
တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ၏ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္
ဒုတိယ အႀကိမ္ ေလာခီးလာ ညီလာခံ
(မူၾကမ္း)
အပိုင္း(၁)
တိုင္းရင္း သား လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ၏ဒုတိယအႀကိမ္ ညီလာခံကို ျပီးခဲ့သည့္ ဇႏၷာ၀ါရီလ အကုန္ပိုင္းတြင္ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္း အရံုး (KNU) တပ္မဟာ (၇) ဌာနခ်ဳပ္ ေလာခီးလာ (ေခၚ) ေလး၀ါးစခန္းတြင္ က်င္းပခဲ့ပါသည္။ ဤ ညီလာခံမွ တႏို္င္ငံလံုး အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး အတြက္ လိုအပ္ေသာ စာခ်ဳပ္ကို ေအာက္ပါ အ တိုင္း ေရးဆြဲျပီး အစိုးရ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး လုပ္ငန္း ေကာ္မီတီ ႏွင့္ လာမည့္ မတ္လ ဒုတိယ အပါတ္တြင္ ညွိ ႏွဳိင္းၾကေတာ့ မည္ျဖစ္သည္။
၄င္းတို႕မူႀကမ္းသည္ စာမ်က္ႏွာ (၃၀)ေက်ာ္ ရွိသျဖင့္ အပိုင္း (၃)ပိုင္း ခြဲျပီး တင္ျပလိုက္ပါသည္။ မည္သို႔အေျဖ ထြက္ လာမည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ ႏိုင္ရန္ အစိုးရ၏ စာခ်ဳပ္ မူႀကမ္း ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား မ်ား၏ စာခ်ဳပ္ မူႀကမ္းအား ေလ့လာႏိုင္ ရန္ ေရႊဟသၤာ သ တင္းဌာနမွ ျပိဳင္တူ တင္ျပေပး ထားပါသည္။
ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရႏွင့္
တိုင္းရင္း သားလက္နက္ ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား
အၾကားခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ
တႏိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးသေဘာတူ စာခ်ဳပ္
နိဒါန္
ဤ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို ပါဝင္ လက္မွတ္ေရး ထိုးၾကေသာ အကၽြႏ္ုပ္တို႔ ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္ မာႏိုင္ငံအစိုး ရ ႏွင့္ တိုင္းရင္း သား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား တို႔သည္
· အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မႈ အခိုင္အမာ တည္ေဆာက္ လိုသည့္ အတြက္ လည္းေကာင္း၊
· ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းတေလွ်ာက္ ေပၚေပါက္ ခဲ့ေသာျပည္တြင္း စစ္၏ ခါးသီးေသာ အနိ႒ာရံု မ်ားကို သင္ခန္းစာ ယူၾကလ်က္ ေနာက္ေနာင္ ထပ္မံ မေပၚေပါက္ေရး ကို ဆန္႔က်င္ ဟန္႔တား လို၍ လည္းေကာင္း၊
· ယခင္ ခ်ဳပ္ဆို ခဲ့ၿပီးေသာ သေဘာတူ ညီခ်က္မ်ား အားတရား ဝင္မႈပိုမိုခိုင္ မာေစရန္ ထပ္ဆင့္ အတည္ျပဳ လို၍ လည္းေကာင္း၊
· တႏိုင္ငံလံုး အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲသည့္ အေျခခံ အဆင့္မွ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြး ပြဲမ်ားကို သေဘာတူ ညီမႈ ရရိွသည္ အထိ ဆက္လက္ေဆြးေႏြး သြားႏိုင္ရန္ ဦးတည္ ရည္ရြယ္၍ လည္းေကာင္း၊
- ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ေရရွည္ တည့္တံ့ခိုင္ၿမဲေသာ တရားမွ်တ မႈႏွင့္ဂုဏ္ သိကၡာရွိ မႈတို႔ အေပၚအေျခ ခံသည့္ၿငိမ္း ခ်မ္းေရး ကိုေဖာ္ေဆာင္ ရန္၊တည္ေဆာက္ ရန္ႏွင့္ ထိမ္းသိမ္း သြားရန္ ခိုင္က်ည္သည့္ ဆႏၵရွိေၾကာင္း သက္ေသျပဳ လို၍ လည္းေကာင္း၊
ေအာက္ေဖာ္ျပ ပါအပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္၏ ျပဌာန္းခ်က္ မ်ားအားလံုး ကိုႏွစ္ဦးႏွစ္ ဘက္လက္ခံ သေဘာတူ ၾကၿပီး အျပည့္အဝ အေကာင္အ ထည္ေဖာ္ သြားၾက ရန္အလို႔ ငွာမြန္ျမတ္ တည္ၾကည္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္ အဓိ႒ာန္ျပဳျခင္းႏွင့္ အတူအတည္ျပဳ လက္မွတ္ေရး ထိုးၾကသည္။
အခန္း (၁)
အေျခခံမူမ်ား
ျပည္တြင္းၿငိမ္း ခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြး မႈလုပ္ငန္းစဥ္ အဆင့္ဆင့္တြင္ ေအာက္ေဖာ္ျပ ပါအေျခခံမူ မ်ားအတိုင္းေဆာင္ ရြက္ သြားရန္ သေဘာ တူၾကသည္။
၁.၁။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ သံႏၷိ႒ာန္ျပဳျခင္း
ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္ မာႏိုင္ငံ အား လြတ္လပ္မႈ၊ တန္းတူ ညီမွ်မႈႏွင့္ တရားမွ် တမႈတို႔ကို အေျခခံေသာ ၿငိမ္းခ်မ္း သာယာသည့္ ဒီမိုကေရ စီႏိုင္ငံ အျဖစ္ “စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒ ရယ္ျပည္ေထာင္ စုစနစ္” ျဖင့္တည္ေဆာက္ ရန္ႏွင့္ ယင္းကဲ့သို႔ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္ စုတည္ေဆာက္ျခင္း သည္ေရရွည္ တည္တံ့ ခိုင္ၿမဲေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သေဘာ တူၾကသည္။
၁.၂။ ပင္လံု သေဘာ တူညီခ်က္ကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း
ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါ ရီလ (၁၂) ရက္ေန႔တြင္ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း၊ ပင္လံုၿမိဳ႕၌ သေဘာတူ လက္ မွတ္ေရးထိုး ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ သည့္ “ပင္လံုစာခ်ဳပ္” အရတိုင္းရင္း သားလူမ်ိဳးေပါင္းစံု တို႔ကပူးေပါင္း ၍ဖဲြ႔စည္း ထူေထာင္ ခဲ့ေသာ ႏိုင္ ငံျဖစ္ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးအား လံုး၏ လူမ်ိဳးျဖစ္ျခင္း လကၡဏာ မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသား ဂုဏ္သိကၡာ မ်ားကို အျပန္အ လွန္ ေလးစား အသိအ မွတ္ျပဳျခင္းျဖင့္ ဤျပည္ေထာင္စု ကိုပင္လံု စိတ္ဓာတ္၊
