုုတ္တနည္း ပါ၀င္ပတ္သက္ေနၾကရၿပီးေတာ့ ယင္းအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြကုိလည္း အနည္းနဲ႔အမ်ားဆုိသလုိ ခံစားေနၾကရပါတယ္။

ဥပမာ – တုိင္းျပည္ ဆင္းရဲတြင္းနစ္သြားၿပီးေတာ့ ကမၻာ့အဆင္းရဲဆုံးႏုုိင္ငံမ်ားစာရင္း၀င္ျဖစ္သြားခဲ့ရတာ၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ လူမႈစီးပြားဘ၀ ခၽြတ္ၿခဳံက်မႈေတြဟာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ နာလံမထူ ေခါင္းမေထာင္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ အုပ္စုိးသူအဆက္ဆက္ မွာလည္း ဒီတုိင္းျပည္ရဲ့အေျခခံျပႆနာဟာ ႏုုိင္ငံေရးျပႆနာလုိ႔ သိေသာ္ျငားလည္း ႏုုိင္ငံေရးနည္းအရ တန္းတူရည္တူ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ညွိႏႈိင္းအေျဖရွာျခင္းထက္ အင္အားသုံးၿပီး စစ္ေရးနည္းနဲ႔သာ အေျဖရွာခဲ့ၾကရာမွာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ဒီတုိင္းျပည္ႀကီးရဲ့ ႏုိင္ငံေရးစနစ္တစ္ခုကုိ ပုံေဖာ္ထုဆစ္ၾကရာမွာ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးခ်င္းစီရဲ့ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ေတြကုိ အေျခခံၿပီး ဖန္တီးတည္ေဆာက္ျခင္း မျပဳလုပ္ႏုုိင္ၾကလုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ တုိင္းျပည္ျဖစ္တည္လာခဲ့တဲ့ ပကတိေနာက္ခံအေၾကာင္းတရား ေတြနဲ႔ကင္းကြာၿပီး ညွိႏႈိင္းေျဖရွင္းမရအဆုံး ပဋိပကၡရဲ့ အထြတ္အထိတ္ျဖစ္တဲ့ လက္နက္စြဲကုိင္ၿပီး အင္အားရွိသူက အင္အားနည္းသူကုိ တုိက္ခုိက္အႏုိင္ယူလႊမ္းမုိးတဲ့ အားရွိသူအႏုုိင္ယူတဲ့လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ရွိသြားရတာပါပဲ။ ဒီေန႔ ဒီတုုိင္းျပည္တာ ဒီအေျခအေနေအာက္ကေန ေဖာက္ထြက္ႏုိင္ပါမွ ျပည္တြင္းစစ္သံသရာက လြန္ေျမာက္ႏုုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္ခုုိင္ၿဖဳိးၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္မွာ ျပည္ခုိင္ၿဖဳိးပါတီက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးသိန္းစိန္အစုိးရ တက္လာၿပီးေနာက္ ႏုုိင္ငံေရးျပႆနာကုိ ႏုိင္ငံေရးနည္းအရ ေျဖရွင္းမယ္လုိ႔ ကတိျပဳခဲ့ၿပီး၊ ႏွစ္ေပါင္း(၁၄)ႏွစ္ၾကာ တပ္မေတာ္က စိတ္ႀကဳိက္ေရးဆြဲအတည္ျပဳထားတဲ့ ၂၀၀၈-ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒရဲ့ေဘာင္အတြင္းမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ စတင္လာခဲ့တဲ့အခါမွာ တုိင္းျပည္တနံတလ်ားမွာရွိၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း စုစုေပါင္း(၂၁)ဖြဲ႔ထဲက (၁၆)ဖြဲ႔ဟာ ညီညြတ္ေသာတုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) အေနနဲ႔ ရပ္တည္ကာ ခ်ဥ္းကပ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ႏွစ္ေပါင္း(၆၀)ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္အေတြ႔အႀကဳံမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ဟာ တပ္ေပါင္းစုနဲ႔ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးအေျဖရွာတဲ့ နည္းနာကုိ လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္းပဲ UNFC တပ္ေပါင္းစုရဲ့ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့မႈကုိ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရအေနနဲ႔ လက္မခံခဲ့ပဲ တစ္ဖြဲ႔ခ်င္းစီအေနနဲ႔သာ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ခြဲျခားၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြကုိ အဖြဲ႔အားလုံးနဲ႔ မဟုုတ္ပဲ သူလုိခ်င္တဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔သာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလုံးပါ၀င္မႈမရွိတဲ့ ျပည္နယ္-ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြဟာျဖင့္ တုိင္းျပည္အႏွံ႔ ေသနတ္သံေတြ လႊမ္းမုိး ေနမႈကုိ မရပ္စဲႏုုိင္ခဲ့ပါဘူး။

တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအားလုံးနီးပါးဟာ ယခင္အုပ္စုိးသူ အဆက္ဆက္နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအေတြ႔အႀကဳံရွိၿပီးသား အဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ႏုုိင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မွာ ဒီတုိင္းျပည္ကုုိ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္အျပည့္အ၀ရွိတဲ့ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္ေတြကုိအေျခခံတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ ျပည္ေထာင္စုႏုုိင္ငံအျဖစ္ တည္ေဆာက္လုိၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဘုံႏုုိင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ကုိ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး ႏွစ္ေပါင္း(၂၀)ေက်ာ္ေလာက္ ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ ေစာင့္ဆုိင္း ေနခဲ့ၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာလာခဲ့ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဟာ ျဖစ္ေပၚမလာခဲ့တဲ့ အဆုံးမွာ တခ်ဳိ႕တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ အင္အားသုံး ႏွိမ္ႏွင္းျခင္းခံရၿပီး ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ရတာ၊ ျပည္သူ႔စစ္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္တုိ႔အျဖစ္ အဓမၼအသြင္ေျပာင္း ခံရတာေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒီလုုိမ်ဳိးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအေတြ႔အႀကဳံနဲ႔ သမုိင္းသင္ခန္းစာေတြအရ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိလွ်င္ သတိႀကီးစြာထားၾကၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ ခ်ဥ္းကပ္တဲ့အခါ ႏုိင္ငံေရးအာမခံခ်က္ ဦးစြာရရွိၿပီးမွသာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ဖုိ႔ ျဖစ္လာၾကရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့တဲ့ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္မွာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ဆုိင္ရာမူေဘာင္ကုိ ဦးစြာသေဘာတူညီမႈ ရရွိၿပီးမွသာလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ရန္ UNFC တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအမ်ားစုအေနနဲ႔ တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ (၂၀၁၁-၂၀၁၂) ခုႏွစ္ကာလေတြမွာ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရအေနနဲ႔ ျပည္နယ္-ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ၿပီးေနာက္မွ ႏုိင္ငံေရးမူေဘာင္ ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းပြဲေတြကုိ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ တစ္ႀကိမ္၊ စက္တင္ဘာလမွာ တစ္ႀကိမ္၊ စုစုေပါင္း ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ထုုိင္းႏိုုင္ငံ၊ ခ်င္းမုုိင္ၿမဳိ႕မွာ UNFC နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

(၂၀၁၃ ခု၊ စက္တင္ဘာလမွာ ထုုိင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုိင္ၿမဳိ႕တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ UNFC ႏွင့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ၾကား ဒုတိယအႀကိမ္ ႏုိင္ငံေရးမူေဘာင္ေဆြးေႏြးပြဲဓာတ္ပုံ)

ၿပီးေနာက္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရဟာ ႏုိင္ငံေရး မူေဘာင္ေဆြးေႏြးမႈကုိ ဆက္မလုပ္ေတာ့ပဲ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကုိ ၿပီးျပည့္စုံေအာင္ ဦးစြာလုပ္ၿပီးမွ ႏုိင္ငံေရး မူေဘာင္ေဆြးေႏြးမယ္လုိ႔ရပ္တည္ၿပီး ဖိအားေပးလာခဲ့ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ သမုိင္းသင္ခန္းစာေကာင္း ရွိေနတာကေတာ့ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္းမွာ တုိင္းျပည္ရဲ့ ေျမာက္ပုိင္းကုုိ အပစ္ရပ္ထားခ်ိန္ ေတာင္ပုိင္းကုိ ေခ်မႈန္းေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀)ေက်ာ္ေလာက္ ၾကာပါတယ္။

