တအာင္း(ပေလာင္) အမ်ဳိးသားေရးလွဳပ္ရွားမွဳသမုိင္း

ေတာင္ပိုင္ေစာ္ ဘြားၾကီးစပ္ခြန္ပန္းစိန္၏ ေဟာ္နန္း

 

ပေလာင္အမ်ိဳးသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္

 

ပေလာင္အမ်ိဳးသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို ၁၉၅၆-ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းထူေထာင္ခဲ့သည္။ ေတာင္ပိုင္ေစာ္ ဘြားၾကီးစပ္ခြန္ပန္းစိန္က ဦေဆာင္၍ အဖြဲ႕့ခ်ဳပ္၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံစည္းမ်ဥ္းကို ေရးဆြဲျပဌာန္းခဲ့သည္။ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ပေလာင္အမ်ိဳးသားတို႔၏ညီညြတ္ေရး၊ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး၊ အက်င့္၀တၱရား ျပဳျပင္ေရး၊ၾကီး ပြားေရး ပညာေရး၊က်န္းမာေရးတို ့ျဖစ္သည္။ အဖြဲ ့ခ်ဳပ္၏လုပ္ငန္းစဥ္မွာ (၁)ပေလာင္အမ်ိဳးသားႏွင့္ ရွမ္းျပည္ညီညြတ္ေရးမ်ားတြင္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း (၂)လူတို႔၏အဓိက သိအပ္ေသာက်င့္၀တ္ ၀တၱရားမ်ားကို သင္ၾကားေပးျခင္း (၃) စိတ္ဓါတ္၊အက်င့္ စာရိတၱႏွင့္ အျပဳအမွဳ က်င့္၀တၱရားသုံးပါး ျပဳျပင္ေပးျခင္း (၄)တုိင္းသူျပည္သားတို႔၏ၾကီးပြားရာ ၾကီးပြားေၾကာင္းနည္းလမ္းမ်ားကို သင္ၾကားေပးျခင္းဟူ၍ျဖစ္သည္။ (၅)ပကတိ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္းရွိေစရန္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားျခင္း ကိုသင္ၾကားေပးျခင္းဟူ၍ျဖစ္သည္။ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ တည္ရာဗဟိုဌာနခ်ဳပ္ကို နမ့္ဆန္ျမိဳ႕ တြင္ထားရွိျပီး ဗဟိုဌာနခြဲ၊ဌာနခြဲစသည္တို႔ကို အဆင့္ဆင့္ဖြဲ႔ စည္းထားရွိခဲ့သည္။ အဖ႔ြဲခ်ဳပ္၏ပေလာင္အမ်ိဳးသားဟူသည့္အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္တြင္ ပေလာင္၊ ၀၊ လြယ္လ၊ ယင္းနက္၊ ေတာင္သူတို ့ပါ၀င္ဖြဲ ့စည္းထားသည္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီစစ္အစိုးရက ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို သိမ္းယူျပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အသင္း အဖြဲ႔မ်ား၊ လူမ်ိဳးစုေရးရာအသင္းအဖြဲ႔မ်ားတို႔ ဖ်က္သိမ္းခံၾကရရာပေလာင္အမ်ိဳးသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးအဖ႔ြဲ ခ်ဳပ္သည္လည္း ၁၉၆၄-ခုႏွစ္တြင္ ဖ်က္သိမ္းခံခဲ့ရသည္။

 

 

ပေလာင္အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ (Pa Laung National League For Democracy)

ပေလာင္အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ၁၉၈၉-ခုႏွစ္၊ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီျဖစ္သည္။ ပေလာင္အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကိုနမ့္ခမ္း၊မူဆယ္၊ကြတ္ခိုင္၊ ေက်ာက္မဲ၊မိုးကုတ္၊ မႏၱေလး၊နမ့္ဆန္ျမိဳ့နယ္ တို႔တြင္ ျမိဳ ့ နယ္ရုံးမ်ား ဖြဲ ့စည္းဖြင့္လွစ္ထားသည္။ ၁၉၉၀-ျပည့္ႏွစ္၊ပါတီစုံအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မိုးကုတ္၊ ေက်ာက္မဲ၊ နမ့္ဆန္၊ ကြတ္ခိုင္၊ နမ့္ခမ္း၊မူဆယ္ျမိဳ႔ နယ္တို႔၌ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္၀င္ေရာက္ အေရြးခံရာ နမ့္ဆန္ႏွင့္ ကြတ္ခိုင္ျမိဳ႕နယ္(၂)ခုတြင္၊ ပေလာင္အမ်ိဳးသား လူမ်ိဳးစု လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္(၂)ဦးရရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၉၂ -ခုႏွစ္တြင္ တိုင္းရင္း သားႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ဖ်က္သိမ္းပစ္ေရး တြင္ ပေလာင္အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္လည္းဖ်က္သိမ္းျခင္းခံရ သည္။

 

ပေလာင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရး

 

ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးသမိုင္းေၾကာင္းတြင္ ၁၉၄၇-ခုႏ်စ္ ပင္လုံညီလာခံၾကီးမွ ျပည္နယ္-ျပည္မတိုင္းရင္း သားစည္းလုံး ညီညြတ္ေရးကို အျမင့္ဆုံးသို႔ေရာက္ရွိေစခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္တို႕ က်ဆုံးရျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ တိုင္းရင္းသာားစည္းလုံးညီညြတ္မႈသည္လည္း က်ဆုံးသြားရသည္။ ယေန႕တိုင္ ျပည္နယ္-ျပည္မတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရးႏွင့္ တန္းတူေရးကိုအေျခခံ ေသာ စည္းလုံးညီညြတ္မႈပါ ပ်က္သုဥ္းရေလသည္။ ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္တို႔ သေဘာတူခ်မွတ္ခဲ့သည္။ တန္းတူေရးကို အေျခခံသည့္အခ်က္ၾကီးကို ျငင္းပယ္ဖ်က္ သိမ္းလိုက္ၾကျပီးျဖစ္သည္။ တိုင္းျပည္ကို ျပည္ေထာင္စုစနစ္ျဖင့္ ဖြဲ႔သည္းျခင္းမဟုတ္ေတာ့ေပ။ တစ္ျပည္ေထာင္စနစ္ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းလိုက္ျပီး ဗမာျပည္မကို ျပည္ေထာင္စု ဗဟိုအစိုးရႏွင့္ ပူေပါင္းလိုက္သည္။ ဗမာျပည္မကို ဗဟိုအာဏာေပးအပ္ထားျပီး ျပည္နယ္မ်ားကို လက္ေအာက္ခံနယ္ေျမအျဖစ္ ထားရွိလိုက္ သည္။ ျပည္နယ္-ျပည္မညီညြတ္ေရး၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလုံး ညီညြတ္ေရးကို တန္းတူေရးအေပၚ အေျခခံမထားဘဲ သိမ္းပိုက္ေရးနည္းလမ္းျဖင့္ ဗိုလ္က်ၾကီး စိုးလႊမ္းမိုး လုပ္ေဆာင္ေလေတာ့သည္။ လက္ရွိျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ဖြဲ ့စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ျပည္နယ္ႏွင့္ လူမ်ိဳးစုတိုင္းတန္းတူ ညီမွ်ေသာ အခြင့္အေရးျပဌာန္းခ်က္မရွိ၍ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အဓြန္ရွည္တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးအလို႔ငွာ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ ပုံအေျခဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရန္လိုအပ္သည္ ဟူသျဖင့္-ဗမာျပည္နယ္   အပါအ၀င္  ျပည္နယ္မ်ာ ညီညြတ္ေရးအဖြဲ႕ ဖြဲ ့စည္းေရး- * ျပည္ေထာင္စုဖြဲ ့စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံျပင္ဆင္ေရးဆြဲေရး * ျပည္ေထာင္စုအမ်ိဳးသားညီလာခံက်င္းပေရး * မြန္၊ရခိုင္၊ခ်င္းျပည္နယ္မ်ားဖြဲ ့စည္းေရး * နယ္ခ်ဲ ့ဆန္ ့က်င္ေရးတို့ကို ခ်မွတ္အတည္ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ဤတြင္ တုိင္းရင္းသားတို႔ေတာင္းဆိုသည့္အခ်က္တို ့သည္ ခြဲထြက္ေရး၊ျပည္ေထာင္စုျဖဳိခြဲေရး၊ ဗမာလူမ်ိဳးစု မုန္းတီးေရးတို ့ကို ဖန္တီးေနျခင္ဟု အေၾကာက္အကန္စြပ္စြဲျပဳမူေလေတာ့သည္။ ယေန ့ထိတိုင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးတို႔သည္ အဖိႏွိပ္ခံရမႈ တို႔ကိုဒီမိုကေရးစီနည္းလမ္းတို႔ျဖင့္ ကာကြယ္ျခင္းငွာ မရရွိႏိုင္၍ လက္နက္ကိုင္ လမ္းစဥ္သို ့ေလွ်ာက္လွမ္းၾကရေလသည္။ ဤသို႔ေၾကာင့္ ၁၉၅၈- ခုႏွစ္တြင္ ရွမ္းျပည္ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုတို႔ေပၚေပါက္လာရေလသည္။ ရွမ္းျပည္ ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုတို႔တြင္ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ား၊ပေလာင္အမ်ိဳးသားမ်ားတို႔စုစည္းပါ၀င္ၾကသည္။ ရွမ္းျပည္၏ နစ္နာ ဆုံးရႈံးရမႈကို တစ္ေပါင္းတစ္စည္းတည္း ပါ၀င္ေျဖရွင္းရန္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္အမ်ိဳးသားလူမ်ိဳးစုတို႔၏အခြင္႔ေရး၊ အေရးအရာမ်ားကို စုစည္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ျဖစ္သည္။ ရွမ္း၊ ပေလာင္တို႔၏ အခြင့္အေရးကို တစ္စုတည္း တစ္တန္း တစ္စားတည္းခံယူ၍ ၾကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္ၾကသည္။ ရွမ္းျပည္ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုသည္စစ္မွန္ေသာဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု “ဖြဲ ့စည္းျဖစ္ေပၚေရး၊ တန္းတူညီမွွ် ေသာ အေျခံခံအဃင့္အေရးျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာာႏိုင္ငံေတာ္ေပၚထြန္းေရး၊ မဟာဗမာလူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ တိုက္ဖ်က္ေရး၊ မဟာအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒဆန႔္ က်င္ေရး၊ စစ္မွန္ေသာအမ်ိဳးသားအခြင့္အေရးအာမခံခ်က္ရွိေရးကို ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ ၀င္ၾကသည္။ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္၊မတ္လ(၂)ရက္ေန ့တြင္ ျပည္ေထာင္စုျပဳိကြဲ မည့္အႏၱရာယ္မွ ကယ္တင္ရန္ဟူေသာ အေၾကာင္းျပ ခ်က္ျဖင့္ဗိုလ္ေန၀င္းစစ္အုပ္စုက ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို သိမ္းယူလိုက္ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ျပည္နယ္မ်ား၊ လူမ်ိဳးစုအမ်ိဳးသားမ်ားတို႔ေတာင္းဆိုသည့္ စစ္မွန္ေသာဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းေပၚထြန္းေရး၊ တန္းတူ ညီမွ်ေသာ အေျခခံြင့္အေရးရရွိေရးႏွင့္အာမခံခ်က္ရရွိေရး၊ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ အခြင့္အေရးတို႔လက္လြတ္ဆုံး ရႈံးၾကရေလသည္။

 

တအာင္းအမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ စ၀္ခြန္ ေသာင္းႏွင့္ စ၀္ခြန္ ေအး

 

ပေလာင္အမ်ိဳးသားတပ္ဖြဲ႕(Palaung National Froce)

 