ပင္လံုမူတို႔ႏွင့္ အညီစုေပါင္း တည္ေဆာက္ သြားရန္ သေဘာတူ ၾကသည္။
အခန္း (၄)
ပင္လံုမူတို႔ႏွင့္ အညီစုေပါင္း တည္ေဆာက္ သြားရန္ သေဘာတူ ၾကသည္။
၁.၃။ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒ ရယ္ျပည္ေထာင္စု စနစ္ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္ မာႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီေရး ၊တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ ဌာန္းခြင့္ အခြင့္ အေရးမ်ား အျပည့္ အဝရွိေသာ ျပည္နယ္ မ်ားကို အေျခခံ ၍ “စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္ စုစနစ္” ျဖင့္တည္ေဆာက္ ရန္သေဘာ တူၾကသည္။
၁.၄။ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား၏ အေျခခံအခြင့္ အေရးႏွင့္ တာဝန္ယူ ပိုင္ခြင့္ကို အသိအ မွတ္ျပဳျခင္းျပည္ေထာင္ စုသမၼတျမန္ မာႏိုင္ငံ၏ ပိုင္နက္ နယ္နိမိတ္ (ေျမထု၊ ေရထု၊ ေလထု) အားလံုးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ၊တိုင္းရင္းသား စည္း လံုးညီၫႊတ္ေရး ကို တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို ထိန္း သိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ျခင္းစသည့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေရးကိစၥမ်ား ကိုစုေပါင္း တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္း ငွာျပည္ေထာင္ စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ ငံအတြင္း ေနထိုင္ၾကေသာ တိုင္းရင္း သားလူ မ်ဳိးမ်ား၏ လူ မ်ိဳးျဖစ္ျခင္း လကၡဏာမ်ား၊ မတူကဲြျပားခဲ့ သည့္ သမိုင္းေၾကာင္း မ်ားႏွင့္ မိရိုးဖလာ ဘိုးဘြားပိုင္ နယ္ေျမမ်ား ကိုအသိအမွ တ္ျပဳျခင္းႏွင့္ တရားဥ ပေဒအရ ထိန္း သိမ္းကာ ကြယ္ပိုင္ ခြင့္ေပးျခင္း မ်ားျပဳလုပ္ ရန္လို အပ္သည္ ဟုသေဘာတူ ၾကသည္။
၁.၅။ တန္းတူေရးျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္ မာႏိုင္ငံအတြင္း အတူတကြ ေနထိုင္ၾကေသာ တိုင္းရင္း သား လူမ်ိဳး အားလံုး သည္ႏိုင္ငံေရး အ ရျဖစ္ေစ၊ လူမ်ိဳးေရး အရျဖစ္ေစ တန္းတူရည္ တူအခြင့္ အေရးရွိၾက သည္။ ဤျပည္ေထာင္ စုအတြင္း ေနထိုင္ၾကေသာ ႏိုင္ငံသားအား လံုးကိုလူ မ်ိဳးေရး၊ ဘာ သာေရး၊ ယဥ္ေက်း မႈႏွင့္ လိင္ကဲြျပား မႈတို႔ေၾကာင့္ ခဲြျခား ဆက္ဆံျခင္း မျပဳဘဲ၊ တန္းတူ ရည္တူအ ခြင့္အေရး ရရွိေစရ မည္ဟု သေဘာတူ ၾကသည္။
၁.၆။ အားလံုးပါဝင္ေရး
ဤ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ လက္ရွိ ရင္ဆိုင္ေန ၾကရေသာ ျပႆနာ မ်ား ကိုေျဖရွင္း ရန္ႀကိဳး ပမ္းေသာၿငိမ္း ခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ တြင္ ပဋိပကၡ၌ ပါဝင္ပတ္ သက္ေနၾက သူမ်ားအား လံုး၏ ဆႏၵ သေဘာထား အျမင္မ်ား ကို ရယူ၍ ေျဖရွင္းၾက ရန္သေဘာ တူသည္။ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးျဖစ္ စဥ္တြင္ ပါဝင္ရ မည့္သက္ဆိုင္ ရာအဖြဲ႔အ စည္းမ်ားမွာ -
(က)ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရ၊
(ခ) တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊
(ဂ) ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊
(ဃ)ျပည္ တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ ႏိုင္ ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ အဆင့္ ဆင့္တြင္ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး မ်ား ပါဝင္ႏိုင္ေရး ကို ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြး ရန္ သေဘာတူ ၾကသည္။
၁.၇။ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္မႈ
ေဆြးေႏြး ညိႇႏိႈင္းရာတြင္ သေဘာ မတူညီမႈ မ်ား အခက္အခဲ မ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ လာရေသာ အခါ ပါဝင္ေဆြးေႏြး ၾကသူမ်ား အေနျဖင့္ တဘက္ႏွင့္ တဘက္ပုတ္ ခတ္ေျပာ ဆိုျခင္း၊ မတရား စြပ္စြဲျခင္း မ်ားကို ေရွာင္ က်ဥ္ၾကရန္ႏွင့္ အားလံုးလက္ ခံႏိုင္ေသာ အေျဖရ သည္ အထိညိႇႏိႈင္း ၾကရန္ ကတိျပဳ သည္။ မိမိကိုယ္ က်ဳိးအတြက္ သာ ဦးတည္၍ အျခား တဘက္အား ထိခိုက္ နစ္နာေစ မည့္ ထုတ္ျပန္ေၾက ညာခ်က္ မ်ားထုတ္ျပန္ျခင္း မျပဳလုပ္ ရန္ သေဘာ တူၾကသည္။
၁.၈။ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္ သာမႈ
တာဝန္ ယူမႈ၊တာ ဝန္ခံမႈႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္ သာမႈ သေဘာတရား မ်ားအေပၚ အေျခခံ ၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ အတြင္း ျပည္သူလူ ထု အားမွန္ ကန္ သည့္ သတင္း ထုတ္ျပန္ေၾကျငာ ခ်က္မ်ားကို ပူးတြဲ လုပ္ေဆာင္ရန္ ကတိျပဳ ၾက သည္။
၁.၉။ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား
တိုင္းရင္း သားလူ မ်ိဳးေပါင္း စံု ပူးေပါင္း ပါဝင္ေသာ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ ကို ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ အညီ တည္ေဆာက္ႏိုင္ေရး ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ မ်ားကို ႏိုင္ငံေရးေတြ ႔ဆံုေဆြးေႏြးပဲြ မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြး သြားရန္ သေဘာ တူၾကသည္။
အခန္း (၂)
ဦးတည္ခ်က္ႏွင့္ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ား
တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုရျခင္း ၏ ဦးတည္ ခ်က္ႏွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ မ်ားမွာ ေအာက္ပါ အတိုင္း ျဖစ္သည္။
၂.၁။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲျခင္း ကိုႁခြင္းခ်က္ မရွိလက္ ခံေဆာက္ ရြက္ၿပီး ႏွစ္ဘက္ သေဘာတူ ညီထားသည့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြး ပဲြမူေဘာင္ႏွင့္ အညီ ႏိုင္ ငံေရးေဆြးေႏြး ပဲြျပဳ လုပ္ရန္။
၂.၂။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္ မႈမ်ားႏွင့္ သတ္မွတ္ ထားသည့္ စစ္ဘက္ ဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္ အပါအဝင္ အပစ္အခတ္ ရပ္ စဲေရး ဆိုင္ရာ စည္းကမ္း မ်ားအား လိုက္နာမႈ အေပၚေစာင့္ ၾကည့္စစ္ေဆးျခင္းႏွင့္ ျဖစ္ေပၚ လာသည့္ျပႆနာ မ်ားကို ေျဖရွင္း ရန္အတြက္ အပစ္ အ ခတ္ရပ္ စဲေရး ဆိုင္ရာ ပူးတဲြေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီဖဲြ ႔စည္းရန္။
၂.၃။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္း မ်ား ယခင္ခ်ဳပ္ဆို ထားေသာ သေဘာတူ ခ်က္မ်ား တြင္ပါရွိသည့္ ရန္လို တိုက္ ခိုက္ မႈမ်ား ရပ္ဆိုင္းျခင္း၊ တပ္ေန ရာမ်ား သတ္မွတ္ျခင္း ၊သတ္မွတ္ ထားေသာ နယ္ေျမျပင္ ပတြင္ လက္နက္ ကိုင္ေဆာင္ျခင္း မျပဳဘဲ သြားလာခြင့္ အတြက္ အာမခံ ခ်က္ေပးျခင္း ၊ဆက္ဆံေရး ရံုးမ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္း စသည္ တို႔ကို ထပ္ေလာင္း အတည္ျပဳ ထိန္းသိမ္းရန္။
၂.၄။ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အ ခတ္ရပ္ စဲေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္တြင္ ပါဝင္ သင့္ ပါဝင္ ထိုက္ေသာ တိုင္းရင္း သား လက္နက္ ကိုင္ေတာ္ လွန္ေရး အဖဲြ႔အစည္း မ်ားအား လံုးတၿပိဳက္ နက္တည္း ပါဝင္ လက္မွတ္ေရး ထိုးရန္။
၂.၅။ အဓိ ပၸာယ္ျပည့္ ဝေသာ ႏုိင္ငံေရးေတြ ႔ဆံုေဆြးေႏြး ပြဲမ်ားမွ သည္ အမ်ိဳး သားျပည္ နယ္မ်ား [ လူမ်ိဳး အေျခခံေသာ ျပည္နယ္ မ်ား] ႏွင့္ အမ်ိဳးသား မ်ားျပည္ နယ္မ်ား [ပထဝီ အေျခ ခံျပည္ နယ္မ်ား] ကို အေျခခံေသာ ဖက္ဒ ရယ္ျပည္ေထာင္ စု တည္ေဆာက္ရန္။
အခန္း (၃)
ႏွစ္ဘက္ လက္ခံႏိုင္ေသာ ႏိုင္ငံေရး လမ္းျပေျမပံု ခ်မွတ္ျခင္း
၃.၁။ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အ ခတ္ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရး ထိုးျခင္း။
၃.၂။ အားလံုး ပါဝင္ေသာ “ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြး မႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္” (The Framework for Political Dialogue) ကို သေဘာတူညီမႈ ရယူျခင္း။
၃.၃။ အမ်ိဳးသား အဆင့္ ႏုိင္ ငံေရးေဆြးေႏြး ပြဲမ်ား က်င္းပျခင္း။
၃.၄။ ပင္လံုစိတ္ ဓာတ္၊ ပင္လံုမူ တို႔ကို အေျခခံေသာ ျပည္ေထာင္စု ညီလာခံ က်င္းပၿပီး “တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ဆိုင္ရာ ျပည္ေထာင္ စုသေဘာတူ စာခ်ဳပ္ (Pyidaungsu Accord)” ကို လက္မွတ္ေရး ထိုးျခင္း။
၃.၅။ “တိုင္းရင္း သားလူမ်ိဳးမ်ား ဆိုင္ရာ ျပည္ေထာင္စု သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ (Pyidaungsu Accord)” ကို အ တည္ျပဳျခင္း။
၃.၆။ “တိုင္းရင္း သားလူမ်ိဳး မ်ားဆိုင္ရာ ျပည္ေထာင္ စုသေဘာ တူစာခ်ဳပ္ (Pyidaungsu Accord)” ပါ သေဘာတူ ညီခ်က္ မ်ားကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ျခင္း။
အခန္း (၄)
စစ္ဖက္ဆုိင္ရာကိစၥရပ္မ်ား
ဤသေဘာတူ စာခ်ဳပ္တြင္ ပါရွိသည့္ ေအာက္ပါ အခ်က္ မ်ားကို ဤစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုး သည့္ေန ႔မွစ၍ အစိုးရတပ္ မ်ားႏွင့္ လက္မွတ္ေရး ထိုး ထားေသာ တိုင္းရင္း သား လက္နက္ ကိုင္အဖဲြ႔ အစည္းမ်ားက တိက်စြာ လိုက္နာေစာင့္ ထိန္းရမည္။
၄.၁။ ရန္လို တိုက္ခိုက္ မႈမ်ား ရပ္ဆိုင္းျခင္း
(က) တဘက္ႏွင့္ တဘက္ အၾကား ရန္ေစာင္ျခင္း မ်ားႏွင့္ တပ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈ မ်ားျဖစ္သည့္ ကင္းေထာက္ျခင္း၊ တပ္အင္ အားမ်ား တိုးခ်ဲ႕ျခင္းႏွင့္ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္ မႈျပဳျခင္း စသည့္ ရန္လိုမႈ မ်ားႏွင့္ ရန္လိုမႈ အသြင္ေ ဆာင္ေသာ လုပ္ရပ္ မ်ားကို ရပ္ဆိုင္း ရန္။
(ခ) ၾကည္းေၾကာင္း (သို႔မဟုတ္) ေရေၾကာင္း (သို႔မဟုတ္) ေလေၾကာင္း တို႔မွ တိုက္ခိုက္ မႈမ်ား၊ မိုင္းေထာင္ျခ င္း မ်ား အပါ အဝင္ အျခားေသာ စစ္ဖက္ ဆိုင္ ရာလုပ္ငန္း မ်ားကို ရပ္ဆိုင္းရန္။
(ဂ) တပ္စဲြ ထားေသာ တပ္စခန္းရွိ တပ္ဖဲြ႔မ်ား အတြက္ ရိကၡာ၊ အဝတ္ အစားႏွင့္ ေဆးဝါးမ်ား၊ လူနာပို ႔ေဆာင္ျခင္း တို႔ထက္ ပိုေသာ တပ္လႈပ္ ရွားမႈ မ်ားႏွင့္ တိုက္ခိုက္ေရး တပ္အင္ အားတိုးခ်ဲ႕ ျဖည့္ တင္းျခင္း မ်ား အပါ အဝင္ စစ္သံုး လက္နက္ ခဲယမ္း မီးေက်ာက္ ဆိုင္ရာ ပစၥည္း မ်ား ေရႊ ႕ေျပာင္းျခင္း တို႔ကို ရပ္ဆိုင္း ရန္ႏွင့္ ထိုလုပ္ ငန္းရပ္ မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရး အတြက္ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ ပါက ႏွစ္ဦးႏွစ္ ဘက္ ႀကိဳ တင္ညိႇႏိႈင္း သေဘာတူ ညီခ်က္ ရယူၾကရန္။
(ဃ) အရပ္ သားျပည္ သူမ်ား ကို ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္ စက္ျခင္း၊ အၾကမ္း ဖက္ မႈျပဳျခင္း၊ ျပည္သူ လူထု ကို လူသား ဒိုင္းမ်ား အျဖစ္ အသံုး ခ်ျခင္းမ်ား မျပဳ လုပ္ရန္။