ဒီကာလအတြင္းမွာ ေတာင္ပုိင္းမွာ အင္အားအေတာင့္တင္းဆုံးျဖစ္တဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး (KNU) တစ္ဖြဲ႔တည္းကေန သုံးေလးဖြဲ႔မက ျဖစ္သြားေအာင္ ထုိးခြဲျခင္းခံလုုိက္ရၿပီးေတာ့ အိမ္ၾကက္ခ်င္း အုိးမဲသုတ္ခြတ္ခုိင္းတဲ့ အနိဌာရုံအျဖစ္အပ်က္မ်ဳိးစုံကုိ အလူးအလိမ့္ ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။ လူမ်ဳိးစုံႏုုိင္ငံေရး ေတာ္လွန္ေရးတပ္ေပါင္းစု အေျခစုိက္ရာဌာနခ်ဳပ္ မာနယ္ပေလာလည္း က်ဆုံးသြားခဲ့ရပါတယ္။ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေပါင္း သိန္းနဲ႔ခ်ီကာ ဒီေန႔ထိ ထုုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ ႏုုိင္ငံတကာေထာက္ပံ့မႈေအာက္မွာ ေနေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္။

ယခုတဖန္ ၂၀၁၀ ေနာက္ပုိင္းမွာလည္း ေတာင္ပုိင္းကုုိ အပစ္ရပ္ထားၿပီး ေျမာက္ပုိင္းကုုိ ေခ်းမႈန္းေနတဲ့ပုံစံမ်ဳိး ျဖစ္လာေနၿပီး တရုုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္နဲ႔ ရြာပုန္းရြာေရွာင္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီရွိေနပါၿပီ။ ဒီလုိမ်ဳိးအျဖစ္အပ်က္ကေန ေရွာင္လႊဲႏုုိင္ဖုိ႔အတြက္ တစ္ႏုိင္ငံလုံးအတုုိင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဖာ္ေဆာင္ႏုုိင္ဖုုိ႔ကုိ ႀကဳိးပမ္းလာခဲ့ၾကရ ျပန္ပါတယ္။

NCCT ႏွင့္ NCA ႀကဳိးပမ္းမႈ 
ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလေႏွာင္းပုိင္းမွာ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) ဌာနခ်ဳပ္ လုုိင္ဇာၿမဳိ႕မွာ တစ္ႏုုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆုိင္ရာညွိႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔ (NCCT) ကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး တုိင္းျပည္အႏွံ႔ ေသနတ္သံေတြ ရပ္စဲဖုိ႔ တစ္ႏုုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ကုိ (၂၀၁၃ – ၂၀၁၅) ခုႏွစ္ ကာလေတြမွာ ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

(၂၀၁၃ ခု၊ ေအာက္တုိဘာ-ႏုိ၀င္ဘာ KIO ဌာနခ်ဳပ္ လုိင္ဇာၿမဳိ႕ရွိ EAO Conference ဓာတ္ပုံ)

သုိ႔ေပမယ့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရအေနနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း စုစုေပါင္း (၂၁)ဖြဲ႔လုံး NCA မွာ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထုိးခြင့္ကုိ ျငင္းပယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ (၁၅)ရက္ေန႔မွာ အဖြဲ႔(၈)ဖြဲ႔သာလွ်င္ NCA ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ တုုိင္းျပည္ရဲ့ေတာင္ပုုိင္းမွာ အပစ္ရပ္ထားၿပီး ေျမာက္ပုိင္းမွာ ေသနတ္သံေတြ မရပ္စဲႏုုိင္ ျဖစ္ေနရပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚထားရွိတဲ့ စိတ္ရင္းေစတနာ ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတာထိ ရွိတယ္ဆုိတာကုိ ဒီအခ်က္က ထင္ဟပ္ျပခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

NCA ဟာ စစ္မွန္တဲ့ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျဖစ္ေပၚေစဖုိ႔ အာမခံခ်က္ယူတဲ့ အဆင့္တစ္ခုလုိ႔ ေျပာရင္လည္း ရပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ အစုိးရက အားလုံးပါ၀င္ခြင့္ မျပဳတဲ့အတြက္ အာမခံခ်က္ မျပည့္၀ပါဘူး။ အာမခံခ်က္ မျပည့္၀တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းျဖစ္စဥ္ကုုိ အားလုံးက ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ ရဲ၀ံ့ျပတ္သားစြာ မခ်ဥ္းကပ္ႏုုိင္ၾကပါ။ ဒီအက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ NCA အေျခခံတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အေပၚ အမ်ားယုံၾကည္မႈ က်ဆင္းလာျခင္းပါပဲ။ အမ်ားယုံၾကည္မႈ ကင္းမဲ့တဲ့ အေနအထားကုိ ေရာက္လာခဲ့ရင္ ဒီလမ္းကုိ ဆက္ေလွ်ာက္မလား၊ မေလွ်ာက္ဘူးလား စဥ္းစားစရာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ားယုံၾကည္မႈရွိေစဖုိ႔ နဲ႔ အာမခံခ်က္ရရွိေစဖုိ႔အတြက္ အားလုံးပါ၀င္ေရးကုိ ေဖာ္ေဆာင္ရမယ္ဆုိတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ သံႏၷိ႒ာန္ေတြဟာ ပုိမုိခုိင္မာလာခဲ့ပါတယ္။

NLD ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ 
ဒီလုိနဲ႔ ၂၀၁၅ ႏုိ၀င္ဘာအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ လူထုက NLD ကုိ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးမားစြာနဲ႔အတူ မဲပုံေအာေပးလုုိက္ၿပီးေနာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ NLD အစုိးရတက္လာခဲ့ပါတယ္။ NLD အစုိးရသစ္ လက္ထက္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚခ်ဥ္းကပ္မႈဟာ အားလုံးပါ၀င္ခြင့္မျပဳတဲ့ အမ်ားယုံၾကည္မႈ က်ဆင္းလာေနတဲ့ NCA လမ္းေၾကာင္းအေပၚ ဆက္ေလွ်ာက္မလား၊ မေလွ်ာက္ဘူးလားဆုိတဲ့ စဥ္းစားရာေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ ဒီတုိင္းျပည္ရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ တစ္ေယာက္တစ္လမ္းစီ သြားေနၾကရင္ ပုိမုိခက္ခဲမယ္၊ တုိင္းျပည္ ပုိနစ္နာမယ္ဆုိတဲ့ စဥ္းစားခ်က္ေတြေၾကာင့္ သုံးေလးႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အားလုံးအတူတကြ အားစုိက္ၿပီးလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ NCA ကုိ ပုိမုိခုိင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းကသာ ေကာင္းမြန္တဲ့နည္းလမ္းျဖစ္မယ္လုိ႔ အက်ယ္အလည္ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံ မႈေတြနဲ႔အတူ UNFC အတြင္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ထုိဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔အညီ ၂၀၁၆ ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ ႏုုိင္ငံေရးဆုိင္ရာညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေရးကုုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (DPN) ကုုိ UNFC အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းၿပီး NCA ကုိ ခုိင္မာေအာင္လုပ္ေဆာင္ကာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ တက္လွမ္းႏုိင္ေရး ႀကဳိးပမ္းလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လအတြင္းမွာ NLD အစုိးရရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ ႏုုိင္ငံေတာ္၏အတုုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ UNFC ေခါင္းေဆာင္ေတြၾကားမွာ မိသားစုစကား၀ုိင္းလုုိမ်ဳိး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ NRPC မွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲ ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၄၇ ပင္လုံနဲ႔ ၂၁-ရာစုပင္လုံေတြရဲ့ မူ၀ါဒပုိင္းဆုိင္ရာေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ စတင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

(၂၀၁၆ ခု၊ ဇူလုိင္လတြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ NRPC အစည္းအေ၀းခန္းမ၌ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏွင့္ UNFC ေခါင္းေဆာင္ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ မိသားစုစကား၀ုိင္းဓာတ္ပုံ)