ဤသို႔ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေပၚလာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔၏ အမ်ိဳးသားလုံျခဳံေရးႏွင့္ ကာ ကြယ္ေစာင့္ ေရွာက္ေရး၊ မိမိတို႔၏အမ်ိဳးသားအားအသုံးခ်ခံဘ၀သို႔မက်ေရာက္ေရး၊ တန္းတူညီမွ်ေသာ အေျခခံ အခြင့္အေရးရရွိေရး၊ မိမိတို႔၏အမ်ိဳးသားတစ္ရပ္လုံးကို ဦးေဆာင္ႏိုင္မည့္အဖြဲ႔အစည္းတစ္ရပ္ခိုင္မာစြာရပ္တည္ ေရးဟူေသာ ဦးတည္ခ်က္ျဖင့္ ရွမ္းျပည္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား တို႔ကပေလာင္အမ်ိဳးသားတပ္ဖ႔ြဲ (Palaung National Force- PNF)ကို ၁၉၆၃-ခုႏွစ္ စတင္ဖြဲ ့စည္းလိုက္ေလသည္။ ပေလာင္အမ်ိဳးသားတပ္ဖြဲ႔(ပီအဲန္အက္ဖ္)ကို ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ဖြဲ႔စည္းမႈေအာက္တြင္ထားရွိခဲ့သည္။ ရွမ္း အမ်ိဳး သား ေသနတ္ ကိုင္တပ္ရင္းအမွတ္(၁)၊(၂)၊(၃)၊(၄)ႏွင့္ ပေလာင္အမ်ိဳးသားတပ္ဖြဲ ့ကို ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း အမွတ္(၅)၊(၆)ဟူ၍ဖြဲ ့စည္းခဲ့သည္။ ပေလာင္အမ်ိဳးသားတပ္ဖြဲ႔အမွတ္(၅)ေသနတ္တပ္ရင္းကို ေတာင္ပိုင္ေစာ္ဘြားၾကီး၏ မ်ိဳးႏြယ္ျဖစ္ေသာ စ၀္ခြန္ ေအးႏွင္ စ၀္ခြန္လီတို႔က ဦးေဆာင္၍နမ့္ဆန္ျမိဳ့နယ္ ျမိဳ ့သစ္၌တပ္ရင္ဌာနခ်ဳပ္ဖြင့္လွစ္ထားရွိခဲ့သည္။ စစ္ေဒသ အျဖစ္ေက်ာက္မဲ၊ ေနာင္ခ်ိဳ၊မိုးကုတ္၊မဘိမ္းျမိဳ ့နယ္တို႔ကို အေျခခံထားရွိသည္။ စစ္ေရး၊စည္းရုံးေရးကို အခိုင္ အမာ တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ပေလာင္အမ်ိဳးသားတပ္ဖြဲ႔အမွတ္(၆)ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္းကို နမ့္ခမ္းျမိဳ ့နယ္ရူမိုင္းပေလာင္မ်ိဳးႏြယ္စု၀င္ စ၀္ခြန္ ေသာင္းႏွင့္ စ၀္သန္း၀င္တို႔က ဦးေဆာင္ကြပ္ကဲျပီး ဟိုမိန္း(နမ့္ဆန္ျမိဳ ့နယ္)တြင္ တပ္ရင္းဌာနခ်ဳပ္ ဖြင့္လွစ္ ထားရွိသည္။ နမၼတူ၊ မန္တုန္၊ နမ္ခမ္းႏွင့္ ကြတ္ခိုင္အေနာက္ျခမ္းေဒသတို ့ကို အေျခခံစစ္ေဒသ အျဖစ္သတ္မွတ္ ထားရွိသည္။ စစ္ေရး၊စည္းရုံးေရးတြင္ အတန္အတင့္ အေျခခံရရွိထားသည္။ ပီအဲန္အက္ဖ္သည္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုတြင္ ေဒသတစ္ခုလုံးကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့သည့္ အေျခအေနျဖင့္ ေတာင့္တင္းခိုင္မာစြာရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့သည္။

 

 

တအာင္းတပ္မေတာ္

 

အက္စ္အက္စ္ေအႏွင္ ပီအဲန္အက္ဖ္လက္နက္ကိုင္ပ႗ိပကၡျဖစ္လာျခင္း

 

ပီအဲန္အက္ဖ္သည္ အခ်ိန္တိုကာလအတြင္း ခိုင္မာစြာရပ္တည္လာႏိုင္ျခင္း၊ လူထု၏ေထာက္ခံမႈႏွင့္ စစ္ေရး ေအာင္္ျမင္မႈရရွိေနျခင္း၊ပေလာင္လူထုသာမက ေဒသခံလူမ်ိဳးစုတို ့အေပၚ စည္းရုံးေရးရွိလာျပီး ယုံၾကည္မႈ ရရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ရွမ္းျပည္တတ္မေတာ္အေနျဖင့္ ဆက္ဆံလာျခင္း၊ကန္ ့သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္လာျခင္း၊ နယ္ေျမ ေဒသ သတ္မွတ္ခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးေက်ာ္လာျခင္း၊ လူမ်ိဳးေရးဖိႏွိပ္မႈကို လုပ္ေဆာင္လာျခင္းတို႔ျဖင့္ အတြင္း ပ႗ိပကၡစတင္ဖန္တီးလာေလသည္။ ၁၉၆၇-ခုႏွစ္၊ဒီဇင္ဘာလတြင္ အက္စ္အက္စ္ေအ(ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္)သည္ ပီအဲန္အက္ဖ္ကို အျမစ္ျပတ္ ေခ်မႈန္း ေရးစီမံကိန္းကို စတင္အေကာင္ေဖာ္ေလေတာ့သည္။ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္(အက္စ္အက္စ္ေအ)သည္ ပီအဲန္အက္ဖ္ စစ္ေၾကာင္း(၂)တပ္ခြဲ(၂)ကို မန္ေကာ္တိုက္နယ္၊တြန္ဆြန္ေက်းရြာတြင္ အလစ္၀င္ေရာက္ အငိုက္ ဖမ္းျပီး လက္နက္သိမ္း ဆည္းမႈကို လုပ္ေဆာင္ေတာ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ စစ္ေရးထိုးစစ္ဆင္မႈကိုပါ လုပ္ေဆာင္လာရာမွ အက္စ္အက္စ္ေအႏွင့္ ပီအဲန္အက္ဖ္တို ့လက္နက္ကိုင္ပ႗ိပကၡစတင္ျဖစ္ရေတာ့သည္။ ဤပ႗ိပကၡသည္ရွမ္းျပည္ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုအတြင္း လူမ်ိဳးစုအသြင္ေဆာင္သည့္ ပ႗ိပကၡသို႔ျဖစ္ခဲ့ရျပီး ရွမ္းျပည္ ေသြးခ်င္းမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ရွမ္းအမ်ိဳးသား၊ပေလာင္အမ်ိဳးသားႏွင့္ ရွမ္းျပည္လူထုၾကီးအတြက္ပါ ဆုံးရႈံး နစ္နာမႈၾကီးတစ္ရက္ အျဖစ္သင္ခန္းစာရရွိအပ္ေပျပီ။ ရွမ္းျပည္ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုအတြင္း အယူ၀ါဒကြဲျပားေနမႈ၊ ခံယူခ်က္ေထြျပားေနမႈ၊ ဦးေဆာင္မႈအခန္း က႑ေလ်ာ့ရဲလာျပီး လူမ်ိဳးေရးအေျခခံအစြဲအားၾကီးမႈ၊လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားဆက္ဆံမႈ၊ အင္အားစုအတြင္း  ေခါင္း ေဆာင္ခ်င္းအားျပိဳင္ေနမႈတို ့ေၾကာင့္စည္းလုံးမႈအင္အားစုၾကီးယုိယြင္းျပိဳကြဲလာရသည္ကို သင္ခန္းစာပင္တညး္။ ဤတြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုၾကီးအတြင္း၌အေပၚယံစုစည္းေနမႈသာရွိျပီး လူမ်ိဳးေရးခြဲျခား ဆက္ ဆံ ေနမႈ၊လူမ်ိဳးစုၾကီးက လူမ်ိဳးစုငယ္မ်ားတို႔အေပၚ အႏိုင္အထက္ျပဳက်င့္ေနမႈ၊ ဂိုဂဏအားၾကီးယွဥ္ျပိဳင္ေနမႈတို႔ ကို ေတာင္တန္းသားလူထုၾကီးကတစ္ေန ့တစ္ျခားပိုမိုခံစားေနရေလသည္။ ရွမ္းျပည္ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုသည္ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ႏွင့္ ဦးေဆာင္မႈတို႔၌အေတြ႔အၾကဳံ၊ အေတြး အေခၚ၊ အသိအျမင္ႏုနယ္ျခင္း၊ ၀ါဒခံယူခ်က္အေျခခံခိုင္မာမွန္ကန္ေရးကို မခ်မွတ္ႏိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရး အသြင္ ေဆာင္လာမႈတို႔အားၾကီးေနရေတာ့သည္။ အေတြးအျမင္ျမင့္မားေသာ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းအခ်ိဳ ့တို ့က အင္အားစု အတြင္းမွန္ကန္ေသာအေျခခံရပ္တည္မႈခ်မွတ္ႏိုင္ေရး၊ ေသြးစည္းညီညြတ္မႈခိုင္မာ စြာျပန္လည္တည္ ေဆာက္ ေရးကို အၾကိမ္ၾကိမ္ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ေသာ္လည္းေအာင္ျမင္မႈမရရွိခဲ့ေပ။ ရွမ္းျပည္ညီေနာင္တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုအေပါင္းတို ့၏ စစ္မွန္ေသာ ေသြးစည္းညီညြတ္မႈ၊ မွန္ကန္ေသာ အေျခခံ လမ္းစဥ္ႏွင့္ မွန္ကန္ေသာေခါင္းေဆာင္မႈတို႔သည္သာလွ်င္ရွမ္းျပည္၏ အနာဂတ္ကံၾကမၼာႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု တည္တံ့ခိုင္ျမဲမႈကို အားမခ်ံခ်က္ရရွိေပးမည္ျဖစ္သည္။