(င) စစ္ေျမျပင္ တြင္ လက္နက္ ခဲယမ္း မီးေက်ာက္ မ်ားႏွင့္ စစ္ဘက္ သံုးပစၥည္း မ်ားအား မည္သည့္ နည္းႏွင့္မွ် ထပ္မံ စုေဆာင္းျခင္း မ်ားကို မျပဳ လုပ္ရန္။
(စ) အဖဲြ႔ အစည္း မ်ား အၾကား ရန္လိုေသာ ဝါဒျဖန္ ႔ခ်ိမႈမ်ား၊ မမွန္ မကန္ေသာ (သို႔မဟုတ္) ဂုဏ္ သိကၡာ ညိႇဳးႏြမ္းေစေသာ ေျပာဆို မႈမ်ား၊ အ သေရ ဖ်က္သည့္ ထုတ္ျပန္ မႈမ်ားကို ျပည္တြင္း တြင္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္ပ တြင္ေသာ္ လည္းေကာင္း ျပဳလုပ္ျခင္း မ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ သြားရန္။
(ဆ) ဘာသာေရး အေဆာက္ အဦး၊ စာသင္ေက်ာင္း၊ ေဆးရံု၊ ေဆးခန္း ၊ယဥ္ေက်း မႈရုိးရာဓေလ့ ဆုိင္ရာ ေနရာ ၊လူထုႏွင့္ ပတ္သက္ေသာေန ရာမ်ား တြင္စစ္ေရး ဆုိင္ရာ တပ္စခန္း ခ်ျခင္း မျပဳလုပ္ ရန္။
(ဇ) ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်း မႈဆိုင္ရာ ဂုဏ္သိကၡာ ညိဳးႏြမ္းေစေသာ အျပဳအမူ ၊အေျပာ အဆိုမ်ား မျပဳလုပ္ ရန္။
(စ်) ျပည္သူ လူထုကို ဝန္ထုပ္ ဝန္ပိုးျဖစ္ေစ သည့္ ပစၥည္းႏွင့္ ဝန္ေဆာင္ မႈမ်ားေတာင္း ဆိုျခင္း အပါအဝင္ အဓမ ၼေငြေၾကး ေကာက္ ခံျခင္း မျပဳလုပ္ရန္။
(ည) ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြး ပဲြတုိး တက္ျဖစ္ေပၚ မႈႏွင့္ အညီႏွစ္ ဘက္တပ္ မ်ားသည္ လို အပ္ေသာေနရာ မ်ားတြင္ မုိင္းမ်ားကို ရွင္းလင္း ရန္ႏွင့္ မုိင္းရွင္း လင္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားကို တဆင့္ ခ်င္း ညိႇႏိႈင္းၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ရန္။
(ဋ) ခိုက္ရန္ျဖစ္ ပြားမႈႏွင့္ နားလည္ မႈလႊဲမွား မႈအေပၚ အေျခခံ ၍ျဖစ္ေပၚ သည့္ ပဋိပက ၡမ်ားအား လက္နက္ အင္အား အသံုးျပဳ၍ ေျဖရွင္းျခင္း မျပဳ လုပ္ရန္။
၄.၂။ ႏွစ္ဘက္ တပ္မ်ား ထိေတြ႔ရင္ ဆိုင္မႈမ်ား မရွိေစျခင္း
(က) အစိုးရ တပ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္း မ်ားသည္ ျပႆ နာျဖစ္ပြားႏိုင္ေသာ ေဒသမ်ား တြင္ မိမိတို႔၏ တပ္မ်ား တိုက္ရိုက္ ထိေတြ ႔ရင္ဆိုင္မႈ ရွိေသာေနရာ မ်ားတြင္ ထိုသို႔ ထိေတြ႔ ရင္ဆိုင္ မႈမ်ား မရွိေစေရး အတြက္ စစ္တပ္စခန္း မ်ားအား ႏွစ္ ဘက္ညိႇႏိႈင္း ၿပီး ျပန္ လည္ေန ရာခ် ထားမႈျပဳ လုပ္ရန္ သေဘာတူ ၾကသည္။
(ခ) အစိုးရ တပ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္း သား လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္း မ်ားသည္ မိမိတို႔ ၏ လက္နက္ ကိုင္ တပ္ဖဲြ႔ဝင္ မ်ားအား ထိုးစစ္ အေန အထားမွ ခံစစ္ အေနအထား သို႔ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ရန္ႏွင့္ ထိုတပ္ဖဲြ႔ဝင္မ်ားအား သတ္မွတ္ေနရာမ်ား တြင္သာ ထားရွိရန္ သေဘာတူၾကသည္။
(ဂ) ပဋိ ပကၡျဖစ္ ပြားရာေဒသ အတြင္းရွိ တပ္မေတာ္ ကြပ္ကဲမႈေအာက္ ရွိ တပ္ဖြဲ ႔ဝင္မ်ား၊ အပစ္ရပ္ လက္နက္ ကိုင္ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ ႔အစည္းမ်ား၏ တပ္ စခန္းမ်ားႏွင့္ နယ္ေျမ သတ္မွတ္ျခင္း အား ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ ရြက္ရန္ သေဘာ တူၾကသည္။
(ဃ) ႏွစ္ဘက္ တုိက္ရိုက္ ထိေတြ႔ရင္ ဆိုင္မႈ ရွိေသာေန ရာမ်ား နီးကပ္ စြာရွိေသာ ေနရာမ်ား တုိ႔တြင္ တုိက္ခုိက္မႈ မရွိေစေရး အတြက္ တပ္ျပန္လည္ေန ရာခ်ထားေရး ျပဳလုပ္ရန္၊ ေရဒီယို ဆက္သြယ္မႈ အပါ အဝင္ အျခားေသာ ဆက္သြယ္မႈ နည္းလမ္း မ်ားျဖင့္ ခ်က္ခ်င္းေဆာင္ ရြက္ရန္ သေဘာ တူၾကသည္။
(စ) ထိပ္တုိက္ ရင္ဆုိင္မႈ ျဖစ္ပြားျခင္း ကုိ ေရွာင္လႊဲ ရန္ သင့္ေလ်ာ္ေ သာေနရာေဒ သမ်ား တြင္ ၾကားခံနယ္ေျမ (Buffer Zone)၊ စစ္ကင္းမဲ့ဇံု (De-militarized Zone)၊ ကန္႔သတ္ နယ္ေျမ (Restricted Zone) ႏွင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ နယ္ေျမ (Controled Zone) မ်ား သတ္မွတ္ရန္ သေဘာတူ ၾကသည္။
(ဆ) သတ္မွတ္ထားေသာ နယ္ေျမျပင္ ပတြင္ လက္နက္ျဖင့္ ခရီးသြားလာ ပါက ေအာက္ပါ အတိုင္း ႀကိဳတင္ အေၾကာင္း ၾကား၍လုပ္ေဆာင္ ရမည္။
(၁) တပ္ဘက္ ဆိုင္ရာ လမ္းေၾကာင္း အသံုးျပဳျခင္း။
(၂) ဆက္သြယ္ေရး ရံုးမ်ားမွ တဆင့္ ဆက္သြယ္ အေၾကာင္း ၾကားျခင္း။
(၃) တာဝန္ခံ တပ္မွဴး မ်ားမွ ဆက္သြယ္ အေၾကာင္း ၾကားျခင္း။
(၄) အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ပူးတဲြေကာ္မ တီသို ႔အေၾကာင္း ၾကားျခင္း။
(၅) အေရးေပၚလူနာ ပို႔ေဆာင္ရန္ အေျခအေနမ်ား တြင္ အခ်က္ျပ အမွတ္ အသားျဖင့္ အလံျဖဴေထာင္ျခင္း (သို႔မဟုတ္) ညအခ်ိန္ မီးေရာင္ အသံုးျပဳ ၍ဆက္သြယ္ သြားလာျခင္း။
(ဇ) ခိုက္ရန္ျဖစ္ ပြားမႈႏွင့္ နားလည္ မႈလႊဲမွား မႈ အေပၚ အေျခခံ၍ ျဖစ္ေပၚ သည့္ ပဋိပကၡမ်ား အား လက္နက္ အင္အား အသံုးျပဳ၍ ေျဖရွင္းျခင္း မျပဳလုပ္ ရန္။
(စ်) တပ္ေန ရာျပန္ လည္ေနရာ ခ်ထားရန္ ခက္ခဲေသာ ေဒသမ်ား တြင္ ႏွစ္ဖက္ တပ္မွဴးမ်ား ပံုမွန္အဆက္ အသြယ္ျပဳ လုပ္၍ ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ ရြက္သြားရန္။
(ည) ပဋိပက ၡျဖစ္ပြားေသာ နယ္ေျမေဒ သမ်ားရွိ တပ္စခန္း မ်ား၏ အေရအ တြက္ႏွင့္တပ္ သားဦးေရေလွ်ာ့ ခ်ေရး ကိုမူ အရ လက္ခံရန္။
(ဋ) ႏွစ္ဘက္တပ္ မ်ားတိုက္ပဲြ ဝင္အေန အထားတြင္ ရွိၾကေသာ တပ္စခန္း မ်ားႏွင့္ လႈပ္ရွားျဖန္ ႔က်က္ မႈမ်ားအား ထုတ္ေဖာ္ သတ္မွတ္ျခင္းႏွင့္ ခံစစ္ အေန သို ႔ညိႇႏိႈင္း အေကာင္ အထည္ေဖာ္ျခင္း။
(ဌ) ပဋိပက ၡျဖစ္ပြားေသာ ေဒသမ်ား သို႔ ပူးတဲြေလ့ လာေစာင့္ ၾကည့္ေရး အဖဲြ႔မ်ားေစ လႊတ္ရန္ ညိႇႏိႈင္းျခင္း။