ၿပီးေနာက္ NCA ကုိ ပုိမုိခုုိင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္မယ့္ အခ်က္(၈)ခ်က္ပါတဲ့ DPN ရဲ့ သေဘာတူညီခ်က္(မူၾကမ္း) အဆုိျပဳမႈကုိ NLD အစုိးရရဲ့ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ က်င္းပေရးဆပ္ေကာ္မတီ(၂)ကုိ ထုုိင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုိင္ၿမဳိ႕မွာ တရား၀င္ ေတြ႔ဆုံ၍ ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၎ေနာက္ တုုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ မ်က္ႏွာစုံညီအစည္းအေ၀းႀကီးကုိ KIO အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နယ္ေျမရွိ မုိင္ဂ်ာယာန္ၿမဳိ႕မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ၿပီး NCA လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ NCA လက္မွတ္မထုိးထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားထဲမွာ ညီညြတ္ေရးကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကရျပန္ပါတယ္။ ထုိညီညြတ္မႈနဲ႔ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ပထမအစည္းအေ၀းကုိ အားလုံးပါ၀င္တက္ေရာက္ႏုိင္ရန္ ကန္႔သတ္ျခင္း ခံခဲ့ရေပမယ့္ တန္းတူရည္တူရွိရွိျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးၾကမ္းထဲမွာ မုိင္တုိင္တစ္ခုကုိ စုိက္ထူႏုိင္ခဲ့ ၾကပါတယ္။

ယင္းကာလထိတုိင္ NLD အစုိးရလက္ထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္မယ့္ အရိပ္အေယာင္ေတြျပေနခဲ့ရာကေန ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ပထမအစည္းအေ၀းၿပီးေနာက္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလေႏွာင္းပုိင္းမွစၿပီး ေျမာက္ပုိင္းမွာ ၁၉၉၀ ေနာက္ပုိင္းအေတြ႔အႀကဳံျဖစ္တဲ့ “ေျမာက္ပုိင္းထိန္း-ေတာင္ပုုိင္းကုုိေခ်မႈန္း” တဲ့နည္းဗ်ဴဟာလုုိမ်ဳိး “ေတာင္းပုိင္းထိန္း-ေျမာက္ပုိင္းကုိေခ်မႈန္းေရး” ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ တေက်ာ့ျပန္ဗ်ဴဟာ ခင္းလာေနခဲ့တာ ဒီေန႔ထိတုုိင္ပါပဲ။

NLD အစုိးရအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ (Peace Commission – PC) ကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး UNFC ရဲ့ ေဆြးေႏြးေရးကုုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (DPN) နဲ႔ တရား၀င္ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ NRPC မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးေနာက္ NCA ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ ေသခ်ာရဲ့လားလုိ႔ အစုိးရတပ္မေတာ္တုိ႔မွ အႀကိမ္ႀကိမ္ေမးျမန္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ DPN ရဲ့ အဆုိျပဳခ်က္(၈)ခ်က္ထဲမွာ နံပါတ္(၉)အေနနဲ႔ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးမွာျဖစ္ေၾကာင္း အခ်က္တစ္ခ်က္ကုိ တရား၀င္ ထပ္မံေပါင္းထည့္ၿပီး အဆုိျပဳခ်က္(၈)ခ်က္ကေန (၉)ခ်က္အေနနဲ႔ ျဖစ္လာခဲ့ရပါတယ္။

၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ (၁၅) ရက္ေန႔ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ DPN နဲ႔ PC တုိ႔ရဲ့ ေနျပည္ေတာ္ တရား၀င္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာလည္း NCA လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ ေသခ်ာသလားလုိ႔ ထပ္မံ ေမးျမန္းျခင္းကုုိ ခံခဲ့ရျပန္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ DPN အေနနဲ႔ တရား၀င္ အဆုိျပဳမႈထဲမွာ နံပါတ္(၉)အေနနဲ႔ ထည့္သြင္းထားၿပီးျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီထက္ေသခ်ာတာ မရွိေတာ့ေၾကာင္း တုန္႔ျပန္ေျဖၾကားခဲ့ရတဲ့ထိပါပဲ။

ဆုိလုိတာက NCA ကုိ ပုိမုိခုိင္မာအားေကာင္းေစဖုိ႔ အဆုိျပဳခ်က္ (၉)ခ်က္ဟာ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္းမွာ အခရာက်ေပမယ့္ ေျမာက္ပုုိင္းရွိ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ တုိက္ပြဲအရွိန္အဟုန္ျမွင့္လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြက စားပြဲ၀ုိင္းေဆြးေႏြးပြဲမွာ တုိးတက္မႈကုိ တုန္႔ဆုိင္းေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ပဲ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ကုိ ကူးလာသည့္တုိင္ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ DPN ရဲ့ အဆုိျပဳခ်က္(၉)ခ်က္ဟာ ေျပလည္မႈမရရွိပဲ ျဖစ္ေနခဲ့ရာကေန ဇန္န၀ါရီလမွာ အလြတ္သေဘာတစ္ႀကိမ္ ထုုိင္းႏုုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုုိင္ၿမဳိ႕မွာ ထပ္မံေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကရျပန္ပါတယ္။ ၿပီးေနာက္ ၂၀၁၇ မတ္လ (၁) ရက္ေန႔မွာ DPN ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔နဲ႔ ႏုုိင္ငံေတာ္၏အတုုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုုိ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၿပီး၊ ၂၀၁၇ မတ္လ (၃)ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕မွာ စတုတၳအႀကိမ္ DPN နဲ႔ PC ၾကားေဆြးေႏြးပြဲကုိ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ မူအရသေဘာတူညီခ်က္အဆင့္ထိ တုိးတက္မႈအခ်ဳိ႕ ရရွိလာခဲ့ပါတယ္။

(၂၀၁၇ ခု၊ မတ္လတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏွင့္ DPN ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးစဥ္ဓာတ္ပုံ၊ SC Office)

NCA ျပင္ပလမ္းေၾကာင္း
ဒီကာလအတြင္း ၂၀၁၇ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ UWSP “၀” အဖြဲ႔ဦးေဆာင္တဲ့ တတိယအႀကိမ္ ပန္ခမ္းအစည္းအေ၀းက NCA လမ္းေၾကာင္းျပင္ပကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကုိခ်ဥ္းကပ္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကၿပီး၊ ဧၿပီလ သႀကၤန္ကာလအတြင္းမွာ စတုတၳအႀကိမ္ပန္ခမ္းအစည္းအေ၀းကုုိ ထပ္မံက်င္းပကာ “ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြး ညွိႏႈိင္းေရးေကာ္မတီ” သ႑ာန္နဲ႔ ေနာက္ထပ္လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခု ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။

(၂၀၁၇ ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ UWSP က ႀကီးမွဴးက်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ပန္ခမ္း တတိယအႀကိမ္အစည္းအေ၀းဓာတ္ပုံ)

ဒီဟာက ဘာေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာရတာလဲ…။ ရွင္းရွင္းေလးပါ။ စားပြဲ၀ုိင္းမွာအဆင္ေျပရင္ ေျမျပင္မွာ ထုိးစစ္ဆင္ဖိအားေပး အၾကပ္ကုိင္မယ္၊ ေျမျပင္မွာဖိအားေပးအၾကပ္ကုိင္လုိ႔ မရရင္ စားပြဲ၀ုိင္းမွာ တုိးတက္မႈ အရိပ္အေယာင္ျပ ေျဖေလ်ာ့မႈလုပ္ေပးမယ္။ ဒီလုိမ်ဳိးတပ္မေတာ္ရဲ့ မီးစတဖက္ ေရမုတ္တဖက္ ကစားကြက္ ေတြေၾကာင့္ ေျမာက္ပုိင္းအေျချပဳအင္အားစုေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗီလိန္ေတြအျဖစ္ ပုံသြင္းကစားခံေနရတာ ၾကာလွၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတခါေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိးကစားမခံႏုိင္ေတာ့ဘူး။ အားလုံးဆုိးတူေကာင္းဖက္ အတူတကြ တက္ညီလက္ညီ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၾကဖုိ႔ ႀကဳိးပမ္းအားထုတ္မႈပါပဲ။

ဒါက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေအာင္ျမင္ျခင္းဆီသုိ႔ ေရာက္ရွိေစမယ့္ စစ္မွန္တဲ့ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ေပၚေပါက္လာေရးအတြက္ တြန္းအားတရပ္ျဖစ္ေလမလား…။