 

ပီအဲန္အက္ဖ္တပ္ရင္း(၅)ႏွင့္တပ္ရင္း(၆)

 

ပေလာင္အမ်ိဳးသားလူမ်ိဳးစုကို အေျခခံ၍ ပေလာင္အမ်ိုဳးသားတပ္ဖြဲ႔ကိုဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကရာတြင္ အေျခခံရပ္တည္မႈႏွင့္ ဦးေဆာင္မႈ တို႔၌အားနည္းခ်က္မ်ားရွိေနခဲ့သည္။ အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း လူမ်ိဳးႏြယ္အအစြဲ၊ ေဒသအစြဲ ပုဂၢိဳလ္ေရး အစြဲတို ့ျဖင့္ က်ဥ္းေျမာင္း ေသးသိမ္ေသာအယူအဆ၊ အေတြးအျမင္တို ့ၾကီးစိုးလႊမ္းမိုးလွ်က္ရွိသည္။ တပ္ရင္း(၅)ပီအဲန္အက္ဖ္၏ ဦးေဆာင္မႈတြင္ ပထမတန္းေခါင္းေဆာင္ပိုင္းႏွင့္ ပေဒသရာဇ္အသြင္ျဖင့္ ရက္တည္ လိုေသာ ဒုတိယတန္းေခါင္းေဆာင္ပိုင္းတို ့အားျပိဳင္လွ်က္ရွိေနသည္။ ပီအဲန္အက္ဖ္ကို အမ်ိဳးသားေရးအသြင္ျဖင့္ မရပ္တည္ပဲ ပေလာင္လူမ်ိဳးႏြယ္စုတစ္ခု၏ တည္ေနမႈျဖင့္ ပေဒသရာဇ္စစ္အသြင္ရပ္တည္ရန္ ၾကိဳးပမ္းလာခဲ့ သည္။ တပ္ရင္း(၆)ပီအဲန္အက္ဖ္ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမေဒသအတြင္း ကူမင္တန္တို႔၀င္ေရာက္ ေႏွာက္ယွက္ ေနျခင္း၊ ဗမာစစ္ အစိုးရ၏ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္အေပၚ ထိုးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္လာျခင္းႏွင့္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီိ၏ တန္ျပန္ စစ္ဆင္ထိုးေဖာက္လာျခင္း၊ နယ္ေျမအတြင္းအေျခခံေျခကုပ္စခန္းတည္ေဆာက္လာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အၾကပ္ တည္း ၾကီးစြာ ရင္ဆိုင္လာရေတာ့သည္။ အေျမာ္အျမင္ၾကီးမားေသာ  ေခါင္းေဆာင္ၾကီး စ၀္ခြန္ေသာင္းသည္ လက္ရွိရင္ဆိုင္ေနရေသာ  အၾကပ္အတည္းတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ေရးႏွင့္ ပေလာင္အမ်ိဳးသားစု၏ မွန္ကန္ေသာရပ္တည္ခ်က္ရရွိေရးကို အစြမ္းကုန္ၾကိဳး ပမ္းခဲ့ရသည္။ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ ့(ေကအိုင္အို)ႏွင့္ ထာ၀ရမဟာမိတ္ဖြဲ ့စည္းႏိုင္ခဲ့ျပီးႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ စိတ္ဓာတ္ေရး အေထာက္အကူမ်ားကို မဟာမိတ္ပီသစြာ ေပးေဆာင္ႏိုင္သည့္အျပင္ ရာဇ၀င္၏အက်ဥ္းတန္ဆုံးေသာ လူမ်ိဳးေရး ေၾကြးဆပ္မႈအယူ အဆေဟာင္းကို စြန္ ့ပစ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ရာဇ၀င္လူမ်ိဳးစုခ်င္း သတ္ျဖတ္တိုက္ခိုက္သည့္ ရန္ပြဲၾကီးကိုလည္း အဆုံးသတ္ႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ ထာ၀ရမဟာမိတ္(ေကအိုင္ေအ)၏ ၾကား၀င္ေစ့စပ္မႈျဖင့္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဳဴနစ္ပါတီႏွင့္ ေဒသအတြင္း လက္နက္ ကိုင္ပ႗ိပကၡကိုထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ဤသို ့ေဒသအတြင္းျဖစ္ပ်က္မႈတို ့ကို မွန္ကန္စြာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ ခဲ့၍ ေဒသခံလူထုၾကီး၏ ယုံၾကည္မႈကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ စစ္ေရးႏွင့္လူထုစည္းရုံးေရးလုပ္ငန္းကို ခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ မွန္ကန္ေသာ အမ်ိဳးသားေရးအေျခခံ လမ္းစဥ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ေသာနယ္ေျမေဒသအတြင္း ျဖစ္ပ်က္ ေျပာင္းလဲမႈအေပၚ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းႏိုင္သည့္အေလွ်ာက္၊ ပေလာင္ အမ်ိဳးသား တပ္ဖြဲ႔တစ္ခုလုံး ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး၊ မွန္ကန္ေသာ အမ်ိဳးသားရပ္တည္မႈ တည္တံ့ခိုင္ျမဲ ေရး၊ပေလာင္လူထုတစ္ရပ္လုံး