(ဠ) ေထာက္ပံ့ေရးႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္း မ်ားသတ္ မွတ္ရန္။
၄.၃။ ႏွစ္ဘက္တပ္ မ်ားျပန္ လည္ေနရာ ခ်ထားျခင္း
(က) တဘက္ဘက္ အား စစ္ေရးအရ ဖိအားေပး သည့္ အသြင္ေ ဆာင္ေနေသာ စစ္စခန္း မ်ားအား ေရႊ႕ေျပာင္းေပးရန္။
(ခ) တဘက္ဘက္၏ စစ္တပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ကြပ္ ကဲေရးႏွင့္ ေထာက္ပံ့ ပို႔ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္း မ်ားပံု မွန္လုပ္ေဆာင္ ရာတြင္ အသံုးျပဳ သည့္ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္း မ်ားေပၚတြင္ တည္ရွိသည့္ တပ္စခန္း မ်ားအားျပန္ လည္ေနရာ ခ်ထားရန္။
(ဂ)ႏွစ္ဘက္ ထိေတြ႔ ပစ္ခတ္ မႈျဖစ္ ပြားရန္ လြယ္ကူေသာ အကြာအေဝး ရွိတပ္ စခန္းမ်ား အားျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားရန္။
(ဃ) အထက္ေဖာ္ျပ ပါအေၾကာင္း အရာမ်ား တြင္မပါဝင္ သည့္ အျခားကိစ ၥမ်ားေၾကာင့္ တပ္စခန္း မ်ားေရႊ႕ေျပာင္း ရန္လိုအပ္ ပါကႏွစ္ ဘက္ညိႇႏိႈင္း အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္ ရြက္သြားရန္။
(င)ပဋိပကၡျဖစ္ပြား သည့္ ေဒသမ်ား ရွိတပ္စ ခန္းမ်ား၏ အေရအ တြက္ႏွင့္တပ္ သားဦးေရေလွ်ာ့ ခ်ေရးကို ညိႇႏိႈင္းအေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္ ရြက္ သြားရန္။
(စ)ေထာက္ ပံ့ေရးႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္း မ်ား အားႏွစ္ ဘက္ညိႇႏိႈင္း ၍သေဘာတူသတ္မွတ္ ထားရန္။
(ဆ) ႏွစ္ဘက္ တပ္ျပန္ လည္ေနရာခ် ထားမႈမ်ားႏွင့္ သေဘာတူ ညီမႈမ်ား အား ပူးတဲြေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္မ တီထံသို ႔တေျပးညီ ေဆာင္ရြက္ သတင္း ပို႔ရန္။
၄.၄။ လက္နက္ကန္႔ သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး
(က) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို ထိခိုက္ေစ သည့္ လက္နက္ ခဲယမ္းမ်ားႏွင့္ ရိကၡာမ်ား ကိုသာမန္ အေနအထား ထက္ပို လွ်ံ၍ျဖည့္ တင္းျခင္း မျပဳလုပ္ရန္။
(ခ)တႏိုင္ငံ လံုးအပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရး ထိုးစဥ္ ကာလအတြင္း ပဋိပက ၡျဖစ္ပြား ရာေဒ သရွိႏွစ္ ဘက္တပ္ အင္အားႏွင့္ လက္နက္ ခဲယမ္း မ်ားကို အပစ္ အခတ္ရပ္ စဲေရး ဆိုင္ရာ ပူးတဲြေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီသို ႔သတင္းေပး ပို႔ရန္။
(ဂ) ပဋိပကၡျဖစ္ ပြားရာ နယ္ေျမ မ်ားအား စစ္ေလယာဥ္ ပ်ံမ်ား၊ ပ်ံသန္း ခြင့္မရွိ သည့္ေဒသ အျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္။
၄.၄။ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္
(က)ဤ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရး ထိုးသူမ်ား သည္ ပဋိပက ၡျဖစ္ပြားသည့္ နယ္ေျမမ်ား အတြင္း အရပ္သား ျပည္သူမ်ား ၏ ေၾကာင့္ က်မႈ ကင္းစြာျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ သြား လာျခင္းႏွင့္ ကုန္စည္ မ်ား လြတ္လပ္စြာ စီးဆင္းျခင္း တို႔ကို ဟန္႔တားျခင္း မျပဳရန္ ခြင့္ျပဳရန္ သေဘာ တူၾကသည္။
(ခ) ဤ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရး ထိုးသူမ်ား ၏ တပ္ဖဲြ႔ ဝင္မ်ားသည္ လက္နက္ ကိုင္ေဆာင္ျခင္း မရွိဘဲ လံုၿခံဳေရး အရ ကန္႔သတ္ ထားေသာ ေန ရာ မ်ားမွအပ မည္သည့္ေန ရာမဆို လြတ္လပ္စြာ သြားလာ ခြင့္ျပဳျခင္း ကို သေဘာ တူၾကသည္။
(ဂ) ဤ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရး ထိုးသူမ်ား သည္ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ ထားသူမ်ားကို သေဘာတူ သတ္မွတ္ ထားေသာ ေနရာ မ်ားအတြင္း ၌သာ သြားလာ ခြင့္ျပဳရန္ သေဘာ တူၾက သည္။ သတ္မွတ္ ထားသည့္ နယ္ေျမျပင္ ပတြင္ လက္နက္ ကိုင္ေဆာင္ ထားသည့္ တပ္ဖဲြ႔ဝင္ မ်ား သြားလာ လိုပါက မိမိတို ႔သြားလာ မည့္ ေနရာႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ႏွစ္ဘက္ တာဝန္ရွိ သူမ်ား၏ တရားဝင္ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရယူရန္ သေဘာ တူၾကသည္။
၄.၅။ ဆက္ဆံေရးရံုး မ်ားဆိုင္ရာကိစၥ
အစိုးရ၊ျပည္သူ လူထုႏွင့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ ကိုင္အဖြဲ ႔အစည္းမ်ား အၾကားၿငိမ္း ခ်မ္းေရး လုပ္ငန္း စဥ္မ်ားေဆာင္ ရြက္ရာတြင္ အဆင္ေျပေ ခ်ာေမြ ႔ေစရန္ အတြက္ဆက္ ဆံေရးရံုး မ်ား ကိုႏွစ္ ဘက္ညိႇႏိႈင္းၿပီး လုိအပ္ သလိုဖြင့္ လွစ္ထား ရွိရန္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးရံုး ၏ လုပ္ငန္း တာဝန္မ်ား ကိုညိႇႏိႈင္း သတ္ မွတ္ေဆာင္ ရြက္ရန္ သေဘာ တူၾကသည္။
အခန္း (၅)
အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ စစ္သည္ေတာ္ က်င့္ဝတ္စည္း ကမ္းမ်ား (Code of Conduct)
ဤ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရး ထိုးသူမ်ား အေနျဖင့္ ၎တို႔၏ လက္နက္ ကိုင္တပ္ဖဲြ႔ ဝင္မ်ား တဘက္ႏွင့္ တဘက္ အျပန္ အလွန္ လိုက္နာ ၾကရမည့္ စစ္ဘက္ ဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္မ်ားႏွင့္ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ား ကို ဤစာခ်ဳပ္ပါ သတ္မွတ္ခ်က္ မ်ားႏွင့္ အညီ ခိုင္ခိုင္ မာမာျပ႒ာန္း ရန္ သေဘာ တူၾကသည္။
(စစ္ဘက္ဆိုင္ရာက်င့္ဝတ္မ်ားကိုပူးတဲြ - ၁၊စာမ်က္ႏွာ၁၈တြင္႐ႈ)
အခန္း (၆)