NCA လက္မွတ္ထုိးအဖြဲ႔၊ NCA လက္မွတ္မထုုိးအဖြဲ႔နဲ႔ NCA လမ္းေၾကာင္းျပင္ပ အသစ္တစ္အုပ္စု ပုံစံမ်ဳိး တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအခ်င္းခ်င္းၾကား ပုိမုိရႈပ္ေထြးေအာင္ ကစားကြက္ထြင္ႏုိင္မယ့္ အခင္းအက်င္းကုိ ဖန္တီးယူသြားမွာလား…။

ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အားလုံးရဲ့ ဘုံရည္မွန္းခ်က္မွာ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္တုိ႔ အျပည့္အ၀ရွိတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီျပည္ေထာင္စုႏုုိင္ငံသစ္ ေပၚထြန္းေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဘုံရပ္တည္ခ်က္ ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔အတြက္ NCA အေျခခံႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကေနပဲ အေျဖထုတ္ႏုိင္မလား၊ NCA အေျခမခံတဲ့လမ္းေၾကာင္းကေနပဲ အေျဖထုတ္ႏုိင္မလား၊ ေရြးခ်ယ္စရာေတြ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါၿပီ။ အဓိက ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကုိပဲေရြးေရြး ဒီတုိင္းျပည္မွာ အားလုံးအတူတကြ ေနထုိင္ၾကမယ္ဆုိရင္ အားလုံးစုေပါင္းေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးဆႏၵရွိရင္ အေျဖရွိပါတယ္။ တကယ္ ႏုိင္ငံေရးအရ အေျဖရွာလုိသလား။

NCA လက္မွတ္ထုိးအဖြဲ႔ေတြ၊ NCA မေရးထုိးထားေပမယ့္ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူညီခ်က္ (Bilateral Agreements) ေတြရွိထားၾကတဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ မရွိထားၾကတဲ့အဖြဲ႔ေတြၾကားမွာ တန္းတူရည္တူ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိနဲ႔ အတူတကြ ေဆြးေႏြး ႏုုိင္မယ့္ ႏုုိင္ငံေရးစားပြဲကုိ ခင္းေပးဖုိ႔က အစုိးရရဲ့တာ၀န္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္(၇၀)ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔သြားေနရတဲ့ က်ရႈံးႏုုိင္ငံဘက္ကုုိဦးတည္ေနၿပီးျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုအမည္ခံ ဒီတုုိင္းျပည္ႀကီး ရည္ရွည္တည္တ့ံခုုိင္ၿမဲတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိဖုိ႔အတြက္ NCA အေျခခံမွ ရမယ္ဆုုိတဲ့တရားေသ၀ါဒနဲ႔ အသာစီးယူကုုိယ္ထင္ရာစုိင္းတဲ့ အားရွိသူအႏုုိင္ယူေၾကး ေဖာ္ျမဴလာေတြဟာ အလုုပ္မျဖစ္ေတာ့ပါ။

လက္ရွိအခ်ိန္မွာ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္း (၈)ဖြဲ႔ရဲ့ NCA အေျခခံ အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြနဲ႔ ယခုေမလ(၂၄)ရက္ေန႔မွာ က်င္းပဖုိ႔ သတ္မွတ္ထားၾကတဲ့ လာမယ့္ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ဒုတိယအစည္းအေ၀းေတြဟာ စစ္အုပ္စုရဲ့ကစားကြက္နဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံေအာက္မွာ ကေသာင္းကနင္းႏုိင္လွပါတယ္။ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးအဖြဲ႔(၈)ဖြဲ႔ထဲမွာမွ ကရင္၊ ပအုိ၀္၊ ခ်င္း လူမ်ဳိး (၃)မ်ဳိးအေနနဲ႔သာ အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ က်င္းပခြင့္ျပဳထားၿပီး၊ ရွမ္းနဲ႔ရခုိင္လူမ်ဳိးေတြကုိ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပကာ စစ္အုပ္စုက ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလုံးပါ၀င္မႈကုိ မေဖာ္ေဆာင္ ႏုိင္ခဲ့ရင္ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ရဲ့ တရား၀င္မႈနဲ႔ ခုိင္မာမႈေတြကုိ လူထုယုံၾကည္ပံ့ပုိးမႈေတြက အကဲစမ္းမယ့္ အခင္းအက်င္းမ်ဳိး ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။

ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၁၆ ဇန္န၀ါရီလမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံတစ္ႀကိမ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၁၆ ၾသဂုတ္-စက္တင္ဘာမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံတစ္ႀကိမ္၊ ဒီႏွစ္ႀကိမ္မွာ ရရွိခဲ့တဲ့မွတ္တမ္းရလဒ္ေတြကုိ လာမယ့္အႀကိမ္မွာ ဘယ္လုိ ဆက္သယ္ေဆာင္မွာလဲ…။

(၁၄)ႏွစ္ၾကာေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံမွာလုိမ်ဳိး မွတ္တမ္းတံဆိပ္ကပ္အမႈိက္ပုံးထဲမွာပဲ ထည့္ထားရစ္ခဲ့မွာလား…။

ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ ဒီတုိင္းျပည္ကုိ ဒီမုိကေရစီ၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္အေျခခံနဲ႔ တည္ေဆာက္သြားမယ္လုိ႔ ကတိျပဳထားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ဒီမုုိကေရစီျပည္ေထာင္စုျဖစ္ဖုိ႔ ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ေပၚေပါက္လာဖုိ႔ လုိပါတယ္။ လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုုံဟာ ဖက္ဒရယ္အဂၤါရပ္ေတြ ပါ၀င္ေနၿပီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ စစ္အုပ္စုက ႏွပ္ေၾကာင္းေပးရပ္တည္ထားပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားမ်ားဖက္ကလည္း ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႔စည္းပုံ၊ ျပည္နယ္ဖြဲ႔စည္းပုုံ အေျခခံဥပေဒ(မူၾကမ္း)အဆင့္ေတြထိ ျပင္ဆင္ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဟာေတြ ဘယ္ေတာ့ ညွိၾကမွာလဲ…။

တကယ္ အႏွစ္သာရနဲ႔အဓိပၺါယ္ျပည့္၀တဲ့ ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲက ဘယ္မွာလဲ…။

၂၁-ရာစုပင္လုံ ညီလာခံ အခင္းအက်င္းမွာ ရွိမွာလား…။

ညွိႏႈိင္းရလဒ္က ဖြဲ႔စည္းပုံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ျဖစ္ရမယ္။

ဒီအတြက္ အခ်ိန္အတုိင္းအတာ ဘယ္ေလာက္ဆက္ယူၾကဦးမွာလဲ…။

ဒီလုုိမ်ဳိး မွန္ကန္တဲ့အခင္းအက်င္းမ်ဳိးကုိ ခင္းက်င္းေပးဖုိ႔က အာဏာလက္၀ယ္ ပုိက္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ အစုိးရႏွစ္ရပ္လုိမ်ဳိးျဖစ္ေနတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရနဲ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ တပ္မေတာ္တုိ႔အေပၚမွာ အဓိက မူတည္ေနပါတယ္။ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံလုိမ်ဳိး မိမိလက္သင့္ရာေခၚ ကုုိယ္လုိရာဆြဲအခင္းအက်င္းမ်ဳိး ျဖစ္သြားခဲ့မယ္ဆုိရင္ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ႏုုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ဟာ က်ရႈံးမယ့္ဘက္သုိ႔ ဦးတည္သြားႏုိင္ပါတယ္။

ဆက္လက္တင္ျပပါဦးမယ္…။

(ေဆာင္းပါးရွင္ ေမာင္အဥၥနမွာ နယ္စပ္အေျခစုိက္ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူတစ္ဦး ျဖစ္သည္)ည္း ျမန္မာ့ဟန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး (၂)
အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး
(မိုးမခ) ေမ ၁၁၊ ၂၀၁၇