လုံျခဳံေရးႏွင့္ကာကြယ္ေရး၊ လူမႈအခြင့္အေရး တန္းတူညီမွ်မႈရရွိေရး၊ ဦးေဆာင္အ ဖြဲ႔စည္းတစ္ရပ္အျဖစ္ရပ္တည္ႏိုင္ေရးကို ေရးဆြဲခ်မွတ္ျပီး ရင္း(၅)သို ့ခ်ျပ ရွင္းလင္းေဆြးေႏြးရန္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ တပ္ရင္း(၆)က(ေအအိုင္အို)ႏွင့္ ထာ၀ရမဟာမိတ္ လက္တြဲေနျခင္းကို လိုလာမႈမရွိျခင္း၊ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ ညွိစြန္းမႈရွိေနသည္ဟု သံသယၾကီးစြာရွိေနျခင္း ေၾကာင့္ညွိႏွႈိင္းေဆြးေႏြးပြဲ မေအာင္ျမင္ သည့္ျပင္ ရင္း(၅)ဒုတိယတန္း ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းတို ့၏ျပင္းျပင္ထန္ထန္ကန္ ့ကြန္ဆန္ ့က်င္မႈတို ့ေပၚေပါက္လာ ခဲ့ရာမွ လက္နက္ကိုင္ ပ႗ိပကၡဆီသို႔ ဦးတည္သြားရေလသည္။ ပုဂၢိဳလ္ေရးအားျပိဳင္မႈ၊ လူမ်ိဳးႏြယ္စုအသြင္ အားျပိဳင္ေနမႈ၊ လူမ်ိဳးႏြယ္စုအစြဲ၊ေးသအစြဲ၊ ဂိုဏ္ဂဏ အျမင္တို႔ျဖင့္ (၂)ၾကိမ္တိုင္တိုင္လက္နက္ကိုင္ ပ႗ိပကၡ တိုက္ပြဲၾကီးျဖစ္လာ၇ေပသည္။ ထိုသို ့ျဖင့္ ၁၉၆၉-၇၀ ခုႏွစ္တြင္တစ္ၾကိမ္ ပီအဲန္အက္ဖ္ ရင္း(၅)ႏွင့္ ရင္း(၆)တို ့ခ်င္း လက္နက္ကိုင္ ပ႗ိပကၡ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြား လာၾကရာအင္အားစုမွာျပိဳလဲသြားၾကရသည္။ ၁၉၇၂-ခုႏွစ္တြင္ ရင္(၅)ပီအဲန္အက္ဖ္သည္ ရန္သူ စစ္အစိုးရထံ လက္နက္ခ် အညံ့ခံသြားခဲ့သည္။ ရွမ္းျပည္တတ္မေတာ္ႏွင့္ ပေလာင္အမ်ိဳးသားတပ္ဖြဲ႔ကိုတည္ ေထာင္ ရာတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္ ေခါင္းေဆာင္ စ၀္ခြန္ေအးမွာ လက္နက္ခ်အညံ့မခံဘဲ ဆက္လက္ တိုက္ပြဲ၀င္ လွ်က္ရွိေနရာမွ ၁၉၇၁- ခုႏွစ္တြင္ က်ဆုံးသြားရရွာေလသည္။ ဤသို႔ေသာပေလာင္အမ်ိဳးသားတို႔၏ ေတာ္လွန္ေရးသမိုင္းျဖစ္စဥ္တြင္ လူမ်ိဳးႏြယ္အုပ္စုတိုက္ပြဲတို႔ေၾကာင့္ အခ်င္းခ်င္းေသြး ေျမက်ရျပီး ေသြးေခ်ာင္းစီးခဲ့ရသည့္အက်ဥ္းတန္၊ အရုပ္ဆိုးဆုံးေသာ ဆုံးရႈံးနစ္နာမႈၾကီး ပင္ျဖစ္ ေပသည္။

 

ႏြယ္ေတာ္စစ္ဆင္ေရး

 

တပ္ရင္း(၆)ပီအဲန္အက္ဖ္သည္ တစ္ခုတည္ေသာ ပေလာင္အမ်ိဳးသားတပ္ဖြဲ ့အျဖစ္ရပ္တည္ေနျပီး ထာ၀ရမဟာမိတ္ ေကအိုင္အိုႏွင္႔ ပထမဦးဆုံးပူေပါင္းဆင္ႏြွဲသည့္ စစ္ဆင္းေရးျဖစ္သည္။ ႏြယ္ေတာ္စစ္ဆင္ေရးသည္ ရွမ္းျပည္ အလယ္ပိုင္း ေဒသ အက္စ္အက္ေအႏွင္ ့ဗမာ့စစ္အစိုးရတို ့ကို တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းၾကေသာ စစ္ဆင္ေရးျဖစ္သည္။ ႏြယ္ေတာ္စစ္ဆင္ေရးကို စ၀္ခြန္ေသာင္း(ႏိုင္ငံေရးမွဴး၊ဗိုလ္မွဴးေဇာ္ဒန္(စစ္ေရးတာ၀န္ခံ)တို ့ကဦးစီးကြပ္ကဲသည္။ စစ္ဆင္ေရးကာလမွာ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္၊ မတ္လ(၃)ေန ့တြင္စတင္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၄-ခုႏွစ္၊ေအာက္တိုဘာလ(၅)ရက္ေန႔တြင္ စစ္ဆင္ေရးကို ရပ္တံ့ခဲ့ျပီးရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးပြဲစတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ စစ္ဆင္ေရးအျပီးကာလတြင္ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ၊ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔၊ ပေလာင္အမ်ိဳးသားတပ္ဖြဲ႔ကို (၃)ပြင့္္ဆိုင္ အပစ္္ခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ကို မိုင္းတုံနယ္ေျမ ပန္စေရာင္စစ္စခန္း၌ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုအတြင္း လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡကို ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့ျပီး စုစည္းမႈကို ျပန္လည္ရရွိေလသည္။