တစ္ႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္ စဲေရးပူးတဲြေစာင့္ၾကည့္ေရး ကိစၥရပ္မ်ား
Nationwide Ceasefire Monitoring
၆.၁။ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပူးတဲြေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ
(က) ဤသေဘာ တူစာခ်ဳပ္ ကို လက္မွတ္ေရး ထိုးသူမ်ား ၏ သေဘာ တူညီမႈျဖင့္ “တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပူးတဲြေစာင့္ၾကည့္ ေရးေကာ္ မတီ” ကို ဤစာခ်ဳပ္ ပါ သတ္မွတ္ ခ်က္မ်ားႏွင့္ အညီ ဖဲြ႔စည္းရန္ သေဘာတူသည္။
(ခ) “တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အ ခတ္ရပ္ စဲေရး ပူးတဲြေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီ” ဖဲြ႔စည္း ရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ ခ်က္သည္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲ ေရး သေဘာတူ ညီခ်က္မ်ား ကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ျခင္း၊ ဤသေဘာတူ စာခ်ဳပ္ပါ က်င့္ဝတ္ မ်ားကို ထိန္းသိမ္း လိုက္နာျခင္းႏွင့္ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ရာ၌ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ျပႆနာ မ်ားေျဖရွင္း ျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္ ရန္ျဖစ္ သည္။ ထို႔အျပင္ လက္နက္ ကိုင္တပ္ ဖဲြ႔ဝင္မ်ား အခ်င္းခ်င္း ရင္ဆိုင္ ထိေတြ႔ မႈမ်ား မရွိေစရန္ ေနရာ ခ် ထားျခင္းႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ထိန္း သိမ္းေစာင့္ေရွာက္ မႈမ်ားအား ကူညီပံ့ ပိုးရန္ ျဖစ္သည္။
(ဂ) “တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပူး တဲြေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီ” ကိုအစိုးရ ၊တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတာ္ လွန္ေရးအဖဲြ ႔အစည္း မ်ား ၊ႏွစ္ဖက္ လက္္ခံႏိုင္သည့္ အျခား ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ လူမႈအဖြဲ ႔အစည္းမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံျခား အစိုးရမ်ား ၏ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔ စည္း သည္။ (တဖြဲ႔လွ်င္ လူဦးေရ မည္မွ် စီပါဝင္ မည္ကို ႏွစ္ဖက္ အဖြဲ႔မ်ား ကေနာင္ လာမည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ တြင္ဆံုးျဖတ္ ၾကမည္။)
(ဃ)“တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပူးတဲြေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီ” ၏ လုပ္ငန္း တာဝန္မ်ားမွာ -
(၁) တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ သေဘာတူ ညီခ်က္ မ်ားကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္ ရြက္ျခင္း ႏွင့္ ပူးတဲြ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ဆိုင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္ နည္းမ်ား၊ စံသတ္မွတ္ ခ်က္မ်ား၊ လုပ္ငန္းလမ္း ၫြန္ခ်က္ မ်ားႏွင့္ ရည္ၫႊန္းခ်က္ မ်ားကို ေရးဆဲြအေကာင္ အထည္ေ ဖာ္ျခင္း။
(၂) ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသ ႀကီးမ်ားအဆင့္ “အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပူးတဲြေစာင့္ ၾကည့္ေရး ေကာ္မတီမ်ား” ၏ လုပ္ငန္း မ်ားကို ႀကီးၾကပ္ျခင္းႏွင့္ ပံ့ပိုးျခင္း။
(၃) တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပူးတဲြေစာင့္ ၾကည့္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ယႏၲရား တခုလံုး ကို စီမံခန္ ႔ခြဲျခင္းႏွင့္ ႀကီး ၾကပ္ျခင္း၊
(၄) တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာ တူညီ ခ်က္ပါအေၾကာင္း အရာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ႀကီးမား သည့္ ျပႆနာမ်ား ၊အမ်ိဳးသား အဆင့္ မူဝါ ဒေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ေျဖရွင္းျခင္း။
(၅) စစ္ဖက္ေရး ရာ ကိစၥ ရပ္မ်ားႏွင့္ စစ္သည္ က်င့္ဝတ္္ ဆိုင္ရာမူ ဝါဒေရး ရာကိစ ၥရပ္မ်ား အေပၚ အႀကံေပးျခင္း ၊ေျဖရွင္းေပးျခင္း။
(၆) ေျမျပင္ အေျခ အေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ႏွစ္လ တႀကိမ္ ၊ႏွစ္ဝက္ တႀကိမ္ သံုးသပ္ မႈမ်ား ကိုျပဳ လုပ္ျခင္း။
(၇) တစ္ႏုိင္ငံ လံုး အတိုင္း အတာ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး အေျခအေန ၊ဤသေဘာ တူညီ ခ်က္ အခန္း (၄) ႏွင့္ အခန္း (၅) ရွိအ ထက္ေဖာ္ျပ ပါအေၾကာင္း အရာမ်ားကို အေကာင္အ ထည္ေဖာ္မႈ အေျခအေနႏွင့္ ေျမျပင္ျဖစ္ေပၚ တိုးတက္မႈ အေျခအေန တို႔ကိုျပည္ သူလူထု၊ သက္ဆိုင္ေသာ အဖြဲ႔မ်ား အားလံုးႏွင့္ ႏုိင္ငံ တကာသို ႔ပံုမွန္ အသိေပးျခင္းႏွင့္ အခ်က္ အလက္ မ်ားေပး ပို႔ျခင္း။
(၈) ပါဝင္သည့္အဖဲြ႔မ်ားအားလံုးသေဘာတူေသာလုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကိုလုပ္ေဆာင္ျခင္း။
မွတ္ခ်က္။ ။ “တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပူးတဲြေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီ”၏ လုပ္ငန္းတာဝန္ မ်ားကို ထိေရာက္စြာ အေကာင္အ ထည္ေဖာ္ႏိုင္ေစ ရန္ ဤ ေကာ္မတီ ၏ (NCMC) ဖဲြ႔စည္းပံု ကိုပူးတဲြဇယား (၂) တြင္ေဖာ္ျပ ထားသည္။ NCMC ကိုကူညီပံ႔ ပိုးရန္အတြက္ အေထာက္ အကူျပဳေကာ္ မတီမ်ားႏွင့္ အထူးအ ဖြဲ႔မ်ားကို အဆင့္မ်ား သတ္မွတ္ၿပီး ဖြဲ႔စည္း ထားသည္။