ဒီေန႔ကမၻာေပၚရွိ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသထဲမွာတည္ရွိတဲ့ (၇၀)ႏွစ္သား ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာ ႏုုိင္ငံေတာ္ဟု ေခၚတြင္တဲ့တုိင္းျပည္ဟာ ျပည္ေထာင္စုလုိ႔ျဖစ္တည္လာကတည္းက ပီျပင္တဲ့ႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ မျမင္ေတြ႔ရေသးပါ။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ မတုိင္မီ ပေဒသရာဇ္ေခတ္၊ ကုိလုိနီေခတ္ဘ၀တေလွ်ာက္လုံး နယ္ေျမလုစစ္ပြဲေတြရဲ့အနိဌာရုံေတြနဲ႔ရွိေနခဲ့ၾကၿပီး၊ ၿဗိတိသွ်ကုိလုုိနီနယ္ခ်ဲ့ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္မွာလည္း ျပည္ေထာင္စုအတြင္း မွီတင္းေနထုိင္ၾကတဲ့ မတူကြဲျပားတဲ့ တုိင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ တဖန္စစ္ခင္းေနၾက ရျပန္ပါတယ္။ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ တုိင္းျပည္တြင္းမွာရွိၾကတဲ့ သန္း(၅၀)ေက်ာ္ေသာ လူမ်ဳိးစုံျပည္သူလူထုႀကီးဟာျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ့ အက်ဳိးဆက္ကုိ တုိက္ရုုိက္ သြယ္၀ုိက္ တနည္းမဟုုတ္တနည္း ပါ၀င္ပတ္သက္ေနၾကရၿပီးေတာ့ ယင္းအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြကုိလည္း အနည္းနဲ႔အမ်ားဆုိသလုိ ခံစားေနၾကရပါတယ္။

ဥပမာ – တုိင္းျပည္ ဆင္းရဲတြင္းနစ္သြားၿပီးေတာ့ ကမၻာ့အဆင္းရဲဆုံးႏုုိင္ငံမ်ားစာရင္း၀င္ျဖစ္သြားခဲ့ရတာ၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ လူမႈစီးပြားဘ၀ ခၽြတ္ၿခဳံက်မႈေတြဟာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ နာလံမထူ ေခါင္းမေထာင္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ အုပ္စုိးသူအဆက္ဆက္ မွာလည္း ဒီတုိင္းျပည္ရဲ့အေျခခံျပႆနာဟာ ႏုုိင္ငံေရးျပႆနာလုိ႔ သိေသာ္ျငားလည္း ႏုုိင္ငံေရးနည္းအရ တန္းတူရည္တူ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ညွိႏႈိင္းအေျဖရွာျခင္းထက္ အင္အားသုံးၿပီး စစ္ေရးနည္းနဲ႔သာ အေျဖရွာခဲ့ၾကရာမွာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ဒီတုိင္းျပည္ႀကီးရဲ့ ႏုိင္ငံေရးစနစ္တစ္ခုကုိ ပုံေဖာ္ထုဆစ္ၾကရာမွာ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးခ်င္းစီရဲ့ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ေတြကုိ အေျခခံၿပီး ဖန္တီးတည္ေဆာက္ျခင္း မျပဳလုပ္ႏုုိင္ၾကလုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ တုိင္းျပည္ျဖစ္တည္လာခဲ့တဲ့ ပကတိေနာက္ခံအေၾကာင္းတရား ေတြနဲ႔ကင္းကြာၿပီး ညွိႏႈိင္းေျဖရွင္းမရအဆုံး ပဋိပကၡရဲ့ အထြတ္အထိတ္ျဖစ္တဲ့ လက္နက္စြဲကုိင္ၿပီး အင္အားရွိသူက အင္အားနည္းသူကုိ တုိက္ခုိက္အႏုိင္ယူလႊမ္းမုိးတဲ့ အားရွိသူအႏုုိင္ယူတဲ့လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ရွိသြားရတာပါပဲ။ ဒီေန႔ ဒီတုုိင္းျပည္တာ ဒီအေျခအေနေအာက္ကေန ေဖာက္ထြက္ႏုိင္ပါမွ ျပည္တြင္းစစ္သံသရာက လြန္ေျမာက္ႏုုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္ခုုိင္ၿဖဳိးၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္မွာ ျပည္ခုိင္ၿဖဳိးပါတီက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးသိန္းစိန္အစုိးရ တက္လာၿပီးေနာက္ ႏုုိင္ငံေရးျပႆနာကုိ ႏုိင္ငံေရးနည္းအရ ေျဖရွင္းမယ္လုိ႔ ကတိျပဳခဲ့ၿပီး၊ ႏွစ္ေပါင္း(၁၄)ႏွစ္ၾကာ တပ္မေတာ္က စိတ္ႀကဳိက္ေရးဆြဲအတည္ျပဳထားတဲ့ ၂၀၀၈-ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒရဲ့ေဘာင္အတြင္းမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ စတင္လာခဲ့တဲ့အခါမွာ တုိင္းျပည္တနံတလ်ားမွာရွိၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း စုစုေပါင္း(၂၁)ဖြဲ႔ထဲက (၁၆)ဖြဲ႔ဟာ ညီညြတ္ေသာတုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) အေနနဲ႔ ရပ္တည္ကာ ခ်ဥ္းကပ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ႏွစ္ေပါင္း(၆၀)ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္အေတြ႔အႀကဳံမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ဟာ တပ္ေပါင္းစုနဲ႔ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးအေျဖရွာတဲ့ နည္းနာကုိ လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္းပဲ UNFC တပ္ေပါင္းစုရဲ့ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့မႈကုိ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရအေနနဲ႔ လက္မခံခဲ့ပဲ တစ္ဖြဲ႔ခ်င္းစီအေနနဲ႔သာ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ခြဲျခားၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြကုိ အဖြဲ႔အားလုံးနဲ႔ မဟုုတ္ပဲ သူလုိခ်င္တဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔သာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလုံးပါ၀င္မႈမရွိတဲ့ ျပည္နယ္-ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြဟာျဖင့္ တုိင္းျပည္အႏွံ႔ ေသနတ္သံေတြ လႊမ္းမုိး ေနမႈကုိ မရပ္စဲႏုုိင္ခဲ့ပါဘူး။

တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအားလုံးနီးပါးဟာ ယခင္အုပ္စုိးသူ အဆက္ဆက္နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအေတြ႔အႀကဳံရွိၿပီးသား အဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ႏုုိင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မွာ ဒီတုိင္းျပည္ကုုိ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္အျပည့္အ၀ရွိတဲ့ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္ေတြကုိအေျခခံတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ ျပည္ေထာင္စုႏုုိင္ငံအျဖစ္ တည္ေဆာက္လုိၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဘုံႏုုိင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ကုိ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး ႏွစ္ေပါင္း(၂၀)ေက်ာ္ေလာက္ ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ ေစာင့္ဆုိင္း ေနခဲ့ၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာလာခဲ့ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဟာ ျဖစ္ေပၚမလာခဲ့တဲ့ အဆုံးမွာ တခ်ဳိ႕တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ အင္အားသုံး ႏွိမ္ႏွင္းျခင္းခံရၿပီး ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ရတာ၊ ျပည္သူ႔စစ္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္တုိ႔အျဖစ္ အဓမၼအသြင္ေျပာင္း ခံရတာေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒီလုုိမ်ဳိးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအေတြ႔အႀကဳံနဲ႔ သမုိင္းသင္ခန္းစာေတြအရ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိလွ်င္ သတိႀကီးစြာထားၾကၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ ခ်ဥ္းကပ္တဲ့အခါ ႏုိင္ငံေရးအာမခံခ်က္ ဦးစြာရရွိၿပီးမွသာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ဖုိ႔ ျဖစ္လာၾကရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့တဲ့ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္မွာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ဆုိင္ရာမူေဘာင္ကုိ ဦးစြာသေဘာတူညီမႈ ရရွိၿပီးမွသာလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ရန္ UNFC တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအမ်ားစုအေနနဲ႔ တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ (၂၀၁၁-၂၀၁၂) ခုႏွစ္ကာလေတြမွာ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရအေနနဲ႔ ျပည္နယ္-ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ၿပီးေနာက္မွ ႏုိင္ငံေရးမူေဘာင္ ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းပြဲေတြကုိ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ တစ္ႀကိမ္၊ စက္တင္ဘာလမွာ တစ္ႀကိမ္၊ စုစုေပါင္း ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ထုုိင္းႏိုုင္ငံ၊ ခ်င္းမုုိင္ၿမဳိ႕မွာ UNFC နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

(၂၀၁၃ ခု၊ စက္တင္ဘာလမွာ ထုုိင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုိင္ၿမဳိ႕တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ UNFC ႏွင့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ၾကား ဒုတိယအႀကိမ္ ႏုိင္ငံေရးမူေဘာင္ေဆြးေႏြးပြဲဓာတ္ပုံ)