 

ေၾကာင္နက္မုန္တိုင္းစစ္ဆင္ေရး

 

 ေၾကာင္နက္မုန္တိုင္းစစ္ဆင္ေရးသည္ ေကအိုင္အိုႏွင့္ ပီအဲန္အက္ဖ္တို ့ပူေပါင္း၍ ဗကပ(၈၀၁) စစ္ေဒသအေပၚ ပူးတြဲ စစ္ဆင္ေရးတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၅-ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ( )ရက္ေန ့တြင္ စတင္ကာစစ္ဆင္ေရး ကာလ(၆)လ သတ္မွတ္ေလသည္။ ဗကပ(၈၀၁)သည္ ေကအိုင္အိုႏွင့္ ပီအဲန္အက္ဖ္နယ္ေျမအတြင္း စစ္ေရး လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ က်ဴးေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ေႏွာက္ယွက္မႈတို ့ျဖင့္ ၁၉၆၈-ခုႏွစ္ သေဘာတူညီမႈကို အၾကိမ္ၾကိမ္ ေဖာက္ဖက္က်ဴးလြန္ခဲ့သည္။ ေဒသတြင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျပႆနာမၾကာခဏေပၚေပါက္လ်က္ရွိရသည္။ ၁၉၇၆-ခုႏွစ္၊မတ္လ(၂၇)ရက္ေန႔တြင္ စစ္ဆင္ေရးကာလ ျပီးဆုံး၍ ေကအိုင္အို ဗကပ (စစ္ေဒသ-၈၀၁)၊ ပီအဲန္အက္ဖ္တို႔ (၃)ပြင့္ဆိုင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိႏိုင္ခဲ့သည္။ ေနာင္ပတ္စာခ်ဳပ္ဟူ၍ ထင္ရွားခဲ့ျပီး လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡၾကီးကို အဆုံးသတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။

 

 ပေလာင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ ့ဖြဲ ့စည္းျခင္း

 