(င) ဤသေဘာ တူညီခ်က္ လက္မွတ္ေရး ထိုးသည့္ေန ႔ရက္ မတိုင္မီ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မ တီႏွင့္ တိုင္းရင္း သားလက္နက္ ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္း တစ္ဖြဲ႔ခ်င္း တို႔အၾကား ရရွိထားေသာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရး ဆိုင္ရာ သေဘာ တူညီခ်က္ တို႔ကို ဆက္လက္လက္ ခံထားမည္။ သို႔ရာတြင္ အဆိုပါ သေဘာတူညီခ်က္ တို႔၏ ယႏၲရားမ်ားအား တစ္ႏုိင္ငံလံုး အတိုင္း အတာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ယႏၲရား အတြင္းသို ႔သဟ ဇာတျဖစ္ စြာေပါင္း စပ္ႏုိင္ေရး အတြက္ သက္ဆိုင္ရာ ႏွစ္ဖက္ အဖြဲ႔မ်ား အၾကားေဆြးေႏြးၿပီး သေဘာတူ ညီမႈရ ယူႏိုင္ေစ ရန္ NCMC တြင္ တာဝန္ရွိသည္။
(စ) NCMC သည္ ဤလုပ္ငန္း စဥ္တခု လံုးကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရာ တြင္ဘက္ မလိုက္မႈ ၊ပြင့္လင္းျမင္ သာရွိမႈတို ႔ ကိုေစာင့္ထိန္း ရမည္။ NCMC လုပ္ေဆာင္ ခ်က္မ်ားသည္ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ လူသားခ်င္း စာနာမႈ ဥပေဒ ၊လူ႔အခြင့္ အေရး ေၾကညာ စာတမ္းႏွင့္အ ရပ္သား မ်ားအား အကာ အကြယ္ေပးေရး အေျခခံ မူမ်ား၏ လမ္းၫႊန္ မႈကိုခံ ယူရမည္။
(ဆ) တစ္ႏုိင္ငံ လံုးအတိုင္း အတာ အပစ္အခတ္ရပ္ စဲေရး သေဘာတူ ညီခ်က္အရ - အပစ္အခတ္ ရပ္စဲမႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ယႏၲရားကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ရန္ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ား ကို ခ်က္ျခင္းေဆာင္ ရြက္ရမည္။
(၁) ျဖစ္ေပၚေန သည့္ေျမျပင္ အေျခ အေနႏွင့္ လိုအပ္သည့္ အေနအထားေပၚ တြင္ အေျခခံ ကာေဒသ ခံေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ ႔အေရအတြက္ႏွင့္ ဦးစားေပး အစီ အစဥ္ကို ဆုံးျဖတ္မည္ ဟုႏွစ္ ဖက္အဖြဲ႔မ်ား က သေဘာ တူၾကသည္။
NCMCကို စတင္ဖြဲ႔ စည္းႏုိင္ေရးႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ယႏၲရားစတင္ လည္ပတ္ႏိုင္ေရး အတြက္ေဆာ လ်င္စြာ အစျပဳ လုပ္ေဆာင္ ရမည္။ သေဘာ တူ ညီခ်က္မွ အခန္း (၄) စစ္ဖက္ေရး ရာကိစၥရပ္ မ်ားႏွွင့္ အခန္း (၅) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ကာလစစ္ သည္ေတာ္က်င့္ ဝတ္မ်ား အားေစာင့္ ၾကည့္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ အဆင့္တုိင္း၊ ဖြဲ႔စည္း ပုံတုိင္းတြင္ အားေကာင္း စြာအေကာင္ အထည္ေဖာ္ႏိုင္ရန္ အတြက္ လုိအပ္သည့္ လမ္းၫႊန္ ခ်က္ မ်ားႏွင့္/ သုိ႔မဟုတ္ လက္စြဲစာအုပ္ ကိုေရး သားျပဳစုမည္။ ၎ကိုစဥ္း စားဆုံးျ ဖတ္ႏုိင္ရ န္ႏွင့္အ တည္ျပဳႏိုင္ ရန္အတြက္ ႏွစ္ဖက္ အဖြဲ႔မ်ား သို႔ေပးပုိ႔မည္။
(၂) NCMC သည္ လစဥ္ပံုမွန္ (သို႔) လိုအပ္သ လို ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြး မည္။ အေျခ အေနေပး ပါကေစာင့္ ၾကည့္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား၏ တုိးတက္မႈ အေျခ အေနကို လူထုထံ သုိ႔အစီရင္ခံ ရန္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ အတြက္ လူထုေထာက္ ခံမႈမ်ား ပုိမုိရရွိ လာေစရန္ အတြ က္ေတြ ႔ဆုံစည္းေဝး ပြဲမ်ားျပဳ လုပ္ၿပီး တုိင္း NCMC မွ ေၾကညာ စာတမ္း မ်ားျဖန္႔ခ်ီမည္။
(၃) စိစစ္ အတည္ျပဳေရး အဖြဲ ႔သည္လည္း ပုိင္းျခားသုံး သပ္ရာတြင္ ၎အသုံးျပဳ မည့္နည္း ဥပေဒ မ်ားႏွင့္/ သုိ႔မဟုတ္ လုပ္ငန္း စဥ္မ်ားကို မိမိတို႔ ကုိယ္ တုိင္ေရး ဆြဲျပဳစု ၿပီး NCMC သုိ ႔ေပးပုိ႔ကာ ေဆြးေႏြး ဆုံးျဖတ္ အတည္ျပဳ မႈရယူမည္။
(၄) NCMC ရံုးႏွင့္ ၎ႀကီး ၾကပ္မႈေအာက္ ရွိေကာ္မတီ မ်ား၏ ရံုးတို႔ကို ပါဝင္ေသာ အဖြဲ႔မ်ား သေဘာတူ သည့္ေန ရာေဒသ မ်ားတြင္ သာဖြဲ႔စည္း တည္ေထာင္ ရမည္။
(၅) NCMC ကိုဖြဲ႔စည္း တည္ေထာင္ ရာတြင္ လုိအပ္သည့္ အရင္း အျမစ္မ်ား စုေဆာင္း ရရွိႏုိင္ရန္ အဖြဲ႔မ်ား ကသႏၷိဌာန္ ခ်ထားမည္။
(၆) ေစာင့္ၾကည့္ေရး ယႏၲယား၏ စြမ္းေဆာင္ ရည္တခု လုံးကိုအ ခ်ိန္မွန္ ဆန္းစစ္ခ်က္ မ်ားျပဳ လုပ္ကာ တုိးခ်ဲ႕မႈ မ်ား ျပဳလုပ္ ရန္ သုိ႔မဟုတ္/ႏွင့္ အပ္ႏွင္းထား သည့္လုပ္ ပုိင္ခြင့္ မ်ား၊ဖြဲ႔စည္းပုံ မ်ား (သို႔) ပါဝင္သည့္ အခ်က္ မ်ားကိုျပဳျပင္္ ရန္သေဘာ တူသည္။ သုိ႔မွသာ ေျပာင္း လဲျဖစ္ေ ပၚေနေသာ ေျမျပင္ အေျခအေန မ်ားႏွင့္ လုိက္ေလ်ာ ညီေထြရွိၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္း စဥ္တေလွ်ာက္ တြင္အလုိက္ သင့္အလ်ားသင့္ ကူ ညီႏိုင္မည္။ ဤေစာင့္ၾကည့္ေရး ယႏၲယား ကိုတုိးခ်ဲ႕ျခင္း သုိ႔မဟုတ္ အေျပာင္းအ လဲတစုံ တရာျပဳလုပ္ မည္ဆုိ ပါက ႏွစ္ဖက္ အဖြဲ႔မ်ား၏ သေဘာ တူညီခ်က္ျဖင့္ သာျပဳလုပ္ရမည္။
၆.၂။ ျပည္နယ္ အဆင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ {State Level Monitoring Committees (SLMC)}
(က) “တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပူးတဲြေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီ” (NCMC) ကိုပံ့ပိုးႏုိင္ ရန္ျပည္နယ္ အဆင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီကို ဖြဲ႔စည္းမည္။ ၎ေကာ္မတီ သည္ျပည္နယ္ အဆင့္ရွိ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာေန႔ စဥ္လုပ္ငန္းေဆာင္ တာမ်ားကို စီမံခန္႔ခြဲေပး ရန္ႏွင့္ ႀကီးၾကပ္ ရန္အဓိက တာဝန္ ရွိသည္။
(ခ) ျပည္နယ္အ ဆင့္ေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္မ တီ၏ လုပ္ငန္း တာဝန္မ်ား