ၿပီးေနာက္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရဟာ ႏုိင္ငံေရး မူေဘာင္ေဆြးေႏြးမႈကုိ ဆက္မလုပ္ေတာ့ပဲ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကုိ ၿပီးျပည့္စုံေအာင္ ဦးစြာလုပ္ၿပီးမွ ႏုိင္ငံေရး မူေဘာင္ေဆြးေႏြးမယ္လုိ႔ရပ္တည္ၿပီး ဖိအားေပးလာခဲ့ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ သမုိင္းသင္ခန္းစာေကာင္း ရွိေနတာကေတာ့ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္းမွာ တုိင္းျပည္ရဲ့ ေျမာက္ပုိင္းကုုိ အပစ္ရပ္ထားခ်ိန္ ေတာင္ပုိင္းကုိ ေခ်မႈန္းေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀)ေက်ာ္ေလာက္ ၾကာပါတယ္။

ဒီကာလအတြင္းမွာ ေတာင္ပုိင္းမွာ အင္အားအေတာင့္တင္းဆုံးျဖစ္တဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး (KNU) တစ္ဖြဲ႔တည္းကေန သုံးေလးဖြဲ႔မက ျဖစ္သြားေအာင္ ထုိးခြဲျခင္းခံလုုိက္ရၿပီးေတာ့ အိမ္ၾကက္ခ်င္း အုိးမဲသုတ္ခြတ္ခုိင္းတဲ့ အနိဌာရုံအျဖစ္အပ်က္မ်ဳိးစုံကုိ အလူးအလိမ့္ ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။ လူမ်ဳိးစုံႏုုိင္ငံေရး ေတာ္လွန္ေရးတပ္ေပါင္းစု အေျခစုိက္ရာဌာနခ်ဳပ္ မာနယ္ပေလာလည္း က်ဆုံးသြားခဲ့ရပါတယ္။ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေပါင္း သိန္းနဲ႔ခ်ီကာ ဒီေန႔ထိ ထုုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ ႏုုိင္ငံတကာေထာက္ပံ့မႈေအာက္မွာ ေနေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္။

ယခုတဖန္ ၂၀၁၀ ေနာက္ပုိင္းမွာလည္း ေတာင္ပုိင္းကုုိ အပစ္ရပ္ထားၿပီး ေျမာက္ပုိင္းကုုိ ေခ်းမႈန္းေနတဲ့ပုံစံမ်ဳိး ျဖစ္လာေနၿပီး တရုုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္နဲ႔ ရြာပုန္းရြာေရွာင္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီရွိေနပါၿပီ။ ဒီလုိမ်ဳိးအျဖစ္အပ်က္ကေန ေရွာင္လႊဲႏုုိင္ဖုိ႔အတြက္ တစ္ႏုိင္ငံလုံးအတုုိင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဖာ္ေဆာင္ႏုုိင္ဖုုိ႔ကုိ ႀကဳိးပမ္းလာခဲ့ၾကရ ျပန္ပါတယ္။

NCCT ႏွင့္ NCA ႀကဳိးပမ္းမႈ 
ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလေႏွာင္းပုိင္းမွာ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) ဌာနခ်ဳပ္ လုုိင္ဇာၿမဳိ႕မွာ တစ္ႏုုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆုိင္ရာညွိႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔ (NCCT) ကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး တုိင္းျပည္အႏွံ႔ ေသနတ္သံေတြ ရပ္စဲဖုိ႔ တစ္ႏုုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ကုိ (၂၀၁၃ – ၂၀၁၅) ခုႏွစ္ ကာလေတြမွာ ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

(၂၀၁၃ ခု၊ ေအာက္တုိဘာ-ႏုိ၀င္ဘာ KIO ဌာနခ်ဳပ္ လုိင္ဇာၿမဳိ႕ရွိ EAO Conference ဓာတ္ပုံ)

သုိ႔ေပမယ့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရအေနနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း စုစုေပါင္း (၂၁)ဖြဲ႔လုံး NCA မွာ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထုိးခြင့္ကုိ ျငင္းပယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ (၁၅)ရက္ေန႔မွာ အဖြဲ႔(၈)ဖြဲ႔သာလွ်င္ NCA ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ တုုိင္းျပည္ရဲ့ေတာင္ပုုိင္းမွာ အပစ္ရပ္ထားၿပီး ေျမာက္ပုိင္းမွာ ေသနတ္သံေတြ မရပ္စဲႏုုိင္ ျဖစ္ေနရပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚထားရွိတဲ့ စိတ္ရင္းေစတနာ ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတာထိ ရွိတယ္ဆုိတာကုိ ဒီအခ်က္က ထင္ဟပ္ျပခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

NCA ဟာ စစ္မွန္တဲ့ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျဖစ္ေပၚေစဖုိ႔ အာမခံခ်က္ယူတဲ့ အဆင့္တစ္ခုလုိ႔ ေျပာရင္လည္း ရပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ အစုိးရက အားလုံးပါ၀င္ခြင့္ မျပဳတဲ့အတြက္ အာမခံခ်က္ မျပည့္၀ပါဘူး။ အာမခံခ်က္ မျပည့္၀တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းျဖစ္စဥ္ကုုိ အားလုံးက ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ ရဲ၀ံ့ျပတ္သားစြာ မခ်ဥ္းကပ္ႏုုိင္ၾကပါ။ ဒီအက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ NCA အေျခခံတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အေပၚ အမ်ားယုံၾကည္မႈ က်ဆင္းလာျခင္းပါပဲ။ အမ်ားယုံၾကည္မႈ ကင္းမဲ့တဲ့ အေနအထားကုိ ေရာက္လာခဲ့ရင္ ဒီလမ္းကုိ ဆက္ေလွ်ာက္မလား၊ မေလွ်ာက္ဘူးလား စဥ္းစားစရာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ားယုံၾကည္မႈရွိေစဖုိ႔ နဲ႔ အာမခံခ်က္ရရွိေစဖုိ႔အတြက္ အားလုံးပါ၀င္ေရးကုိ ေဖာ္ေဆာင္ရမယ္ဆုိတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ သံႏၷိ႒ာန္ေတြဟာ ပုိမုိခုိင္မာလာခဲ့ပါတယ္။

NLD ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ 
ဒီလုိနဲ႔ ၂၀၁၅ ႏုိ၀င္ဘာအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ လူထုက NLD ကုိ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးမားစြာနဲ႔အတူ မဲပုံေအာေပးလုုိက္ၿပီးေနာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ NLD အစုိးရတက္လာခဲ့ပါတယ္။ NLD အစုိးရသစ္ လက္ထက္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚခ်ဥ္းကပ္မႈဟာ အားလုံးပါ၀င္ခြင့္မျပဳတဲ့ အမ်ားယုံၾကည္မႈ က်ဆင္းလာေနတဲ့ NCA လမ္းေၾကာင္းအေပၚ ဆက္ေလွ်ာက္မလား၊ မေလွ်ာက္ဘူးလားဆုိတဲ့ စဥ္းစားရာေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ ဒီတုိင္းျပည္ရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ တစ္ေယာက္တစ္လမ္းစီ သြားေနၾကရင္ ပုိမုိခက္ခဲမယ္၊ တုိင္းျပည္ ပုိနစ္နာမယ္ဆုိတဲ့ စဥ္းစားခ်က္ေတြေၾကာင့္ သုံးေလးႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အားလုံးအတူတကြ အားစုိက္ၿပီးလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ NCA ကုိ ပုိမုိခုိင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းကသာ ေကာင္းမြန္တဲ့နည္းလမ္းျဖစ္မယ္လုိ႔ အက်ယ္အလည္ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံ မႈေတြနဲ႔အတူ UNFC အတြင္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ထုိဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔အညီ ၂၀၁၆ ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ ႏုုိင္ငံေရးဆုိင္ရာညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေရးကုုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (DPN) ကုုိ UNFC အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းၿပီး NCA ကုိ ခုိင္မာေအာင္လုပ္ေဆာင္ကာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ တက္လွမ္းႏုိင္ေရး ႀကဳိးပမ္းလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လအတြင္းမွာ NLD အစုိးရရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ ႏုုိင္ငံေတာ္၏အတုုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ UNFC ေခါင္းေဆာင္ေတြၾကားမွာ မိသားစုစကား၀ုိင္းလုုိမ်ဳိး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ NRPC မွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲ ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၄၇ ပင္လုံနဲ႔ ၂၁-ရာစုပင္လုံေတြရဲ့ မူ၀ါဒပုိင္းဆုိင္ရာေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ စတင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