 ၁၉၄၈-ခုႏွစ္လြတ္လပ္ေရးရရွိလာသည္ႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံတြင္း၌ႏိုင္ငံေရးအယူအဆမ်ားကြဲလာျခင္း၊ ပါတီစြဲ၊ ပုဂၢိဳလ္စြဲ၊ ဂိုဏ္းက႑စြဲျဖင့္  အမ်ိဳးသားစည္းလုံးညီညြတ္မႈ  ျပဳကြဲရာမွ အင္အားနည္းလာျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာမ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္စြမ္းအားနည္းလာျခင္း၊တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းႏိုင္ မႈအားနည္း  လာျခင္းႏွင့္ အတူႏိုင္ငံေရးေျဖရွင္းမႈကို သံသယရွိလာရာ မေက်မနပ္မႈၾကီးထြားလာျခင္း ျဖစ္လာရျပီး လက္နက္ကိုင္ လမ္းစဥ္ျဖင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆို္င္ေျဖရွင္းၾက၍ ျပည္တါင္းမျငိမ္မသက္ျဖစ္လာခဲ့ရသည္။ ျပည္နယ္-ျပည္မအေရး၊ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအေရး၊ မဟာဗမာလူမ်ိဳးၾကီးႏွင့္က်ဥ္းေျမာင္းေသာလူမ်ိဳးေရး သံသယအျမင္၊ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးအေပးအျမင္တို႔ျဖင့္ ၁၉၅၇-၅၈ ခုႏွစ္ ျပည္နယ္မ်ား၌ လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ ့အစည္းမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ဤသို႔ရွမ္းျပည္တိုင္းရင္းသားမ်ား လက္နက္ကိုင္လမ္းစဥ္ႏွင္ ့အတူပေလာင္အမ်ိဳးသားမ်ား ပါ၀င္လာခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၆၂- ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း စစ္အစိုးရက ႏိုင္ငံေတာ္အားဏာကို သိမ္းယူျပီးသည့္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုအေရး၊ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုအေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အေရးကို ဆိတ္သုဥ္းပ်က္ျပားသြား ခဲ့ရေလျပီး။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၄၇ -ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ၏ အားနည္းခ်က္မ်ား၊ ႏိုင္ငံတြင္းပါတီႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစု အဖြဲ႔အစည္းတို႔၏ ကြဲျပားေနသည့္အျမင္အယူအဆမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ ေတာင္းဆိုလိုလား ခ်က္မ်ား လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ား၏ အယူအဆ အျမင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အနာဂတ္အေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ အနာဂတ္အေရးႏွင့္ အေျခအေနမ်ားကို သုံးသပ္ၾကျပိီး၊ ပေလာင္အမ်ိဳးသား ဦးေဆာင္ ပုဂၢိဳလ္စ၀္ခြန္ေအး၊ စ၀္ခြန္ေသာင္းတို႔က ပေလာင္အမ်ိဳးသား တစ္ဥိီး (ပီအဲန္အက္ဖ္)ကို ၁၉၆၃-ခုႏွစ္တြင္ ဖြဲ ့စည္းခဲ့သည္။ ပေလာင္အမ်ိဳးသားတစ္ဦးသည္လက္ရွိျပည္တြင္အေျခအေနႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုအေျခအေန၊ ကြဲျပား လာသည့္ ႏိုင္ငံေရးအျမင္အယူအဆမ်ားေအာက္တြင္ ပေလာင္အမ်ိဳးသားစည္းလုံးညီညြတ္မွဳဳ ရွိေနေစေရး၊ ပေလာင္အမ်ိဳးသာ၏ ဦးေဆာင္အဖြဲ ့အစည္းတစ္ရပ္အျဖစ္ ခိုင္မာစြာရပ္တည္ေရးပင္ျဖစ္သည္။ ၁၉၆၉-ခုႏွစ္တြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီသည္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း၊ေဒသ၌ ေျခကုပ္ယူ စည္းရုံးလွဳပ္ရွား လာျခင္းေၾကာင့္ တုိင္ရင္းသားလက္နက္ကို အင္အားစုအတြင္း ၀ါဒေရးရာ၊သေလာတရားေရးရာ၊ ႏိုင္ငံေရး အျမင္ အယူအဆမ်ားကြဲ ျပားလာျခင္း၊ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းတို႔ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး ပ်က္ျပားလာျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းျခင္းထက္ စစ္ေရးအရတိုး ျမွင့္ေဆာင္ရြက္လာျခင္းတို႔့ေၾကာင့္ ဦးေတာင္အဖြဲ႔အစည္း တစ္ရပ္အျဖစ္ ပိုမိုခိုင္မာစြာ ရပ္တည္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးစည္းရုံးေရးအသြင္ျဖင့္ ဦးေဆာင္ႏိုင္ေရး၊ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစု အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတို႔ႏွင့္ တန္းတူညီတူ ဆက္ဆံႏိုင္ေရးတို႔ျဖင့္ ၁၉၇၆-ခုႏွစ္တြင္  ပေလာင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ (ပါတီ)ဟူ၍ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ဖြဲ ့စည္းခဲ့သည္။ ဤတြင္ ပီအဲန္အက္ဖ္သည္ စစ္ေရးရပ္တည္မႈျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို ဆင္ႏြဲလာျခင္းျဖစ္ျပီး၊ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးကို ဆက္လက္ဆင္ႏြဲရမည့္ အခ်ိန္ခါသို႔ေရာက္ရွိေနျပီးျဖစ္သည္။ထ႔ို ေၾကာင့္ ပေလာင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔သည္ ပေလာင္အမ်ိဳးသားတပ္ဖြဲ႔က်င့္သုံးခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသားေရး အေျခခံလမ္းစဥ္ႏွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ဆက္လက္ယူက်င့္သုံးကာ ေျပာင္းလဲလာေသာ ကမၻာ့အင္အားစု အေျခအေန၊ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနႏွင့္ တိုးတက္လာေသာ ျမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ား၏ ေပါင္းစည္းညီညြတ္မႈအေနအထားတို႕ႏွင့္ အညီ ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ခ်မွတ္၍ ႏိုင္ငံေရးတိုက္ပြဲ ဆက္လက္ဆင္ႏြဲ ေရးပင္ျဖစ္သည္။ ထို ့ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးခံယူခ်က္၊ ႏိုင္ငံေရးအေျခခံလမ္းစဥ္ႏွင့္ မူ၀ါဒမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ကာ ႏိုင္ငံေရးတိုင္ပြဲ ဆက္လက္ဆင္ႏြွဲ ့ရမည့္ျဖစ္ျခင္းတို ့ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး ဦးေတာင္မႈတစ္ရပ္အျဖစ္ရပ္တည္ေရးတြင္ ပေလာင္ျပည္နယ္လြတ္ ေျမာက္ေရးအဖြဲ ့အျဖစ္သို ့ဖြဲ ့စည္းျခင္းျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသားလူမ်ိဳးစုတစ္ရပ္၏ ေတာ္လွန္ေရးကို ျမန္မာတစ္မ်ိဳးသားလုံး၏ ျပႆနာကို တစ္မ်ိဳးသားလုံးႏွင့္ဆိုင္ေသာ အမ်ိဳးသား ႏိုင္ငံေရးျပႆနာသို႔ ဆက္စပ္ေပါင္းစည္းႏိုင္ျခင္းသည္လည္းေကာင္း တိုးတက္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးကို ဆင္ႏြဲွ ့ျခင္းပင္ျဖစ္ ေပသည္။ ၁၉၈၈- ခုႏွစ္တြင္ လမ္းစဥ္ပါတီ၏ ဦးေဆာင္မႈက်ဆုံးလာရျပီး ကမၻာ႔ႏိုင္ငံေရးအင္အား စုတြင္ခ်ိန္ခြင္လ်ွာ ေျပာင္းလဲလာျခင္း၊ ေျပာင္းလဲလာေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးအေျခအေန ႏွင့္ ျမန္မာေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုအတြင္း ေျပာင္းလဲလာျခင္းတို႔ျဖင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လညး္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးစစ္အစိုးရ၏ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကိုလက္ခံ ကာ ၁၉၉၁-ခုႏွစ္ ဧျပီလ(၂၁)ရက္ေန ့တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီမႈရယူခဲ့သည္။ ျပည့္၀သန္႔စင္ေသာ ေစတနာကို အရင္းခံ၍ အျပန္အလွန္နားလည္မႈ ၊ ယုံၾကည့္မႈတို႔ျဖင့္ အမ်ိဳးသားေသြးညီ ညြတ္ေရးကို ရယူတည္ေဆာက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

 

 ပေလာင္အထူးေဒသ(၇)

 ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရယူႏိုင္ခဲ့ ျပီး ရွမး္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ အထူးေဒသ(၇)ပေလာင္ေဒသ အျဖစ္သတ္ မွတ္ဖြဲ႔စည္းထားရွိသည္။ နမ့္ဆန္ျမိဳ႔နယ္၊ မန္တုန္ျမိဳ႔နယ္၊နမ့္ခမ္းျမိဳ႔နယ္၊ကြတ္ခိုင္ အေနာက္ျခမ္းေဒသ၊ ေက်ာက္မဲျမိဳ ့နယ္ေျမာက္ျခမ္းေဒသႏွင့္ မိုးမိတ္ျမိဳ႔နယ္ႏွင့္ မိုးကုတ္ျမိဳ ့နယ္၊နမၼတူျမိဳ႔နယ္တို႔ကို စုစည္းကာ ပေလာင္ေဒသအျဖစ္ဖြဲ ့စည္းထားရွိသည္။

 

 အမ်ိဳးသားညီလာခံ

 