(၁) သေဘာတူ ညီခ်က္၏ အခန္း (၄) စစ္ဖက္ေရး ရာကိစၥ ရပ္မ်ားႏွင့္ အခန္း (၅) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ကာလစစ္ သည္ေတာ္က်င့္ ဝတ္မ်ား အေၾကာင္း အရာမ်ား ကို ခ်ိဳးေဖာက္ေၾကာင္း ေဒသခံ လူထု၊ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားမွ တိုင္ၾကား စာမ်ားကို လက္ခံျခင္း၊
(၂) အထက္ပါ ကိစၥရပ္မ်ား အားထိေရာက္ စြာအေကာင္ အထည္ေဖာ္မႈကို ထိခိုက္ေစသည့္ အေျခအေန မ်ား၊ ျပႆနာ မ်ားကို ေျဖရွင္းေပးျခင္း။
(၃) အထက္ပါ ကိစၥရပ္မ်ား အားအေကာင္ အထည္ေဖာ္ႏုိင္ မႈအေျခအေန ကို NCMC သို ႔ပံုမွန္ အစီရင္ခံ စာတင္ျပျခင္း။
(၄) အစိုးရႏွင့္ တုိင္းရင္း သားလက္ နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္း မ်ား၏ စစ္တပ္မ်ားႏွင့္ ေဒသ ခံျပည္သူတို ႔အၾကား ေစာင့္ၾကည့္ေရး ဆုိင္ရာ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္မ်ားကို ညိႇႏိႈင္းေပးျခင္း။
(၅) SLMC ေအာက္တြင္ လုပ္ေဆာင္ေန ၾကသည့္ ေဒသခံေစာင့္ ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔မ်ားမွ အဆင့္ ဆင့္တင္ျပ လာေသာ ကနဦး စိစစ္အ တည္ျပဳ အစီရင္ခံ စာမ်ားကို စိစစ္ အတည္ျပဳေရး အဖြဲ႔သို ႔တင္ျပျခင္း။
(၆) ပူး တြဲေစာင့္ၾကည့္ေ ရးေကာ္မ တီကၫႊန္ ၾကားသည့္ အျခားလုပ္ငန္း တာဝန္မ်ား ကိုေဆာင္ ရြက္ျခင္း။
၆.၃။ ျပည္နယ္ အဆင့္ေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ - စုဖြဲ႔ပံု
အစိုးရ (တပ္မေတာ္ အပါအဝင္) ႏွင့္ တိုင္းရင္း သားလက္ နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္း မ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားႏွ င့္ႏွစ္ဖက္မွ လက္ခံႏုိင္ေသာ အျခား ပုဂၢိဳလ္မ်ား (ျပည္တြင္း လူမႈအဖြဲ ႔အစည္းမ်ား ၊ေဒသခံ မ်ား၊ႏုိင္ငံတ ကာမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား) တို႔ႏွင့္ဖြဲ႔စည္း ထားသည္။ (တဖြဲ႔မွ လူဦးေရမည္ မွ်စီပါဝင္ မည္ကို လာမည့္ေဆြးေႏြး ပြဲတြင္ ႏွစ္ဖက္ အဖြဲ႔မ်ား ကဆံုးျဖတ္ ၾကမည္။)
သို႔ရာတြင္ ျပည္နယ္ တစ္ခု၌ တုိင္းရင္းသားလက္ နက္ကို္င္ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခု ထက္ မနည္း တည္ရွိ ပါက ထိုအဖြဲ႔အစည္း မ်ားသည္ ၎တို ႔၏ ကိုိယ္စားလွယ္ မ်ားကို SLMC သို႔ ေရြးခ်ယ္ေစ လႊတ္ၾကမည္။
၆.၄။ၿမိဳ႕နယ္ အ ဆင့္ေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီ {Township Level Monitoring Committees (TLMC)}
(က) ၿမိဳ႕နယ္ အဆင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီ၏ လုပ္ငန္း တာဝန္မ်ား
(၁) သေဘာတူ ညီခ်က္ မွအခန္း (၄) စစ္ဖက္ေရး ရာကိစ ၥရပ္မ်ားႏွင့္ အခန္း (၅) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ကာလစစ္သည္ေတာ္ က်င့္ဝတ္ မ်ား အေကာင္ အထည္ေဖာ္ မႈမ်ားအား ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း။
(၂) အထက္ပါ ကိစၥ ရပ္မ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္ေၾကာင္း ေဒသခံ လူထု၊ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားမွ တိုင္ၾကား စာမ်ားကို လက္ခံျခင္း။
(၃) အထက္ပါ ကိစၥရပ္ မ်ားအား ထိေရာက္စြာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္မႈ ကိုထိခိုက္ေစ သည့္ အေျခ အေနမ်ား ႏွင့္ ျပႆနာ မ်ားကို ျဖစ္ႏုိင္ သည့္အတိုင္း အတာ အထိ ေျဖရွင္းေပးျခင္း။
(၄) အထက္ပါ ကိစၥရပ္မ်ား အား အေကာင္ အထည္ေဖာ္ႏုိင္ မႈအေျခအေန ကိုျပည္နယ္ အဆင့္ေစာင့္ ၾကည့္ ေရးေကာ္ မတီသို႔ပံု မွန္အစီရင္ ခံစာတင္ျပျခင္း။
(၅) သေဘာ တူညီခ်က္မွ အထက္ပါ ကိစၥရပ္မ်ား အား ေဖာက္ ဖ်က္ေၾကာင္း စြပ္စြဲ မႈမ်ား အေပၚ ကနဦး စိစစ္ မႈျပဳ လုပ္ၿပီး SLMC မွတဆင့္ စိစစ္ အတည္ျပဳေရး အဖြဲ႔သို႔ ေပးပို ႔ကာကန ဦးစိစစ္ မႈရ လဒ္မ်ား ကိုအတည္ျပဳ ခ်က္ရယူျခင္း။
(၆) အစိုးရႏွင့္ တုိင္းရင္း သားလက္နက္ ကိုင္ အဖြဲ႔အ စည္းမ်ား၏ စစ္တပ္ မ်ားႏွင့္ေဒ သခံျပည္ သူတို႔အ ၾကားေစာင့္ ၾကည့္ေရး ဆုိင္ရာ လုပ္ေ ဆာင္ ခ်က္မ်ားကို ညိႇႏိႈင္းေပးျခင္း။
(၇) ျပည္နယ္ အဆင့္ေစာင့္ ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီက ၫႊန္ၾကား သည့္ အျခား လုပ္ငန္း တာဝန္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ျခင္း။
(ခ) ၿမိဳ႕နယ္ အဆင့္ေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ - စုဖြဲ႔ပံု
ၿမိဳ႕နယ္ အဆင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္ မတီကို အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္း သားလက္ နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ အစည္း (မ်ား) ၏ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားႏွင့္ ႏွစ္ဖက္မွ လက္ ခံႏုိင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ မ်ား (ျပည္တြင္း လူမႈအဖြဲ႔ အစည္း မ်ား၊ ေဒသ ခံမ်ား၊ ႏုိင္ငံတကာ မွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား) တို႔ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းထား သည္။ (တဖြဲ႔လွ်င္ လူဦးေရမည္ မွ်စီပါဝင္ မည္ကို လာ မည့္ေဆြးေႏြးပြဲ တြင္ ႏွစ္ဖက္အ ဖြဲ႔မ်ား ကဆံုးျဖတ္ၾကမည္။
Copy from - phophtawnews
Copy from - phophtawnews
0 comments:
Post a Comment