(၂၀၁၆ ခု၊ ဇူလုိင္လတြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ NRPC အစည္းအေ၀းခန္းမ၌ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏွင့္ UNFC ေခါင္းေဆာင္ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ မိသားစုစကား၀ုိင္းဓာတ္ပုံ)

ၿပီးေနာက္ NCA ကုိ ပုိမုိခုုိင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္မယ့္ အခ်က္(၈)ခ်က္ပါတဲ့ DPN ရဲ့ သေဘာတူညီခ်က္(မူၾကမ္း) အဆုိျပဳမႈကုိ NLD အစုိးရရဲ့ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ က်င္းပေရးဆပ္ေကာ္မတီ(၂)ကုိ ထုုိင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုိင္ၿမဳိ႕မွာ တရား၀င္ ေတြ႔ဆုံ၍ ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၎ေနာက္ တုုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ မ်က္ႏွာစုံညီအစည္းအေ၀းႀကီးကုိ KIO အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နယ္ေျမရွိ မုိင္ဂ်ာယာန္ၿမဳိ႕မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ၿပီး NCA လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ NCA လက္မွတ္မထုိးထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားထဲမွာ ညီညြတ္ေရးကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကရျပန္ပါတယ္။ ထုိညီညြတ္မႈနဲ႔ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ပထမအစည္းအေ၀းကုိ အားလုံးပါ၀င္တက္ေရာက္ႏုိင္ရန္ ကန္႔သတ္ျခင္း ခံခဲ့ရေပမယ့္ တန္းတူရည္တူရွိရွိျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးၾကမ္းထဲမွာ မုိင္တုိင္တစ္ခုကုိ စုိက္ထူႏုိင္ခဲ့ ၾကပါတယ္။

ယင္းကာလထိတုိင္ NLD အစုိးရလက္ထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္မယ့္ အရိပ္အေယာင္ေတြျပေနခဲ့ရာကေန ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ပထမအစည္းအေ၀းၿပီးေနာက္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလေႏွာင္းပုိင္းမွစၿပီး ေျမာက္ပုိင္းမွာ ၁၉၉၀ ေနာက္ပုိင္းအေတြ႔အႀကဳံျဖစ္တဲ့ “ေျမာက္ပုိင္းထိန္း-ေတာင္ပုုိင္းကုုိေခ်မႈန္း” တဲ့နည္းဗ်ဴဟာလုုိမ်ဳိး “ေတာင္းပုိင္းထိန္း-ေျမာက္ပုိင္းကုိေခ်မႈန္းေရး” ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ တေက်ာ့ျပန္ဗ်ဴဟာ ခင္းလာေနခဲ့တာ ဒီေန႔ထိတုုိင္ပါပဲ။

NLD အစုိးရအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ (Peace Commission – PC) ကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး UNFC ရဲ့ ေဆြးေႏြးေရးကုုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (DPN) နဲ႔ တရား၀င္ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ NRPC မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးေနာက္ NCA ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ ေသခ်ာရဲ့လားလုိ႔ အစုိးရတပ္မေတာ္တုိ႔မွ အႀကိမ္ႀကိမ္ေမးျမန္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ DPN ရဲ့ အဆုိျပဳခ်က္(၈)ခ်က္ထဲမွာ နံပါတ္(၉)အေနနဲ႔ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးမွာျဖစ္ေၾကာင္း အခ်က္တစ္ခ်က္ကုိ တရား၀င္ ထပ္မံေပါင္းထည့္ၿပီး အဆုိျပဳခ်က္(၈)ခ်က္ကေန (၉)ခ်က္အေနနဲ႔ ျဖစ္လာခဲ့ရပါတယ္။

၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ (၁၅) ရက္ေန႔ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ DPN နဲ႔ PC တုိ႔ရဲ့ ေနျပည္ေတာ္ တရား၀င္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာလည္း NCA လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ ေသခ်ာသလားလုိ႔ ထပ္မံ ေမးျမန္းျခင္းကုုိ ခံခဲ့ရျပန္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ DPN အေနနဲ႔ တရား၀င္ အဆုိျပဳမႈထဲမွာ နံပါတ္(၉)အေနနဲ႔ ထည့္သြင္းထားၿပီးျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီထက္ေသခ်ာတာ မရွိေတာ့ေၾကာင္း တုန္႔ျပန္ေျဖၾကားခဲ့ရတဲ့ထိပါပဲ။

ဆုိလုိတာက NCA ကုိ ပုိမုိခုိင္မာအားေကာင္းေစဖုိ႔ အဆုိျပဳခ်က္ (၉)ခ်က္ဟာ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္းမွာ အခရာက်ေပမယ့္ ေျမာက္ပုုိင္းရွိ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ တုိက္ပြဲအရွိန္အဟုန္ျမွင့္လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြက စားပြဲ၀ုိင္းေဆြးေႏြးပြဲမွာ တုိးတက္မႈကုိ တုန္႔ဆုိင္းေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ပဲ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ကုိ ကူးလာသည့္တုိင္ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ DPN ရဲ့ အဆုိျပဳခ်က္(၉)ခ်က္ဟာ ေျပလည္မႈမရရွိပဲ ျဖစ္ေနခဲ့ရာကေန ဇန္န၀ါရီလမွာ အလြတ္သေဘာတစ္ႀကိမ္ ထုုိင္းႏုုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုုိင္ၿမဳိ႕မွာ ထပ္မံေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကရျပန္ပါတယ္။ ၿပီးေနာက္ ၂၀၁၇ မတ္လ (၁) ရက္ေန႔မွာ DPN ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔နဲ႔ ႏုုိင္ငံေတာ္၏အတုုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုုိ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၿပီး၊ ၂၀၁၇ မတ္လ (၃)ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕မွာ စတုတၳအႀကိမ္ DPN နဲ႔ PC ၾကားေဆြးေႏြးပြဲကုိ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ မူအရသေဘာတူညီခ်က္အဆင့္ထိ တုိးတက္မႈအခ်ဳိ႕ ရရွိလာခဲ့ပါတယ္။

(၂၀၁၇ ခု၊ မတ္လတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏွင့္ DPN ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးစဥ္ဓာတ္ပုံ၊ SC Office)

NCA ျပင္ပလမ္းေၾကာင္း
ဒီကာလအတြင္း ၂၀၁၇ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ UWSP “၀” အဖြဲ႔ဦးေဆာင္တဲ့ တတိယအႀကိမ္ ပန္ခမ္းအစည္းအေ၀းက NCA လမ္းေၾကာင္းျပင္ပကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကုိခ်ဥ္းကပ္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကၿပီး၊ ဧၿပီလ သႀကၤန္ကာလအတြင္းမွာ စတုတၳအႀကိမ္ပန္ခမ္းအစည္းအေ၀းကုုိ ထပ္မံက်င္းပကာ “ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြး ညွိႏႈိင္းေရးေကာ္မတီ” သ႑ာန္နဲ႔ ေနာက္ထပ္လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခု ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။

(၂၀၁၇ ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ UWSP က ႀကီးမွဴးက်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ပန္ခမ္း တတိယအႀကိမ္အစည္းအေ၀းဓာတ္ပုံ)

ဒီဟာက ဘာေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာရတာလဲ…။ ရွင္းရွင္းေလးပါ။ စားပြဲ၀ုိင္းမွာအဆင္ေျပရင္ ေျမျပင္မွာ ထုိးစစ္ဆင္ဖိအားေပး အၾကပ္ကုိင္မယ္၊ ေျမျပင္မွာဖိအားေပးအၾကပ္ကုိင္လုိ႔ မရရင္ စားပြဲ၀ုိင္းမွာ တုိးတက္မႈ အရိပ္အေယာင္ျပ ေျဖေလ်ာ့မႈလုပ္ေပးမယ္။ ဒီလုိမ်ဳိးတပ္မေတာ္ရဲ့ မီးစတဖက္ ေရမုတ္တဖက္ ကစားကြက္ ေတြေၾကာင့္ ေျမာက္ပုိင္းအေျချပဳအင္အားစုေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗီလိန္ေတြအျဖစ္ ပုံသြင္းကစားခံေနရတာ ၾကာလွၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတခါေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိးကစားမခံႏုိင္ေတာ့ဘူး။ အားလုံးဆုိးတူေကာင္းဖက္ အတူတကြ တက္ညီလက္ညီ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၾကဖုိ႔ ႀကဳိးပမ္းအားထုတ္မႈပါပဲ။