၁၉၉၃- ခုႏွစ္၊န၀တ စစ္အစိုးရက ဦးေဆာင္က်င္းပေသာ အမ်ိဳးသားညီလာခံသို ့ပီအက္စ္အယ္လ္အိုက အျခားဖိတ္ၾကား သင့္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ အစုအဖြဲ ့တင္ကိုယ္စားလွယ္ (၅)ဦး တက္ေရာက္ခြင့္ရရွိခဲ့သည္။ ပီအက္စ္အယ္လ္အို၏ အမ်ိဳးသားညီလာခံသို ့ပဏာမ တင္ျပ ေတာင္းဆိုခ်က္တြင္- -၁၉၄၇-ခုႏွစ္ ဖြဲ ့စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒသည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အားနည္းခ်က္ အေျမာက္အျမားရွိခဲ့သျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ မေက်နက္မႈမ်ားမွ ႏိုင္ငံေရးေတာင္းဆိုခ်က္လႈပ္ရွားမႈ ေပၚေပါက္လာခဲ့ ရသည္။ ၎ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ၁၉၆၂- ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုၾကီး ျပိဳကြဲမည့္အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ဦးေန၀င္ဦးေဆာင္ေသာ စစ္တပ္ကအာဏာကိုသိမ္းယူခဲ့သည္။ ၁၉၄၇- ခုႏွစ္စစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းယူျပီးေနာက္စစ္အုပ္စုသည္ တိုင္းျပည္ကို လြမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္သြားရန္ ၁၉၄၇- ခုႏွစ္ ၊ဖြဲ ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကိုျပဌာန္းကာ တစ္ပါတီအုပ္စိုးမႈျဖင့္ ျပည္တြင္း၌ ဘက္ေပါင္းစုံဆုတ္ယုတ္ က်ဆင္းမႈေၾကာင့္ ၁၉၈၈-ခုႏွစ္တြင္ လူထုအုံၾကြမႈ အေရးေတာ္ပုံၾကီး ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ -ထို႔ေၾကာင့္ စစ္မွန္ေသာျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေထာင္ျပီး၊ တည္တံ့ခိုင္ျမဲမည့္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒၾကီး တစ္ရပ္ကို တုိင္းျပည္တစ္ခု၏ အဂၤါရပ္၊ လိုအပ္ခ်က္တို႔ႏွင့္ အညီျမန္မာႏိုင္ငံတြင္အမွတ္ တကယ္လိုအပ္ေပသည္။ -စစ္မွန္ေသာဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ ေမြးဖြားႏိုင္ေရးတြင္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီ ၀န္းက်င္ရရွိရန္လိုအပ္သည္။ -ဆိုလိုသည္မွာ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ေရးသားပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္၊အသင္းအဖြဲ႔ဖြဲ႔စည္း ထူေထာင္ခြင့္ စသည့္ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ား က်င့္သုံးကာ ႏိုင္ငံသားမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးကိစၥမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရွိေစရမည္။ ယင္းအခြင့္အေရးတို ့ကို ပိတ္ပင္ဟန္႔ထားေသာ ဥပေဒႏွင့္ အမိန္႔မ်ားကို ဖ်က္သိမ္းျပီး အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စုသစ္ၾကီး တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံသားတိုင္း မိမိတို႔၏ အေတြးအျမင္ သေဘာထားကိုလြတ္လပ္ပြင့္ လင္းစြာေဆြးေႏြး တင္ျပျခင္းကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရမည္။ -ျမန္မာျပည္တြင္ ဒီမိုကေရစီဆုံးရႈံးသည့္ျပႆနာႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ား၏ တန္းတူညီမွ်ေသာ အေျခခံ အခြင့္အေရး အဆုံးရႈံးသည့္ ျပႆနာဟူ၍ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာႏွစ္ရပ္အျဖစ္ရွိေနသည္။ -သုံးပြင့္ဆိုင္၏ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းလမ္းအရ ျငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းျပီး အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကိုတည္ေဆာက္ကာ တိုင္း ျပည္ျပန္လည္ ထူးေထာင္ေရးလုပ္ငန္းကို အျမန္ဆုံးလုပ္ေဆာင္ သင့္ေပသည္။

  ဖြဲ ့စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ပါ၀င္ရမည့္ ၀ိေသသလကၡဏာ-

 * ႏိုင္ငံသား၏ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ အေျခခံအခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေရး၊

* အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုကိုဖြဲ႔စည္းေရး၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကယား၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ဗမာ၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း စသည့္လူမ်ိဳးကို အေျခခံကာ ရွစ္ျပည္နယ္ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္း၍ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူက်င့္သုံးေရး၊ ျပည္နယ္မ်ား အၾကားတန္းတူညီမွ်ရွိေရး၊

* ၾကြင္းက်န္ေသာအာဏာကို ျပည္နယ္လြတ္ေတာ္မ်ားသုိ႔ေပးအပ္သည့္ဥပေဒျပဳအာဏာခြဲ ေ၀သည့္စနစ္ က်င့္ သုံးေရး၊

* ဗဟိုဦးစီခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး သေဘာတရားကို လိုက္နာက်င့္သုံးေရး၊

* လြတ္လပ္ေသာတရားစီရင္ေရးစနစ္ က်င့္သုံးေရး၊ ဥပေဒလြွမ္းမိုးမႈက်င့္သုံးေရး၊

* ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ကို ဖြဲ ့စည္းျပီး အမ်ိဳးသားျပည္နယ္မ်ားမွ အခ်ိဳးက်ပါ၀င္ဖြဲ ့စည္းေရး၊

* ပါတီစုံ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုဖြံ႔ျဖိဳးေစျပီး အာမခံခ်က္ရွိေစေရး၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးေဆာင္ေသာ ပါလီမန္အစိုးရ  စနစ္ျဖင့္က်င့္သုံးေရး

* လူမ်ိဳးစုဆိုင္ရာ ျပႆနာအေျဖရွာေရးတြင္ ႏိုင္ငံေရးအရ လူမ်ိဳးစုကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ကိုယ္ပိုင္စီမံဖန္တီးခြင့္၊

 

 ပေလာင္ေဒသ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္

 ပေလာင္ေဒသကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္း အျဖစ္သတ္မွတ္ဖြဲ႔စည္းရန္ျဖစ္ျပီး၊ ေက်ာက္မဲျမိဳ ့နယ္၊ မိုးမိတ္ျမိဳနယ္၊ မိုးကုတ္ျမိဳ့နယ္၊ နမ့္ဆန္ျမိဳ ့နယ္၊ နမ့္ခမ္းျမိဳ ့နယ္၊ ကြတ္ခိုင္အေနာက္ျခမ္းေဒသႏွင့္ သီေပါအေနာက္ျခမ္းေဒသ၊ နမၼတူျမိဳ ့နယ္ႏွင့္ မိုင္းလုံ၊ မိုင္းေငါ့၊ မန္တုန္၊ မိုင္း၀ီးတို႔ကို ျမိဳ႔နယ္သတ္မွတ္၍ ပေလာင္ေဒသ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္း အျဖစ္ (၁၀)ျမိဳ႕နယ္(၃) ခရိုင္သတ္မွတ္ဖြဲ ့စည္းေရး။

 

Copy from - palaungland.org/