ဒါက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေအာင္ျမင္ျခင္းဆီသုိ႔ ေရာက္ရွိေစမယ့္ စစ္မွန္တဲ့ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ေပၚေပါက္လာေရးအတြက္ တြန္းအားတရပ္ျဖစ္ေလမလား…။

NCA လက္မွတ္ထုိးအဖြဲ႔၊ NCA လက္မွတ္မထုုိးအဖြဲ႔နဲ႔ NCA လမ္းေၾကာင္းျပင္ပ အသစ္တစ္အုပ္စု ပုံစံမ်ဳိး တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအခ်င္းခ်င္းၾကား ပုိမုိရႈပ္ေထြးေအာင္ ကစားကြက္ထြင္ႏုိင္မယ့္ အခင္းအက်င္းကုိ ဖန္တီးယူသြားမွာလား…။

ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အားလုံးရဲ့ ဘုံရည္မွန္းခ်က္မွာ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္တုိ႔ အျပည့္အ၀ရွိတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီျပည္ေထာင္စုႏုုိင္ငံသစ္ ေပၚထြန္းေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဘုံရပ္တည္ခ်က္ ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔အတြက္ NCA အေျခခံႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကေနပဲ အေျဖထုတ္ႏုိင္မလား၊ NCA အေျခမခံတဲ့လမ္းေၾကာင္းကေနပဲ အေျဖထုတ္ႏုိင္မလား၊ ေရြးခ်ယ္စရာေတြ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါၿပီ။ အဓိက ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကုိပဲေရြးေရြး ဒီတုိင္းျပည္မွာ အားလုံးအတူတကြ ေနထုိင္ၾကမယ္ဆုိရင္ အားလုံးစုေပါင္းေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးဆႏၵရွိရင္ အေျဖရွိပါတယ္။ တကယ္ ႏုိင္ငံေရးအရ အေျဖရွာလုိသလား။

NCA လက္မွတ္ထုိးအဖြဲ႔ေတြ၊ NCA မေရးထုိးထားေပမယ့္ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူညီခ်က္ (Bilateral Agreements) ေတြရွိထားၾကတဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ မရွိထားၾကတဲ့အဖြဲ႔ေတြၾကားမွာ တန္းတူရည္တူ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိနဲ႔ အတူတကြ ေဆြးေႏြး ႏုုိင္မယ့္ ႏုုိင္ငံေရးစားပြဲကုိ ခင္းေပးဖုိ႔က အစုိးရရဲ့တာ၀န္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္(၇၀)ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔သြားေနရတဲ့ က်ရႈံးႏုုိင္ငံဘက္ကုုိဦးတည္ေနၿပီးျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုအမည္ခံ ဒီတုုိင္းျပည္ႀကီး ရည္ရွည္တည္တ့ံခုုိင္ၿမဲတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိဖုိ႔အတြက္ NCA အေျခခံမွ ရမယ္ဆုုိတဲ့တရားေသ၀ါဒနဲ႔ အသာစီးယူကုုိယ္ထင္ရာစုိင္းတဲ့ အားရွိသူအႏုုိင္ယူေၾကး ေဖာ္ျမဴလာေတြဟာ အလုုပ္မျဖစ္ေတာ့ပါ။

လက္ရွိအခ်ိန္မွာ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္း (၈)ဖြဲ႔ရဲ့ NCA အေျခခံ အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြနဲ႔ ယခုေမလ(၂၄)ရက္ေန႔မွာ က်င္းပဖုိ႔ သတ္မွတ္ထားၾကတဲ့ လာမယ့္ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ဒုတိယအစည္းအေ၀းေတြဟာ စစ္အုပ္စုရဲ့ကစားကြက္နဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံေအာက္မွာ ကေသာင္းကနင္းႏုိင္လွပါတယ္။ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးအဖြဲ႔(၈)ဖြဲ႔ထဲမွာမွ ကရင္၊ ပအုိ၀္၊ ခ်င္း လူမ်ဳိး (၃)မ်ဳိးအေနနဲ႔သာ အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ က်င္းပခြင့္ျပဳထားၿပီး၊ ရွမ္းနဲ႔ရခုိင္လူမ်ဳိးေတြကုိ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပကာ စစ္အုပ္စုက ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလုံးပါ၀င္မႈကုိ မေဖာ္ေဆာင္ ႏုိင္ခဲ့ရင္ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ရဲ့ တရား၀င္မႈနဲ႔ ခုိင္မာမႈေတြကုိ လူထုယုံၾကည္ပံ့ပုိးမႈေတြက အကဲစမ္းမယ့္ အခင္းအက်င္းမ်ဳိး ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။

ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၁၆ ဇန္န၀ါရီလမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံတစ္ႀကိမ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၁၆ ၾသဂုတ္-စက္တင္ဘာမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံတစ္ႀကိမ္၊ ဒီႏွစ္ႀကိမ္မွာ ရရွိခဲ့တဲ့မွတ္တမ္းရလဒ္ေတြကုိ လာမယ့္အႀကိမ္မွာ ဘယ္လုိ ဆက္သယ္ေဆာင္မွာလဲ…။

(၁၄)ႏွစ္ၾကာေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံမွာလုိမ်ဳိး မွတ္တမ္းတံဆိပ္ကပ္အမႈိက္ပုံးထဲမွာပဲ ထည့္ထားရစ္ခဲ့မွာလား…။

ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ ဒီတုိင္းျပည္ကုိ ဒီမုိကေရစီ၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္အေျခခံနဲ႔ တည္ေဆာက္သြားမယ္လုိ႔ ကတိျပဳထားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ဒီမုုိကေရစီျပည္ေထာင္စုျဖစ္ဖုိ႔ ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ေပၚေပါက္လာဖုိ႔ လုိပါတယ္။ လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုုံဟာ ဖက္ဒရယ္အဂၤါရပ္ေတြ ပါ၀င္ေနၿပီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ စစ္အုပ္စုက ႏွပ္ေၾကာင္းေပးရပ္တည္ထားပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားမ်ားဖက္ကလည္း ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႔စည္းပုံ၊ ျပည္နယ္ဖြဲ႔စည္းပုုံ အေျခခံဥပေဒ(မူၾကမ္း)အဆင့္ေတြထိ ျပင္ဆင္ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဟာေတြ ဘယ္ေတာ့ ညွိၾကမွာလဲ…။

တကယ္ အႏွစ္သာရနဲ႔အဓိပၺါယ္ျပည့္၀တဲ့ ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲက ဘယ္မွာလဲ…။

၂၁-ရာစုပင္လုံ ညီလာခံ အခင္းအက်င္းမွာ ရွိမွာလား…။

ညွိႏႈိင္းရလဒ္က ဖြဲ႔စည္းပုံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ျဖစ္ရမယ္။

ဒီအတြက္ အခ်ိန္အတုိင္းအတာ ဘယ္ေလာက္ဆက္ယူၾကဦးမွာလဲ…။

ဒီလုုိမ်ဳိး မွန္ကန္တဲ့အခင္းအက်င္းမ်ဳိးကုိ ခင္းက်င္းေပးဖုိ႔က အာဏာလက္၀ယ္ ပုိက္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ အစုိးရႏွစ္ရပ္လုိမ်ဳိးျဖစ္ေနတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရနဲ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ တပ္မေတာ္တုိ႔အေပၚမွာ အဓိက မူတည္ေနပါတယ္။ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံလုိမ်ဳိး မိမိလက္သင့္ရာေခၚ ကုုိယ္လုိရာဆြဲအခင္းအက်င္းမ်ဳိး ျဖစ္သြားခဲ့မယ္ဆုိရင္ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ႏုုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ဟာ က်ရႈံးမယ့္ဘက္သုိ႔ ဦးတည္သြားႏုိင္ပါတယ္။

ဆက္လက္တင္ျပပါဦးမယ္…။
(ေဆာင္းပါးရွင္ ေမာင္အဥၥနမွာ နယ္စပ္အေျခစုိက္ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူတစ္ဦး ျဖစ္သည္)